براستی منبع تغذیه و پشتگرمی موسسه های وام فروش کجاست ؛ آیا عناصری در سیستم بانکی و اداره مخصوص بررسی و پرداخت وام که «اعتبارات» نام دارد به این دلالان کمک می کنند؛ آیا این احتمال وجود دارد که عناصر یادشده با آگاهی بر قوانین ، آیین نامه ها و عرف سیستم بانکی ، بانک را دور زده و بتوانند خارج از کانال های رسمی اقدام به پرداخت وام کنند؛
دکتر رحمت الله نیکنام ، کارشناس مسائل پولی بانکی دراین باره به خبرنگار ما می گوید: در ماجرای وام فروشی یک واقعیت وجود دارد و آن این که این دلالان بدون داشتن همکاری از درون بانکها نمی توانند فعالیت کنند، بنابراین به احتمال زیاد برخی عوامل بانکها به این موسسه ها کمک کرده یا اصلا خود، صاحب آنها هستند.
وی می افزاید: قطعا بانک مرکزی باید پاسخ دهد که میزان کارایی و امنیت روشهای پرداخت اعتبارات چقدر است و آیا در بانکها حفره هایی وجود دارد که وامها از آن طریق قابل خروج است؛ این حفره ها کجا هستند؛ چگونه ایجاد شده اند؛ به دست چه کسانی با چه سمتهایی و در کجای سیستم بانکی اداره می شوند؛ قطعا این پرسشها را بانک مرکزی باید پاسخ دهد.
خبرنگار ما می نویسد: وجود آشکار و قارچ گونه موسسات وام فروشی غیرمجاز در ماههای اخیر، کنایه هایی را از سوی رئیس جمهور و رئیس کل جدید بانک مرکزی همراه داشته است.
احمدی نژاد در معارفه مظاهری به چرخه ناسالم پرداخت وام در بانکها اشاره و بر تامین حقوق مردم خارج از عقود بانکی و از طریق قرض الحسنه تاکید کرد. به گفته وی ، رفتار بانکها با درخواست وامهای کم مبلغ از سوی مردم باید تغییر کند. روشها باید اصلاح شود و معطلی و سر دواندن ها باید به حداقل برسد. کنایه رئیس جمهور را می توان گواهی بر وجود دستهایی دانست که دسترسی عادی و قانونی مردم به وامهایی که حق آنهاست را محدود می کنند و بانکهایی که با پول مردم تشکیل شده و می چرخد، از دادن وام به سهامداران اصلی و حقیقی اش سر باز می زنند.
این گزارش می افزاید: طهماسب مظاهری ، رئیس کل بانک مرکزی نیز در نامه ای که اخیرا به بانکهای کشور نوشت و «جام جم» نخستین بار آن را به چاپ رساند، از هرز رفت برخی منابع بانکها و سرازیر شدن آن به مشاغل دلالی و واسطه ای ابراز نگرانی کرد.
به گفته وی ، بانکها باید دقت بیشتری را در بخش اعتبارات و تسهیلات خود مبذول کنند و جلوی تغییر مسیر اعتبارات در حین و پس از پرداخت را بگیرند. این اشاره صریح نیز نشان می دهد که احتمالا اشکالات و حفره های جدی در سیستم بانکها وجود دارد که باعث ایجاد و رشد دلالی و فروش وام شده است ، لذا باید جلوی آن را سد کرد.
«جام جم» به دنبال دریافت اطلاعات از سطح جامعه ، با ارسال کتبی سوالات برای روابط عمومی بانک مرکزی ، خواستار اعلام نظر رسمی مرجع پولی بانکی کشور درباره پدیده وام فروشی و دلالی وام شد.
به نظر می رسد اقدامات و سیاست های اخیر دولت در زمینه اصلاح رفتار و ساختار بانکها تا حد زیادی از این ناهنجاری ها و مشکلات مردم خواهد کاست. یکی از این اقدامات ، جداسازی حسابهای قرض الحسنه بانکها و تشکیل بانک قرض الحسنه است.
مطابق آمارهای رسمی ، از حدود 10 هزار میلیارد تومان سپرده قرض الحسنه دریافت شده از سوی بانکها در سال گذشته ، فقط حدود 30 درصد آن به تسهیلات قرض الحسنه اختصاص یافته و بقیه آن در قالب تسهیلات با نرخ سود معین پرداخت شده است ؛ این در حالی است که چنانچه تمام سپرده های دریافتی در قالب تسهیلات قرض الحسنه به متقاضیان پرداخت شده بود، بخش زیادی از نیازهای کوچک و در عین حال فوری مردم به تسهیلات ، پاسخ داده می شد.
گزارش حاضر، چند روزی را برای دریافت نظر یادشده در نوبت چاپ ماند و اما سرانجام به دنبال عدم دریافت پاسخ از سوی بانک مرکزی ، بدون ارائه این نظرات به چاپ می رسد.
بدیهی است درصورت دریافت توضیحات مسئولان «جام جم» آن را به اطلاع مردم خواهد رساند.