دراین شرایط‌که اقتصادهای دنیاتلاش دارند منابع وپس‌اندازهای‌مردم به‌سمت فعالیت‌های مولدبرود،درکشورما سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد مانند طلا، ارز و سکه بیشتر از فعالیت‌های تولیدی است. به گفته کارشناسان، مردم برای حفظ قدرت خرید خود و کسب سودهای‌گذرا (عقب‌نماندن از تورم) در هر شرایط سعی می‌کنند پول‌شان را به بازارهای غیرمولد ببرند که علت اصلی این موضوع تورم‌های بالا در کشور است. کارشناسان می‌گویند تورم‌های بالا به خصوص از سال ۹۷ به بعد سبب شده تا مردم از نگهداری ریال و فعالیت‌های مولد خودداری کنند، زیرا در شرایط تورمی، هر روز قدرت خریدشان کم می‌شود.
چرا سود بازارهای غیرمولد بیشتر است؟
حسن حسن‌خانی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد مانند طلا و ارز گفت: «افراد برای کسب سود و حفظ قدرت خرید خود به سمت چنین فعالیت‌هایی می‌روند. به‌همین دلیل ریسک سرمایه‌گذاری در این بازارها بیشتر از ریسک سود فعالیت‌های مولد (تولید) است.» وی تاکید کرد: «البته نخست باید به این سؤال پاسخ داد که تحقق شعار سال منوط به اصلاح رفتار مردم است یا این‌که باید قبل از تصمیم مردم اقداماتی انجام شود که در اینجا دولت باید اقداماتی انجام دهد. تحقق سرمایه‌گذاری برای تولید، بیش از این‌که مردم را خطاب قرار دهد، متوجه دولت و حکمرانان اقتصادی کشور است.»
زمینه سرمایه‌گذاری ایجاد شود
این کارشناس اقتصاد افزود: «حاکمیت (قوای مقننه، مجریه و قضاییه) به‌عنوان مسئول اداره کشور و مسئول رفتار و معیشت مردم باید بستری ایجاد کند تا مردم بتوانند سرمایه‌های خود را به سمت فعالیت‌های مولد ببرند. مهم‌ترین کاری که حاکمیت باید در این زمینه انجام دهد تا مردم از سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد اجتناب کنند، کاهش تورم است.» حسن‌خانی ادامه داد: «وقتی در کشور تورم کاهش پیدا کند، نخست اقتصاد پیش‌بینی‌پذیر می‌شود و دوم به‌صورت خودبه‌خود جذابیت بازارهای غیرمولد از بین می‌رود. در این شرایط سود تولید بیشتر از بازارهای غیرمولد مانند طلا و ارز خواهد شد اما در شرایطی که تورم بالای ۳۰ درصد و سود تولید حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد است، افراد به سمت سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد می‌روند تا علاوه بر کسب سود، قدرت خرید خودشان را حفظ کنند.»
وی تصریح کرد: «در شرایط تورمی حتی سرمایه‌گذاری برای تولیدکننده هم صرفه اقتصادی ندارد و او نیز به‌سمت بازارهای غیرمولد سوق پیدا می‌کند؛ بنابراین مهم‌ترین ریسک (سود) که در بازارهای غیرمولد وجود دارد ناشی از تورم بالا و شوک‌های تورمی است و مهم‌ترین اقدام برای تحقق شعار سال کاهش تورم است.»
این کارشناس اقتصادی گفت: «اگر تورم توسط دولت و حاکمیت اقتصادی کنترل شده و به زیر ۱۵ درصد کاهش پیدا کند، خودبه‌خود مردم به سمت سرمایه‌گذاری برای تولید رو می‌آورند و از فعالیت در بازارهای غیرمولد چشم‌پوشی می‌کنند و به‌نوعی مجبور می‌شوند به سمت فعالیت مولد اقدام کنند، زیرا سود بازارهای غیرمولد از بین رفته است.»
حسن‌خانی اضافه کرد: « با کنترل و کاهش تورم، نگهداری و ذخیره‌سازی ارز، طلا و... یا خرید برخی کالاها مثل مسکن و خودرو برای کسب سود، به‌صورت خودکار از صرفه خارج خواهد شد.»
وی همچنین برای جلوگیری از رفتن سرمایه‌ها (پول) به سمت بازارهای غیرمولد، اخذ مالیات بر سوداگری (عایدی بر سرمایه)، مالیات بر مالکیت‌های متعدد و معاملات مکرر و با‌نام‌کردن دارایی‌ها را از دیگر اقدامات برای کنترل و کاهش سود در فعالیت‌های غیرمولد عنوان کرد که باید در دستور کار دولت قرار بگیرد. این کارشناس اقتصادی در مورد راهکار برای کاهش تورم، اظهار داشت: «در این زمینه نکات زیادی عنوان شده است. شوک‌های تورمی در هفت سال گذشته بیشتر به‌واسطه فشار هزینه دولت ایجاد شده که با کنترل نرخ ارز به‌راحتی می‌توان تورم را کنترل کرد و کنترل نرخ ارز هم با اصلاح رفتار مالی دولت امکان‌پذیر است.»
حسن‌خانی مهم‌ترین عامل تحقق شعار سال را پیش‌بینی‌پذیر‌شدن اقتصاد و اصلاح رفتار مالی دولت دانست و گفت: «بیش از ۸۰ درصد عرضه و تقاضای ارز در کشور دولتی است و اگر رفتار مالی دولت و شرکت‌های دولتی (عرضه‌کننده و متقاضی ارز) اصلاح شود، می‌توان نرخ ارز و پس از آن تورم را کنترل کرد. در این شرایط مردم به سمت فعالیت‌های مولد سوق پیدا می‌کنند و خیلی از بحران‌های اقتصادی کشور ما از بین می‌رود.»
