دولت 2 برابر بودجه عمومی خود یارانه می‌پردازد

به نظر شما نقدی کردن یارانه‌ها چه تبعاتی بر اقتصاد کشور دارد؟

بستگی به جزئیات این طرح دارد و اجرای آن به یک پروسه زمانی نیازمند است، ولی آنچه مسلم است اجرای چنین طرحی بار تورمی دارد.

برخی بر این باورند که چنین طرحی می‌تواند زمینه هدفمند کردن یارانه را فراهم کند؟

شاید مطرح شدن این طرح نیز در جهت هدفمند کردن یارانه‌ها بوده، اما اجرای چنین طراحی نمی‌تواند ما را به هدف اصلی برساند. در حال حاضر دولت هر ساله 100 میلیارد دلار یارانه می‌پردازد که بخش قابل توجهی از این یارانه مربوط به حامل‌های انرژی است. با ادامه چنین روندی هر چه درآمد ارزی داریم باید صرف پرداخت یارانه‌ها کنیم و می‌طلبد که در این بخش، تصمیم‌گیری جدی صورت بگیرد.

در حال حاضر، اکثر اقشار آسیب‌پذیر کشور از دریافت این یارانه‌ها بی‌بهره‌اند چرا که بیشترین یارانه مربوط به سوخت و انرژی از جمله برق، گاز و بنزین است که مصرف‌کنندگان این حامل‌ها بیشتر اقشار پردرآمد هستند. اگر درصدد هدفمند کردن یارانه‌ها هستیم باید طوری سیاستگذاری کنیم که اقشار کم‌درآمد از این یارانه‌ها برخوردار شوند.

شما چه شیوه و راهکاری را پیشنهاد می‌کنید؟

در حال حاضر بودجه عمومی دولت 45 هزار میلیارد تومان است و از طرف دیگر، 94 هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت می‌کند و چنین مسائلی در اقتصاد کشور، دولت را با کسری بودجه مواجه کرده است که با واقعی شدن قیمت‌ها می‌توان این کسری را پوشش داد.

به عقیده من، دولت باید قیمت بنزین را بتدریج به قیمت فوب  که ابتدا در برنامه چهارم توسعه دیده شده بود ولی از سوی نمایندگان مجلس هفتم حذف شد  برساند، چون آزاد کردن یکباره قیمت ممکن است باعث ایجاد شوک شود. افزایش تدریجی قیمت حامل‌های انرژی اگر از سوی دولت پیگیری می‌شد الان بسیاری از مشکلات حل شده بود و درآمد ناشی از این افزایش علاوه بر پوشش کسری بودجه دولت می‌توانست صرف رفاه اقشار آسیب‌پذیر شود.

پرداخت نقدی یارانه تا چه حد تورم را افزایش می‌دهد؟

وقتی شما یارانه را نقدی پرداخت می‌کنید بسیاری از اقشاری که از درآمد مناسبی نیز برخوردار هستند مشمول آن می‌شوند و با تزریق این نقدینگی، قیمت کالاها و خدمات در بازار نیز افزایش می‌یابد، چرا که یک راننده تاکسی در پی افزایش قیمت بنزین نرخ کرایه خود را افزایش می‌دهد و دیگر به این قضیه فکر نمی‌کند که وجوه یارانه را به صورت نقدی دریافت کرده است. به عقیده من باید در شرایط فعلی به سمت افزایش تدریجی قیمت حامل‌های انرژی برویم.

رفاه اقشار آسیب‌پذیر را چگونه می‌توانیم با حذف یارانه‌ها تامین کنیم؟

می‌توان با استفاده از تجربیات کشورهای اروپایی در این راه گام برداشت. با آزاد شدن وجوهی که صرف یارانه‌ها می‌شود و بیشتر اقشار پولدار از آن برخوردار هستند، می‌توانیم درآمد واقعی اقشار کم‌درآمد را با ایجاد وسایط حمل و نقل عمومی، بیمارستان، مدرسه و تفریحگاه‌های رایگان و با هزینه‌های پایین افزایش دهیم. در حال حاضر در کشورهای اروپایی مثل آلمان، سوئد، نروژ و ... اختلاف طبقاتی بسیار کم است به طوری که فرزندان یک فرد کارمند و کارگر در کنار یک فرد ثروتمند می‌توانند از بهترین دانشگاه و مدرسه به صورت رایگان و هزینه پایین استفاده کنند و از بسیاری خدمات پزشکی به صورت رایگان و در قالب بیمه‌های مناسب برخوردار شوند.

به عقیده من اگر مجلس هفتم به جای تثبیت قیمت‌ها با افزایش تدریجی قیمت‌ حامل‌های انرژی موافقت می‌کرد در مسیر درستی در حال حرکت بودیم و واحدهای تولید برق، گاز و آب، دغدغه هزینه‌ها و ناتوانی در سرمایه‌گذاری مجدد را نداشتند.

شناسایی اقشار آسیب‌پذیر در قالب طرح نقدی کردن تا چه حد ممکن است؟

سازمان خصوصی‌سازی که مجری سهام عدالت است ادعا می‌کند 80 تا 90 درصد اقشار را شناسایی کرده، اما من در این زمینه تردید دارم، چرا که دولت‌های ما هنوز ابزار شناسایی اقشار کم‌درآمد را ندارند.