باکم‌شدن حجم اخباردرباره پشه آئدس وبیماری تب دنگی،فکرمی‌کردیم اوضاع این بیماری روبه سامان است؛ اماافزایش تعداد مبتلایان نشان داد که این‌طورنیست.واقعیت این است‌که بیماری دنگی،یک بیماری کاملا ویروسی است که فقط ازپشه آئدس آلوده منتقل می‌شود، اما آنچه که باعث شد در تابستان تعداد مبتلایان کم باشد، شرایط آب‌وهوایی بود که تاثیر مستقیمی در زندگی وبقای این پشه دارد.
یعنی ادامه زندگی این پشه، تحت تاثیر مسائل جوی است؟
دقیقا همین‌طور است. این پشه در گرما نمی‌تواند به‌خوبی فعالیت کند وتخم‌هایش در فصل گرم و هوای گرم، تبدیل به لارو نمی‌شود و به همان شکل باقی می‌ماند. اما به مرور زمان وبارسیدن به فصل پاییز وزمستان و افزایش بارندگی،لاروها هم به پشه تبدیل می‌شوند. بنابراین در تابستان حجم بیماری کاهش یافت، چون تعداد پشه‌ها کاهش یافت و حالا دوباره با شدت بارندگی‌ها، تعداد پشه‌ها بیشتر و تعداد بیماران هم صعودی شده است.
پشه آئدس از چه طریق می‌تواند انسان را آلوده کند؟
همه پشه‌ها این توانایی را ندارند، اما پشه‌های آئدس که به ویروس آلوده هستند، می‌توانند با نیش‌زدن انسان، ویروس را از طریق سیستم بزاقی و گوارشی خود به فرد منتقل کنند.
درحال‌حاضر، این بیماری در چه مناطقی فراگیری بیشتری دارد؟
ما با دو نوع پشه مواجه هستیم: پشهEgypty و پشه آلبوپیکتوس. درحال‌حاضر، این پشه‌ها ۹ استان کشور را تحت تأثیر قرار داده‌اند. پشه Egypty در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، مانند چابهار و بندر لنگه مشاهده شده است. از سوی دیگر، پشه آلبوپیکتوس که در اروپا نیز وجود دارد، در مناطق شمالی و معتدل کشور، ازجمله گیلان و مازندران، یافت می‌شود. جالب است بدانید که برخی از رفتارهای این دو پشه ازجمله شکل و میزان خون‌خواری‌شان با همدیگر متفاوت است.
یعنی این بیماری تنها مختص به کشور ما نیست؟
البته که نیست. بسیاری دیگر از کشورها هم با این پشه و این بیماری درگیر هستند. ضمن این‌که در ابتدا هم طغیان این پشه در فصل بارندگی کشورهای دیگر باعث انتقال آنها به کشور ما شد. اما به‌هرحال، وضعیتی است که پیش‌آمده و بهتر است که همگی با هم، به سمت حل آن پیش‌برویم.
مشارکت مردمی هم می‌تواند در این میان کارساز باشد؟
اتفاقا مشارکت مردمی یکی از چاره‌های اساسی برای جلوگیری از تکثیر بیشتر این پشه است. مثلا چطور؟ واقعیت این است که این پشه، در جایی رشد و تکثیر پیدا می‌کند که کمی آب جمع شده باشد، مثل قوطی‌های کنسرو، تایرهای فرسوده ماشین، زیرگلدانی‌هایی که آب راکد در آنها مانده و... . بنابراین، خوب است که ما اگر در مناطق درگیر با این پشه زندگی می‌کنیم، هرکدام از مناطقی که احتمال رشد و تکثیر این پشه را دارد، از بین ببریم و حواس‌مان به مناطقی مانند بالکن و گوشه و کنار خانه باشد.
اما چطور می‌توانیم از خودمان در برابر این پشه مراقبت کنیم؟
در مرحله اول لازم است که ازسفت ومحکم بودن توری‌های خانه مطمئن شویم تا نکند ازقسمت کوچکی ازتوری که درز یا سوراخی دارد، پشه به داخل خانه وارد شود؛ چراکه این پشه، برخلاف دیگر پشه‌ها که تنها در شب نیش می‌زنند، درطول روز هم نیش می‌زنند و خون‌خواری می‌کنند. اما در بیرون ازخانه، بهتر است لباس‌های روشن و سفید بپوشیم؛ چراکه تماس پشه به رنگ‌های روشن کمتر و علاقه‌اش به رنگ‌های قرمز و مشکی بیشتر است. علاوه‌براین تمام سعی‌مان را بکنیم که کمترقسمتی از بدن‌مان بیرون باشد تا فضا برای نیش‌زدن پشه مهیا نشود. برای مراقبت از دست و صورت هم بهتر است از مواد دورکننده پشه استفاده کنیم.
این بیماری علامت خاصی هم دارد؟
جالب است بدانید که این بیماری تا ۸۰ ــ ۷۰ درصد علامت خاصی ندارد اما خب، در برخی موارد، علائمی ازجمله تب، بدن‌درد، استخوان‌درد، کبودی روی پوست، شکم‌درد، تهوع و استفراغ و...دیده می‌شود. درچنین شرایطی، بهتر است پزشک را از رفت‌وآمد و سفرهای‌مان آگاه کنیم تا بتواند به‌درستی بیماری را تشخیص دهد.
و به‌خوبی قابل درمان است؟
یا با گذشتن دوره بیماری خوب می‌شود و یا در برخی موارد، متاسفانه به شکل شدیدتر و خونریزی در دستگاه گوارش، ادرار، خونریزی داخلی و ... خودش را نشان می‌دهد. در چنین شرایطی لازم است که بیماران خیلی سریع به مراکز درمانی مراجعه کرده و تحت مایع‌درمانی قرار بگیرند تا نجات پیدا کنند.
چه می‌شود که فرد دچار شکل شدیدی از بیماری می‌شود؟
این ویروس چهار نوع پشه دارد که اگر دوبار به یک نوع مبتلا شویم، بار دوم خطرساز نیست و اتفاقا به‌واسطه ابتلای اولیه، نسبت به ابتلای دوم ایمن شده‌ایم. اما اگر یک‌بار به یک نوع ویروس وبار دوم به ویروس دیگری مبتلا شویم، این بیماری به شکل شدیدتری خودش را نشان می‌دهد که دوره درمانی آن هم بین ۱۰ تا ۱۴ روز طول می‌کشد.
