ترامپ کم آورد

این گفت‌وگوها، که با حضور اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا و هی لی‌فنگ، معاون نخست‌وزیر چین برگزار شد، گامی مهم در مسیر تنش‌زدایی میان دو غول اقتصادی جهان به‌شمار می‌رود. با این حال، ابهام در جزئیات توافق و تداوم تعرفه‌های سنگین، چشم‌انداز این تفاهم را شکننده نگه داشته است.

دیپلماسی در قلب اروپا: چرا ژنو؟
مذاکرات ژنو در ویلای مجلل سفیر سوئیس در سازمان ملل، تحت تدابیر امنیتی شدید برگزار شد. انتخاب سوئیس به‌عنوان میزبان این گفت‌و‌گو‌ها تصادفی نبود. این کشور با سابقه طولانی در بی‌طرفی و میانجیگری در مناقشات بین‌المللی، فضایی امن و بی‌طرف برای مذاکره‌کنندگان فراهم کرد. وزیر خزانه‌داری آمریکا، در سخنان خود از میزبانی سوئیس قدردانی کرد و این مکان را «فوق‌العاده» توصیف نمود. این انتخاب،پیامی ظریف به جهانیان داشت؛ دوقدرت اقتصادی جهان، هرچند درگیر تنش‌های عمیق هستند اما آماده‌اند تا در فضایی بی‌طرف به گفت‌و‌گو بنشینند.ازسوی دیگر، ژنو به‌عنوان مرکز دیپلماسی جهانی، به‌ویژه در حوزه تجارت و اقتصاد، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. سازمان تجارت جهانی و دیگر نهاد‌های بین‌المللی مستقر در این شهر، بستری مناسب برای مذاکرات حساس فراهم می‌کنند. این مذاکرات که به گفته جیمسون گریر، نماینده تجاری آمریکا، «بسیار سازنده» بود، نشان داد که حتی در اوج اختلافات، دیپلماسی می‌تواند راهگشا باشد. با این حال، عدم انتشار جزئیات دقیق توافق، گمانه‌زنی‌ها درباره عمق و پایداری این تفاهم را افزایش داده است.

تعرفه‌های سه‌رقمی و بن‌بست تجارت دوجانبه
ازفوریه۲۰۲۵، زمانی که دونالد ترامپ با استناد به«وضعیت اضطراری ملی»ناشی ازبحران فنتانیل،تعرفه‌های ۱۴۵درصدی بر کالا‌های چینی وضع کرد، روابط تجاری آمریکا و چین وارد مرحله‌ای بحرانی شد. چین نیز با تعرفه‌های ۱۲۵درصدی بر کالا‌های آمریکایی پاسخ داد و تجارت دوجانبه عملا به بن‌بست رسید. این تعرفه‌ها نه‌تنها به اقتصاد دو کشور آسیب رساند بلکه زنجیره‌های تأمین جهانی را مختل کرد و قیمت کالا‌ها در بازار‌های بین‌المللی را افزایش داد.براساس داده‌های وزارت بازرگانی چین، صادرات این کشور به آمریکا در آوریل۲۰۲۵بیش از۲۰درصد کاهش یافت. با این حال، صادرات کلی چین به لطف عملکرد قوی در بازار‌های آسه‌آن و دیگر مناطق، ۸.۱درصد رشد نشان داد. این امر نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری اقتصاد چین در برابر فشار‌های تجاری آمریکا بود.

توافق موقت؛ کاهش تعرفه‌ها یا حفظ وضع موجود؟
یکی از نکات برجسته توافق ژنو، کاهش موقت تعرفه‌ها برای یک دوره ۹۰ روزه است. آمریکا تعرفه‌های خود را از ۱۴۵ درصد به ۳۰ درصد و چین تعرفه‌های خود را از ۱۲۵ درصد به ۱۰ درصد کاهش خواهد داد. این اقدام، اگرچه گامی مثبت تلقی می‌شود اما به معنای عقب‌نشینی کامل از سیاست‌های تعرفه‌ای نیست. فقدان اشاره به حذف کامل تعرفه‌ها یا حتی کاهش دائمی آنها، نشان‌دهنده احتیاط طرفین در اعتماد به یکدیگر است.

پیامد‌های جهانی؛ هند در سایه توافق ژنو
یکی از نتایج غیرمستقیم جنگ تجاری آمریکا و چین، تقویت جایگاه هند در زنجیره تأمین جهانی بود. پس از اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالا‌های چینی، بسیاری از خریداران آمریکایی به تأمین‌کنندگان هندی روی آوردند. این امر نه‌تنها به رشد صادرات هند به آمریکا منجر شد بلکه مذاکرات برای یک توافق تجاری میان واشنگتن و دهلی‌نو را تسریع کرد. با این حال، توافق ژنو می‌تواند این فرصت راهبردی را برای هند تضعیف کند.به گزارش«ایندیا اکسپرس»، صادرکنندگان هندی نگران هستند که کاهش تعرفه‌ها بر کالا‌های چینی، جایگاه آنهادر بازار آمریکا راتضعیف کند.برخی تأمین‌کنندگان چینی حتی پیش ازاین توافق، برای حفظ مشتریان آمریکایی خود به همکاری باصادرکنندگان هندی روی آورده بودند.حال، بااحتمال بازگشت چین به جایگاه پیشین خود به دلیل قابلیت‌های فنی و زیرساختی پیشرفته‌اش، هند ممکن است بخشی از مزیت رقابتی خود را از دست بدهد.

تأثیر بر بازار‌های جهانی
توافق ژنو تأثیرات گسترده‌ای بر بازار‌های جهانی داشت. قیمت نفت برنت با افزایش ۱.۲۸درصدی به ۶۴.۷۳دلار در هر بشکه رسید، ونفت وست تگزاس اینترمدیت نیز بارشدی ۱.۳۹درصدی،به۶۱.۸۷دلار رسید. این افزایش، ناشی از خوش‌بینی بازار‌ها به کاهش تنش‌ها میان دو مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان بود. از سوی دیگر، کاهش تقاضا برای دارایی‌های امن، مانند طلا، منجر به افت ۱.۳درصدی قیمت آن به ۳۲۸۲.۰۴دلار در هر اونس شد.بازار‌های سهام آسیا نیز هرچند با احتیاط، شاهد رشد بودند. این واکنش‌ها نشان‌دهنده حساسیت بالای اقتصاد جهانی به روابط آمریکا و چین است. با این‌حال، هرگونه اختلال در اجرای توافق یا بازگشت به سیاست‌های تعرفه‌ای، می‌تواند این روند مثبت را معکوس کند.

چالش‌های پیش‌رو: آیا تنش‌زدایی پایدار است؟
اگرچه مذاکرات ژنو گامی مثبت در مسیر تنش‌زدایی بود اما چالش‌های متعددی پیش روی این توافق قرار دارد. نخست، بی‌اعتمادی عمیق میان دو کشور است. مذاکره‌کنندگان چینی، به گفته گریر «سرسخت»بودندواین نشان‌دهنده دشواری دستیابی به توافقی جامع است. دوم، عدم شفافیت در جزئیات توافق، ازجمله نحوه نظارت بر اجرای آن، ابهاماتی را ایجاد کرده است. سوم، فشار‌های داخلی در آمریکا، به‌ویژه از سوی حامیان سیاست‌های سختگیرانه‌تر علیه چین، می‌تواند دولت ترامپ را به تجدیدنظر در این توافق وادارد.

امیدی شکننده در افق تجارت جهانی
توافق ژنو، هرچند موقت و شکننده، روزنه‌ای از امید در روابط پرتنش آمریکا و چین گشوده است. این تفاهم که با کاهش موقت تعرفه‌ها و وعده کاهش کسری تجاری آمریکا همراه شده، می‌تواند نقطه عطفی در دیپلماسی اقتصادی دو کشور باشد. با این حال، پایداری این توافق به عوامل متعددی، از جمله اعتمادسازی، شفافیت، و مدیریت فشار‌های داخلی و خارجی، بستگی دارد. جهان، از بازار‌های مالی گرفته تا زنجیره‌های تأمین، با دقت تحولات بعدی را نظاره می‌کند. باید دید که ژنو آغازگر دوره‌ای جدید در تجارت جهانی خواهد بود، یا صرفا فصلی کوتاه در داستان طولانی رقابت اقتصادی دو غول جهانی؟