سال گذشته ناترازی انرژی، تولید در بخش صنعت را با خسارت جبران‌ناپذیری روبه‌رو کرد، به گونه‌ای که قطعه‌سازان، فولادی‌ها، سیمانی‌ها و سایر بخش‌های تولیدی نسبت به قطعی مکرر برق و گاز، ابراز نارضایتی کردند اما امسال یک ماه زودتر از سال گذشته قطعی‌ها آغاز شده است.هرچند در راستای جبران تولید در قبال ناترازی انرژی وزارت صنعت، معدن و تجارت بسته جبران تولید را در هیات دولت به تصویب رساند و به واحدهای تولیدی و صنعتی ابلاغ کرد و بر این اساس، صنایع فرصت داشتند تا در چهار ماه اسفند، فروردین، اردیبهشت و خرداد، بدون قطعی برق اقدام به تولید در سه شیفت کاری و تنفس در پرداخت بیمه، مالیات و سایر هزینه‌های دولتی داشته باشند اما ظاهرا این طرح نیز اجرایی نشد.
در این‌باره سید محمد اتابک، وزیر صمت ۲۶ فروردین در جمع خبرنگاران با بیان این‌که ناترازی‌ها امسال نیز به تولید لطمه زده است، گفت که هرچند برای افزایش تولید برنامه‌ریزی داشتیم و بسیاری از تولیدکنندگان سال نو را هم در کارخانه‌ها بودند و تولید کردند اما همچنان برخی تولیدکنندگان با کمبود انرژی روبه‌رو هستند که وزارت نیرو قول داده است تا ناترازی انرژی را برطرف کند. ضمن این‌که وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با همکاری صنایع در ساخت نیروگاه‌ها و انرژی‌های تجدیدپذیر اقدامات جدی داشته است.هرچند براساس جزئیات ماده ۴ قانون مانع‌زدایی صنعت برق که در سال ۱۴۰۲ به تصویب رسید، صنایع انرژی‌بر با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلف هستند، حداقل ۹۰۰۰ مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل ۵۵ درصد و ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند اما کارشناسان معتقدند که صنایع باید در تولید سرمایه‌گذاری کنند و تخصصی در نیروگاه‌داری ندارند.درباره وضعیت ناترازی انرژی در صنعت خودرو با مجتبی نظری و رسول سلیمانی، کارشناسان صنعت خودرو به بحث و گفت‌و‌گو نشستیم.
هربار خاموشی هزینه بالایی برای صنعت خودرو دارد
مجتبی نظری با بیان این‌که هر خاموشی هزینه بالایی برای صنعت خودرو دارد به خبرنگار روزنامه جام‌جم گفت: نوسان قطعی برق و گاز بر روی دستگاه‌های تولیدی تاثیر بسزایی دارد و در خطوط تولید در صورتی که قطعی برق صورت بگیرد، جریان انرژی به‌هم می‌خورد و تا رسیدن دستگاه‌ها به شرایط اولیه زمان می‌برد.وی افزود: دستگاه‌های تولید از آنجایی که دارای قدمت بالا و فرسوده هستند با هر بار قطعی برق امکان خسارت را نیز دارند.
این کارشناس خودرو ادامه داد: نه‌تنها در صنعت خودروسازی بلکه در صنایعی مثل فولاد و سیمان برای این‌که کوره‌ها آمادگی برای تولید پیدا کنند، میانگین باید هفت تا ۷۲ ساعت روشن بمانند که قطعی برق، روند تولید را به‌عقب می‌اندازد.
وی با اشاره به این‌که ناترازی انرژی، تولید را به عقب می‌اندازد، گفت: با کاهش تولید، بهره‌وری روند نزولی پیدا می‌کند و هزینه‌های جاری افزایش می‌یابد.
نظری بیان کرد: تامین انرژی بر عهده دولت و وزارتخانه‌های مربوطه است تا برق و گاز مورد نیاز صنعت و بخش خانگی را تامین کنند. اگر نتوانند انرژی مورد نیاز را به موقع به شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی برسانند، تولید با اختلال روبه‌رو می‌شود.وی عنوان کرد: هرچند قطعی برق و گاز منجر به تعطیلی می‌شود اما کارفرما مجبور است تا دستمزد نیروی کار و سایر هزینه‌های مالیات، تعرفه‌ها، بیمه و اجاره‌بها را پرداخت کند و این هزینه‌های ثابت با تولید کم برعهده تولیدکننده است، ضمن این‌که پرداخت تسهیلات بانکی نیز با مشکل مواجه می‌شود و بانک‌ها در این زمینه همکاری نمی‌کنند.این کارشناس خودرو با تاکید بر این‌که سال گذشته ناترازی انرژی آسیب جدی را به تولید زد، گفت: آمارها نشان می‌دهد که تولیدکنندگان در حوزه‌های مختلف صنعتی و حتی خودروسازان نتوانستند به تولید پیش‌بینی‌شده و مورد انتظار دست پیدا کنند که این امر به ورشکستی بعضی از صنایع منجر شد.وی ادامه داد: سال گذشته حدود دو ماه تعطیلی به خاطر قطعی برق و گاز، تولید را با کاهش روبه‌رو کرد که اگر این امر ادامه پیدا کند، تولیدکنندگان نمی‌توانند به تولید مدنظر و سیاست‌گذاری‌شده دست پیدا کنند.
نظری خاطرنشان کرد: ناترازی انرژی نه‌تنها تولید را با کاهش روبه‌رو می‌کند بلکه بر روی قیمت تمام‌شده محصول تاثیر می‌گذارد و به افزایش هزینه‌ها می‌انجامد که قیمت نهایی مصرف‌کننده بالا می‌رود و قدرت خرید در جامعه کاهش می‌یابد.
وی با بیان این‌که باید مصرف انرژی را در جامعه مدیریت کنیم، گفت: باید در گذشته برروی زیرساخت‌های انرژی سرمایه‌گذاری می‌شد که این امر مغفول مانده و اکنون صنایع مجبور شده‌اند تا در تولید انرژی نیز سرمایه‌گذاری و اقدام به ساخت نیروگاه‌های خورشیدی و تجدیدپذیر کنند.کارشناس صنعت خودرو، بر صرفه‌جویی در بخش خانگی تاکید کرد و گفت: نیاز به فرهنگسازی است تا خانوارها با کاهش مصرف به تولید صنعت و پایداری اشتغال کمک کنند؛ هرقدر مصرف انرژی در بخش خانگی کاهش پیدا کند، به افزایش سهم انرژی در بخش صنعت منجر می‌شود.
ناترازی انرژی بر کاهش تولید خودرو و قطعه‌سازی تاثیر مستقیم دارد
رسول سلیمانی، کارشناس صنعت خودرو با بیان این‌که ناترازی انرژی بر کاهش تولید خودرو و قطعه‌سازی تاثیر مستقیم دارد، گفت: ناتراری انرژی می‌تواند بر روی کارخانه خودرو مستقیم تاثیر بگذارد و همچنین می‌تواند زنجیره تامین از جمله قطعه‌سازی را دچار اختلال و کاهش تیراژ تولید کند.وی اضافه کرد: ناترازی انرژی تا ۴ درصد بر کاهش تولید خودرو اثر دارد، ضمن این‌که اظهارنظر دقیقی در این عرصه نمی‌توان کرد؛ چون عوامل دیگری نیز از جمله کمبود نقدیندگی، زیان انباشته، قیمت‌گذاری و سایر موارد تاثیر دارد.
این کارشناس خودرو با تاکید بر این‌که ناترازی انرژی در بلندمدت توجیه سرمایه‌گذاری در بخش صنعت را کاهش می‌دهد، گفت: کاهش تولید و صادرات در صنعت به‌خصوص مواد اولیه مثل فولاد منجر به برهم زدن تراز تجاری می‌شود و از منظر سرمایه‌گذاری توجیه خود را از دست می‌دهد و در قطعه‌سازی و خودروسازی تاثیر می‌گذارد، باید در این زمینه فکر اساسی برای صنعت صورت بگیرد.سلیمانی ابراز کرد: باید سرمایه‌گذاران برای ادامه روند حیات خود مورد حمایت قرار گیرند و یک بازنگری اساسی در حوزه انرژی انجام شود.وی با اشاره به ساخت نیروگاه و انرژی‌های تجدیدناپذیر توسط صنعتگران گفت: نیروگاه‌داری کار تخصصی است، بهتر است که متخصصان این کار را انجام دهند و در تامین مالی از بخش خصوصی با استفاده از خرید گواهی کمک بگیرند و از این طریق به ظرفیت تجدیدپذیرها کمک کنند.
کارشناس صنعت خودرو، عنوان کرد: از آنجایی که صنعتگران تخصص در حوزه انرژی ندارند، این امر منجر می‌شود تا هزینه‌های تولید انرژی افزایش پیدا کند و صرفه اقتصادی نداشته باشد.وی بر روی واقعی‌سازی نرخ انرژی نیز تاکید کرد و گفت: باید صرفه‌جویی و بهینه‌سازی در حوزه انرژی اقتصادی شود تا قیمت انرژی به سمت واقعی شدن برود. همچنین فرهنگسازی و درست مصرف کردن در بخش خانگی نیز می‌تواند به صنعت کمک کند.
دلایل کاهش تولید خودرو
وزارت صنعت، معدن و تجارت در ابتدای سال گذشته اعلام کرد که تولید یک میلیون و ۳۰۰هزار دستگاه خودرو در ۱۴۰۳ هدف‌گذاری شده است اما سه خودروساز بزرگ کشور ۸۹۷هزار و ۶۲۷ دستگاه خودرو تولید کردند که ۳۱درصد کمتر از هدف وزارت صمت است.بااین‌حال مشکلات ارزی، قطعی برق، بدهی به قطعه‌سازان، زیان‌دهی و حذف خودروهای پرتیراژ منجر به کاهش ۲.۴درصدی تولید خودرو در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ شده است. براساس آمار در سال ۱۴۰۲ حدود ۹۱۹ هزار و ۴۹۹ دستگاه خودرو تولید شده بود. قطعی‌های مکرر برق به‌خصوص در تابستان، یکی از علت‌های اصلی کاهش تولید خودرو در سال گذشته است که خودروسازان را تحت‌تاثیر قرار داد.
