مواضع پایدار دمشق

آقای وزیر نظر شما در مورد آرایی که آمریکایی‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری به صندوق انداختند، چیست؟

من از نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا خشنود هستم و از این فرصت برای تبریک گفتن به باراک اوباما، رئیس‌جمهور منتخب ایالات‌متحده استفاده می‌کنم. امیدوارم او به تحقق یک رویا یعنی صلح، ثبات و آرامش در خاورمیانه کمک کند. این واقعیتی غیرقابل انکار است که ایالات‌متحده در تحقق این هدف نقشی محوری ایفا می‌کند.

سوریه همسایه عراق، اسرائیل و سرزمین‌‌های خودگردان فلسطینی است و دمشق نزدیک‌ترین دوست و متحد ایران در سطح منطقه تلقی می‌شود. ترجیح می‌دهید دولت اوباما در ابتدا به حل و فصل کدام منازعه منطقه‌ای بپردازد؟

منازعه اعراب و اسرائیل، چرا که این منازعه بر سایر بحران‌های منطقه‌ای تاثیر گذاشته و آنها را تشدید می‌کند.

اوباما در شرایطی نیست که به تنهایی از پس حل این مشکلات برآید. سوریه چه کمکی می‌تواند به او بکند؟

ما آماده مذاکره هستیم.

‌رئیس‌جمهور جدید آمریکا احتمالا خوشحال‌تر می‌شد اگر شما عنوان می‌کردید مخالف ایران هسته‌ای هستید...

ما خواستار خاورمیانه‌ای عاری از تسلیحات هسته‌ای و سلاح‌های کشتار جمعی هستیم. اسرائیل سلاح‌های هسته‌ای در اختیار دارد...

اما شما روابط نزدیکی با ایران دارید. موضع شما در قبال نگرانی‌های غرب و دولت آتی ایالات‌متحده در مورد برنامه هسته‌ای ایران چیست؟

ایرانی‌ها به ما اطمینان داده‌اند که فعالیت‌های هسته‌ای آنان صلح‌‌آمیز بوده و این که آنها نیازمند برق هسته‌ای هستند. ما به آنها اطمینان داریم.

 آیا شما هیچ اطلاعی از احساس مقامات ارشد ایران در مورد پیروزی اوباما دارید؟

ما به طور مستقیم در مورد این مساله با دوستان‌مان صحبت نکرده‌ایم، اما به گمان من آنها بخوبی می‌دانند این تغییر در آمریکا چه معنایی دارد و چگونه باید با آن برخورد کرد. من اطمینان دارم نتیجه‌ این انتخابات سطح گفتگوها میان دو کشور را ارتقا خواهد بخشید.

ایالات‌متحده تنها کشوری نیست که بزودی شاهد تغییر در کادر رهبری خود خواهد بود. برای شما مقدور هست در صورت به نخست‌وزیری رسیدن بنیامین تتانیاهو برای یک دوره دیگر بتوانید با او به توافقنامه صلح دست پیدا کنید؟

اگر این توافقنامه بر قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و اصل زمین برابر صلح استوار باشد با هر کسی که در اسرائیل به قدرت برسد قرارداد امضا می‌کنیم.

سوریه در حال حاضر مذاکرات غیرمستقیم صلح با  اسرائیل را با میانجی‌گری ترکیه دنبال می‌کند. آیا این مذاکرات طی دوره‌ 10 هفته‌ای انتقال قدرت در ایالات‌متحده ادامه خواهد یافت؟

هدایت مسیر مذاکرات هم اکنون در دست ترک‌هاست ما امیدواریم آنها بتوانند مذاکرات را همان‌طور که وعده داده‌اند به مسیر درستی هدایت کنند. مقامات اسراییل از ترکیه درخواست کرده‌اند به دلیل شرایط سیاسی در تل‌آویو روند مذاکرات متوقف شود.

به نظر شما مهم‌ترین شاخص‌های این مذاکرات چیست و در آن جایی برای مانور می‌بینید؟

هیچ‌جایی برای مانور وجود ندارد. بلندی‌های جولان و سرزمین‌های اشغال شده توسط اسرائیل متعلق به سوریه هستند و این حق‌ ماست که خواستار بازگشت خطوط مرزی به جایی باشیم که قبل از 4 ژوئن 1967 میلادی بود.

تکلیف پناهندگان چه می‌شود؟

حق بازگشت مطابق با قطعنامه 194 شورای امنیت سازمان ملل به معنای بازگشت فوری 4 میلیون پناهجوی فلسطینی نیست. حقوق آنها کاملا مشخص است اما آنها در عین حال حق تصمیم‌گیری دارند.

آیا اکنون زمان مناسبی برای قطع روابط سوریه  با آن دسته از رهبران حماس که ساکن دمشق هستند، نیست؟

رهبران حماس که در سوریه هستند پناهجو تلقی می‌شوند. ما میزبان آنها هستیم به همان سیاق که میزبانی نیم‌میلیون پناهجوی فلسطینی دیگر را عهده‌دار شده‌ایم. شکی وجود ندارد که همه آنان خواستار بازگشت به سرزمین خود هستند اما برای تحقق این هدف باید کشوری برای خود داشته باشند که بتوانند به آنجا باز گردند.

دولت جدید آمریکا احتمالا‌ از هر حرکت سوریه برای قطع حمایت‌‌هایش از حزب‌الله لبنان استقبال خواهد کرد...

ما در حاضر به دنبال برقراری روابط نزدیکی با لبنان به عنوان یک کشور هستیم ‌این مساله در تناقض با روابط خوب‌مان با حزب‌الله نیست. مادامی که بخش‌هایی از قلمرو لبنان در اشغال اسرائیل است حزب‌الله جنبش مقاومت مشروع و قانونمندی باقی خواهد ماند.

آنچه هفته پیش در ایالات‌متحده به وقوع پیوست و احتمالا به زودی در اسرائیل حادث می‌شود تصمیم‌هایی مهمی بودند. سوریه چه زمانی شاهد تغییرات دوره‌ای دولت خواهد بود؟

سوریه در مرکز سه بحران عمده قرار دارد: عراق به واسطه حضور آمریکایی‌ها، منازعه فلسطینی‌ها و اسرائیل‌ و در نهایت لبنان   این بحران‌ها به ما ضرورت اصلاحات گام‌به‌گام،  مرحله‌ای و مطابق با چالش‌های موجود در همسایگی‌مان را تحمیل می‌کند.

آیا دمشق همچنان مصمم به اجرای طرح‌هایش برای گشایش سفارتخانه در بغداد و بیروت است؟

بله.

حتی با جود آن که کماندوهای آمریکایی دو هفته قبل از طریق قلمرو عراق به اهدافی در خاک سوریه حمله کردند؟

ما درک می‌کنیم که عراق در اشغال است. این نیروهای آمریکایی بودند که قلمرو ما را نقض کردند. ما امیدواریم روابط خوب و مبتنی بر اصل همجواری‌مان با عراقی‌ها نقض نشود.

آمریکایی‌ها می‌گویند سوریه از قبل از این حمله مطلع بود. آیا این مساله صحت دارد؟

این داستانی ساختگی است و هیچ رگه‌ای از واقعیت در آن وجود ندارد. آنها با این حمله‌ دچار سردرگمی شدند و حتی بیانیه‌شان را با تاخیر صادر کردند. برای توجیه شرایط این داستان را سر هم کرده و در اختیار رسانه‌ها قرار دادند که کاملا غیر واقعی است.

اگر این ماجرا صحت ندارد چرا ارتش سوریه به این اقدام واکنش نشان نداد؟ چرا از شهروندان‌تان حمایت نکردید؟

صادقانه بگویم اصلا انتظار چنین اقدامی را نداشتیم. هنوز هم درک نمی‌کنیم چرا این حادثه به وقوع پیوست بخصوص حالا که سوریه درگیر اقداماتی گسترده برای انسداد مرزهایش با عراق است. به هر حال سوریه، گرجستان نیست و ما خواستار دامن زدن به مناقشه نیستیم.

در بهترین شرایط شما شرایط خاورمیانه را طی 4 سال آینده چگونه ارزیابی می‌کنید؟

این مساله تا حدود زیادی مبتنی بر رویکردهای جدید آمریکا در قبال منطقه خواهد بود. نمی‌توان موضوع را سیاه و سفید دید و البته منوط به وجود اراده سیاسی در اسرائیل برای دستیابی به توافقنامه صلح جامعی نیز خواهد بود. این مساله همچنین تابعی از نحوه عملکرد قدرت‌های منطقه‌ای است.

آیا شما حرف آخری با دولت در حال خروج از کاخ‌سفید بوش دارید؟

فقط می‌توانم بگویم خداحافظ آقای بوش.

مترجم: رضا سادات