قهرمان علیه کلیشه

ماجرا چه بود؟ 
شامگاه جمعه گذشته یک زن ۳۹ ساله آلمانی در ایستگاه مرکزی هامبورگ، در سکوهای ۱۳ و ۱۴، به‌صورت بی‌هدف با چاقو به مسافران حمله کرد و ۱۸ نفر را زخمی کرد که به گفته‌ وزارت بهداشت آلمان، چهار نفر از آنها دچار جراحات شدیدی شدند. این زن که به‌تازگی از یک بیمارستان روانی در گشت‌لاند مرخص شده بود، به دلیل بیماری روانی (احتمالا اسکیزوفرنی پارانوئید) تحت درمان بوده است. 
این زن بدون محل اقامت ثابت، با سابقه مشکلات روانی و رفتارهای تهاجمی بوده چند ماه پیش هم یک کودک را در فرودگاه هامبورگ مورد حمله قرار داده و چندین بار به دلیل رفتارهای غیرعادی در برابر پلیس ظاهر شده بود. پلیس هیچ نشانه‌ای از انگیزه سیاسی یا تأثیر مواد مخدر در این حمله پیدا نکرد و در عوض، شواهد قوی از بیماری روانی او را تأیید کرد.
   

قهرمان سوری وارد می‌شود 
در میانه این حمله اما دو نفر از رهگذران، یک جوان سوری به نام محمد المحمد و یک فرد چچنی، با شجاعت وارد عمل و مانع ادامه حمله شدند. آن‌طور که شاهدان عینی گفته‌اند، ابتدا مرد چچنی با ضربه به پای مهاجم او را به زمین انداخت و سپس محمد المحمد او را مهار کرد و با آلمانی دست و پا شکسته خود از حرکت او جلوگیری کرد تا پلیس برسد. این اقدام سریع، همراه با حضور به‌موقع تیم‌های امنیتی «کوارترو» (متشکل از پلیس فدرال، پلیس محلی و نیروهای امنیتی راه‌آهن و مترو)، باعث شد که مهاجم بدون مقاومت دستگیر شود. 
 

کلیشه‌ها می‌شکند 
این حادثه کلیشه‌های رایج در مورد «مهاجران خلافکار» را به چالش می‌کشد. در حالی که در ماه‌های اخیر، حملات با چاقو در آلمان اغلب به مهاجران، به‌ویژه پناهجویان از کشورهای منطقه نسبت داده شده، این بار یک پناهجوی سوری و یک چچنی قهرمان داستان شدند. رویدادی که نشان‌دهنده خطرات تعمیم‌های نادرست در بحث‌های مهاجرتی است. حداقل در آلمان پس از هر حمله با چاقو، برخی گروه‌ها (مانند حزب AfD) به‌سرعت انگشت اتهام را به سوی مهاجران نشانه می‌روند، حتی پیش از مشخص شدن هویت متهم. در این مورد، این احزاب پیش از اطلاع از جزئیات، به انتقاد از سیاست‌های امنیتی پرداخت و این حمله را به مهاجرت ربط داد، در حالی که مهاجم یک زن آلمانی بود.
   

قهرمان تنها نیست 
محمد المحمد که در سپتامبر ۲۰۲۲ به عنوان پناهجوی سوری وارد آلمان شده بود، به جای فرار از صحنه، تصمیم گرفت به سمت خطر برود و جان دیگران را نجات دهد. او در مصاحبه با «اشپیگل» گفت که نمی‌توانست بی‌تفاوت بماند. بسیاری از رسانه‌ها حالا به مورد مشابهی در شهرهای دیگر از جمله برلین اشاره می‌کنند، جایی که یک پناهجوی سومالیایی به نام احمد محمد اودوآ به متوقف کردن یک مهاجم افغانی کمک کرد که یک کودک و یک مرد را کشته بود. این نمونه‌ها نشان می‌دهد که مهاجران نیز می‌توانند در موقعیت‌های بحرانی نقش مثبت ایفا کنند.
 

امنیت کجاست؟
ایستگاه مرکزی هامبورگ از دو سال پیش تحت قانون ممنوعیت حمل سلاح قرار دارد و از سال گذشته این ممنوعیت به حمل‌ونقل عمومی نیز گسترش یافته است. با این حال، نبود کنترل‌های گسترده باعث شده که این قوانین به طور کامل مؤثر نباشد. برخی مقامات، معتقدند که پلیس باید حضور پررنگ‌تری داشته باشد و کنترل‌های بیشتری انجام شود. با این حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که حضور تیم‌های «کوارترو» در کاهش جرائم در ایستگاه‌های مترو مؤثر بوده و تعداد جرائم خشونت‌آمیز در سال گذشته حدود ۲۵ درصد کاهش یافته است. این حادثه به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه کلیشه‌ها و پیش‌داوری‌ها می‌تواند بحث‌های مهاجرتی را منحرف کند. داستان محمد المحمد به عنوان یک قهرمان، تصویری مثبت از مهاجران ارائه می‌دهد و شهروندان را به بازنگری در تعصبات خود دعوت می‌کند.