اتلاف بودجه و انرژی در فیلمی گیشه‌ای

در چنین شرایطی، اکران «سلام علیکم حاج آقا» با کیفیت متوسط و داستان ضعیف که به نظر می‌رسد دل به فروش گیشه بسته، نه تنها به ضرر فروش فیلم تمام شده بلکه فرصتی برای دیده شدن و تأثیرگذاری اثر را نیز از بین برده است. چرا که با توجه به حجم زیاد کمدی‌های به اصلاح بفروش روی پرده و همچنین فیلمنامه ضعیف، سلام و علیکم حاج آقا چندان فرصتی برای عرض اندام نداشته باشد. از طرفی هم شاید اگر این فیلم در زمان دیگری و با بازنگری‌های بیشتر اکران می‌شد، نتیجه بهتری می‌گرفت، اما انتخاب زمان فعلی باعث شده تا در میان موج آثار برجسته، به سرعت نادیده گرفته شود. 

فیلم «سلام علیکم حاج آقا» به عنوان تازه‌ترین اثر سینمایی با موضوع اجتماعی، متأسفانه نتوانسته جایگاه مناسبی در میان آثار مشابه پیدا کند. این فیلم که به تازگی در سینما‌ها اکران شده، با ضعف‌های بنیادین در قصه، روایت و ساختار فنی مواجه است که باعث شده نه تنها مخاطب جذب نشود، بلکه فرصت مناسب دیده شدن و موفقیت در گیشه را نیز از دست بدهد.

نخستین و مهم‌ترین مشکل «سلام علیکم حاج آقا» ضعف آشکار در فیلمنامه است. داستان فیلم در قالبی کلیشه‌ای و تکراری روایت می‌شود که پیش از این بار‌ها در سینمای اجتماعی دیده‌ایم. فقدان نوآوری در طرح داستان، شخصیت‌پردازی سطحی و دیالوگ‌های مصنوعی و شعارگونه باعث شده‌اند تا فیلم از عمق لازم برای ارتباط برقرار کردن با مخاطب برخوردار نباشد. شخصیت‌ها فاقد پیچیدگی‌های روانی و رشد داستانی هستند و این موضوع باعث شده روند داستانی اثر فاقد کشش و جذابیت باشد.

از سوی دیگر، کارگردانی فیلم نیز نتوانسته ضعف‌های فیلمنامه را جبران کند. ریتم کند و پراکندگی در روایت، به همراه صحنه‌پردازی ساده و کم‌تلاش، موجب شده فیلم در بخش‌های مختلف خسته‌کننده و کم‌انرژی به نظر برسد. نما‌های ایستا و طولانی بدون حرکت و تنوع، حالتی سرد و بی‌روح به فیلم داده و فاصله مخاطب با داستان را بیشتر کرده است.

در بخش فنی، فیلم نیز عملکرد قابل قبولی نداشته است. نورپردازی ساده و نامتناسب با فضای فیلم، تدوین نامنظم و موسیقی متن که هیچ‌گاه به یاری روایت نمی‌آید، همه دست به دست هم داده‌اند تا تجربه تماشای «سلام علیکم حاج آقا» برای بیننده کم‌جان و خسته‌کننده شود. صدابرداری ضعیف و مشکلاتی در کیفیت صوت نیز بر این ضعف‌ها افزوده است.

از معدود نکات مثبت فیلم می‌توان به تلاش بازیگران اشاره کرد که با وجود محدودیت‌های فیلمنامه، سعی کرده‌اند نقش‌های خود را با جدیت بازی کنند. هرچند این تلاش‌ها نتوانسته نقص‌های دیگر را جبران کند، اما به هر حال نشان‌دهنده زحمت‌های عوامل جلوی دوربین است.

در نهایت «سلام علیکم حاج آقا» نمونه‌ای از فیلم‌های اجتماعی در سینمای ایران است که به دلیل ضعف در ساختار و انتخاب زمان اکران، از رسیدن به جایگاه مطلوب خود بازمی‌مانند. این فیلم اگرچه شاید نیت و هدف مشخصی داشته، اما در عمل نتوانسته پیام خود را به خوبی منتقل کند و از نظر هنری نیز در حد استاندارد‌های روز سینما ظاهر نشده است.

اگر سازندگان فیلم به نقد‌های وارد شده توجه کنند و در مراحل بعدی تولید و اکران، دقت و کیفیت بیشتری لحاظ شود، می‌توان امیدوار بود که آثار بعدی در این ژانر، موفق‌تر و تأثیرگذارتر باشند. اما در وضعیت فعلی، «سلام علیکم حاج آقا» صرفاً فیلمی متوسط است که در روزگار پرتلاطم سینمای ایران، فرصت دیده شدن را از دست داده است. البته در این میان این سوال پیش می‌آید که اصلا چرا چنین فیلمی در ترافیک اکران فیلم‌های متعدد باید اکران شود؟... آیا اکران این فیلم‌ها نتیجه‌ای جز اتلاف بودجه و انرژی دارد؟... آیا وقت تماشاگر ارزش دیدن فیلم‌هایی از دست را دارد؟