جراحی و درمان در اعماق زمین

جلال آل احمد از جزیره خارگ با نام «در یتیم خلیج فارس» یاد می کند. اما جزیره خارگ کجاست و چه اهمیتی برای این برخوردا است؟از مقاوم‌ترین نقطه ایران در تمام طول هشت سال جنگ تحمیلی؟ از یک جزیره کوچک ۲۰کیلومترمربعی که بزرگ‌ترین مرکز صادرات انرژی ایران بود و خار چشم دشمن بعثی و استکبار جهانی تا در تمام ۲۸۸۰ روز دفاع مقدس، بر سرش بمب و موشک بریزند و آتش بارانش کنند به این خیال واهی که شریان صادرات انرژی ایران را پاره کنند و البته که نتوانستند. نتوانستند چون خداوندگار آسمان‌ها و زمین انگار خاک خارگ را با ژن مقاومت شکل داده است؛ خاکی که مقاوم پرور است و خون غیرت و مقاومت در رگ تک تک اهالی‌اش می‌جوشد، همین هم بود که هیچ‌گاه جزیره‌ای که از شدت بمباران موشکی و هوایی و انفجار مخازن عظیم نفتی در حال ترکیدن و غرق شدن بود را رها نکردند و دوشادوش بچه‌های نفتی و نیروهای ارتش و سپاه در جزیره ماندند و هرجا و هرگاه که نیاز به حمایتشان بود تا پای جان ایستادگی کردند. از خارگ برایتان می‌گوییم، از یک جزیره کوچک در آب‌های ساحلی استان بوشهر در ۳۸کیلومتری ساحل بندر گناوه در آب‌های نیلگون خلیج فارس. از خارک برایتان می‌گوییم از یک جزیره کوچک با حدود ۸۰۰۰ نفر جمعیت که هشت سال زیر بی‌رحمانه‌ترین حملات هوایی دشمنان بعثی و حتی حملات مستقیم آمریکا مقاومت کرد و اجازه نداد حتی یک روز صادرات نفت از جزیره قطع شود و دشمن شاد شویم. از خارگ برایتان می‌نویسیم از شاهرگ اقتصادی کشور در حوزه انرژی از پایانه صادرات نفت ایران از دژ تسلیم ناپذیر ایرانیان از معمای سربسته استکبار جهانی که هنوز نتوانسته فرمولی برای ۳۰۰۰روز صدور آتشین نفت از جزیره بیابد. از خارک برایتان می‌نویسیم، از جزیره کوچک زیبای نقتی ایران‌مان که شعله‌های نفتی‌اش آن را در شب مثل خورشید تابان و درخشان می‌کند و قصه ملوانان و ناخدایان و قهرمانانش یکی از جذاب‌ترین قصه‌های جهانی است اگر صریح و خط به خط روایت شود. راستی اصلا می‌دانید این دردانه مقاومت ایران کجاست؟

جراحی و درمان در اعماق زمین

«حسین مژده» یکی از برادران دوقلو مژده و از خانواده شهید مژده  از اهالی جزیره خارک که تلاش های زیادی برای ثبت این اثر ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران داشتند و با گردآوری اسناد و مدارک و مستندسازی آن که تحویل میراث فرهنگی بوشهر شد تا سرانجام مقدمات پرونده آن جهت ثبت ملی آماده گردد در این باره به همشهری می گوید: جزیره خارگ به  دلیل اهمیتی که در صادرات و انتقال نفت خام به بازارهای خارجی داشت و به نوعی هزینه جنگ را پرداخت می کرد در طول جنگ تحمیلی به صورت مداوم زیر حملات موشکی و هوایی دشمن بعثی قرار داشت. حجم شدید و بمباران های هر روزه خارگ شرایط را برای اعزام مصدومین و مجروحان که نیاز به مراقبت های درمانی بیشتری داشتند و امکانات درمانی در جزیره خارگ جوابگوی سطح جراحت ها نبود مانع بزرگی بود و این موضوع منجر به تلفات زیادی از اهالی جزیره، کارکنان شرکت نفت و رزمندگان مستقر در جزیره شده بود.

وی ادامه می دهد: در این شرایط که اعزام هر روزه به نقاط خارج از جزیره میسر نبود تصمیم گرفته شد تا بیمارستان مجهزی زیر زمین احداث شود تا هم مجروحین و مصدومین بمباران ها و حملات هوایی دشمن در آنجا درمان شوند و هم این که بیمارستان در عمقی از زمین باشد که تحت تاثیر این حملات نباشد.

مژده اضافه می کند: برای ساخت ااین بیمارستان در کمترین زمان ممکن دستگاههایی مثل جهاد سازندگی، قرارگاه خاتم الانبیا(ص)سپاه پاسداران، واحد ترابری صنعت نفت دست به کار شدند و با حجم بالای عملیات مهندسی شامل گودبرداری به عمق 3تا4متر در زمینی به مساحت 2هکتار، جانمایی سازهای بتنی پیش ساخته و بتون ریزی سقف آن به صورت آرمه پیوسته و یکپارچه در کمتر از یکسال انجام شد و پس از دومتر  خاک ریزی روی این سقف مجددا سقف دوم از بتن آرمه پیش ساخته چیدمان و مجدداً خاک ریزی اجرا شد. اعتبار آن توسط صنعت نفت تامین و واگذار شد.

بیمارستان پشتیبان

«حسین مژده» خاطر نشان می کند: این بیمارستان پس از تجهیز کامل توسط شرکت نفت درسال 1365به رسم مرسوم تحویل قرارگاه خاتم الانبیا شد و با نام بیمارستان مدافعان خلیج‌فارس برای امور درمانی فعالیتش را ادامه داد. این بیمارستان به عنوان یک بیمارستان پشتیبان مورد بهره‌برداری قرار گرفت که در زمان اضطراری نیز بیماران و مجروحینی که بعداز ترخیص امکان اعزام آن ها به سایر شهرهای همجوار نبود در این بیمارستان برای مدت کوتاهی در وضعیتی که منطقه وضعیت صددرصد قرمز بود  درآن بیمارستان بستری می شدند.

وی می گوید: به دلیل نقش آفرینی این بیمارستان در طول جنگ تحمیلی در درمان مجروحان و مصدومین ناشی از حملات ادامه دار و ناجوانمردانه دشمن بعثی به جزیره خارگ با مستنداتی که گردآوری شد بیمارستان زیر زمین جزیره خارگین اثر فرهنگی_ تاریخی به شماره 213 مورخ 31/6/ 1399در فهرست آثار واجد ارزش تاریخی-فرهنگی (میراث دفاع مقدس ) به ثبت رسید.

دلگرمی به ساکنین جزیره

رئیس بیمارستان زیرزمینی خارگ که دیگر نام مدافعان خلیج فارس به خود گرفته آقای «علی قاسمی» است وی که۳۴ سال سابقه اشتغال و سکونت در جزیره خارگ را دارد درباره اوضاع و احوال آن روزها به همشهری می گوید: با شدت گرفتن جنگ، حجم عملیات هوایی عراق بر علیه سکوهای نفتی و اسکله صادرات نفت در جزیره افزایش یافته بود و همین موضوع شرایط اعزام دشوار مجروحین را به خارج از جزیره پیچیده تر می کرد. بیمارستان مدافعان خلیج فارس در سال ۱۳۶۴، با توجه به شرایط جنگی دشوار و به‌منظور ارتقای سطح خدمات بهداشتی و درمانی، تأسیس شد. این بیمارستان نقش حیاتی در پذیرش و درمان مجروحین و مصدومین حملات دشمن ایفا کرد و موجب دلگرمی ساکنین جزیره خارگ شد. 

«علی قاسمی»  با بیان این که در طول جنگ تحمیلی، بیمارستان مدافعان خلیج فارس به یکی از مهم‌ترین مراکز درمانی در منطقه جنگی تبدیل شد می افزاید: این مرکز با ارائه خدمات پزشکی به مصدومین ناشی از بمباران‌های دشمن بعثی، توانست جان بسیاری از رزمندگان و شهروندان را نجات دهد.  بیمارستان مدافعان خلیج فارس، با امکانات پیشرفته و حضور کادر متخصص، نقش بی‌بدیلی در ارائه خدمات پزشکی در شرایط بحرانی ایفا کرد. این مرکز درمانی نه‌تنها موجب دلگرمی ساکنین جزیره خارگ شد، بلکه به‌عنوان یکی از بهترین مناطق جنگی از لحاظ خدمات پزشکی شناخته شد.

وی ادامه می دهد:این بیمارستان 96تختی با برخورداری از ۲ اتاق عمل جراحی جنرال و ۲ اتاق عمل اورژانس سرپایی، بخش اورژانس با ظرفیت پذیرش همزمان پنجاه نفر مجروح با امکانات کافی ،داروخانه،آزمایشگاه،رادیولوژی و بانک خون توانست خدمات پزشکی پیشرفته‌ای را در منطقه جنگی ارائه دهد. حضور کادر متخصص و بهره‌گیری از دانش روز، امکان انجام اعمال جراحی حیاتی را فراهم کرد و موجب شد که مجروحین و مصدومین حملات دشمن به ‌طور مؤثر تحت درمان قرار گیرند. این بیمارستان در آن روزها نقش بسزایی داشته است.

قاسمی تصریح می کند: این بیمارستان طبق بررسی‌هایی که در سال های گذشته انجام شد جزو آثار واجد ارزش دفاع مقدس  تشخیص  و در فهرست میراث کشور به ثبت رسیده است. البته اکنون فقط ساختمان آن باقی است و تجهیزاتی ندارد. هر ساله باحضور کاروان های راهیان نور در این مکان، نمایشگاه برگزار می‌شود.