اثر تغییرات اقلیم بر گسترش بیماری تب دنگی در سیستان و بلوچستان

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا،محمدرضا سالاری فنودی روز یکشنبه با اشاره به تغییر الگو‌های بارشی اظهار کرد: بارش‌های سنگین اخیر در جنوب سیستان و بلوچستان منجر به شکل‌گیری آب‌های راکد به‌ویژه هوتک‌ها، شده  که شرایط ایده‌آلی برای تخم‌گذاری پشه آئدس فراهم می‌کنند این پشه در ظروف یکبار مصرف رها شده در طبیعت، لاستیک‌های فرسوده در محیط‌های نزدیک به اماکن مسکونی، تخم‌گذاری می‌کند.

وی با تأکید بر اینکه افزایش دما، تغییر الگو‌های بارندگی و بالارفتن رطوبت مقطعی در شهر‌های ساحلی مانند چابهار، کنارک و زرآباد، شرایط مساعدی برای تکثیر پشه ناقل بیماری آئدس فراهم کرده است، افزود: میانگین دمای سالانه استان در حال افزایش است و این امر نه‌تنها طول دوره فعالیت پشه‌ها بلکه سرعت تکثیر آن‌ها را نیز بیشتر کرده است.

بارندگی‌های سیلابی پارسال و امسال در سیستان و بلوچستان منجر به طغیان پشه‌های ناقل تب دنگی شده است

رئیس اداره هواشناسی دریایی چابهار ادامه داد: افزایش دما، محدوده زندگی پشه آئدس را گسترش داده است از جمله با افزایش ۱.۱ درجه سلسیوس میانگین دمای سال ۱۴۰۲ نسبت به بلندمدت ایستگاه هواشناسی چابهار، شرایط برای تکثیر بهتر این پشه‌ها فراهم شده بود.

وی بر اهمیت مقابله با تغییر اقلیم و کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تأکید کرد و گفت: وابستگی به سوخت‌های فسیلی، عامل اصلی تغییرات شدید اقلیمی و افزایش دما است که علاوه بر گسترش بیماری‌ها، منابع طبیعی و زندگی انسان‌ها را تهدید می‌کند.

راهکار‌های مدیریت بحران و نقش پیشگیری

سالاری فنودی برای مدیریت تب دنگی پیشنهاد‌هایی از جمله آموزش عمومی برای جلوگیری از تجمع آب‌های راکد، بهبود سیستم‌های زهکشی، تقویت زیرساخت‌های بهداشتی، و بهره‌گیری از پیش‌بینی‌های دقیق هواشناسی ارائه داد.

وی در توضیح تب دنگی گفت: این بیماری که به تب استخوان‌شکن نیز معروف است، از طریق پشه آئدس منتقل می‌شود و درگذشته عمدتاً در مناطق استوایی شایع بود، اما در دهه‌های اخیر گستره آن گسترش‌یافته است.

رئیس اداره هواشناسی دریایی چابهار در ادامه به هوتک‌ها اشاره کرد و افزود: هوتک، گودالی طبیعی یا مصنوعی برای ذخیره آب بارندگی است که به مصارف کشاورزی، آشامیدنی و حیات‌وحش می‌رسد. اما این گودال‌ها در صورت مدیریت نادرست، به زیستگاه‌های خطرناکی برای حشرات ناقل بیماری تبدیل می‌شوند.

وی با بیان اینکه مقابله با تغییرات اقلیمی و حفظ محیط‌زیست، وظیفه‌ای جهانی است که نیازمند اقدامات هماهنگ از سوی دولت‌ها و شهروندان است تصریح کرد: تنها با همکاری و برنامه‌ریزی می‌توان از پیامد‌های منفی تغییرات اقلیمی، از جمله گسترش بیماری‌ها، جلوگیری کرد.

بیماری تب دانگ یا دِنگی یک بیمار ویروسی است که از گزش پشه آئدس ایجاد می‌شود. به شرطی که این پشه قبلا فردی را که ویروس این بیماری را داشته نیش زده باشد و بر اثر گزش افراد، ویروس این بیماری را به فرد دیگر منتقل کند. در غیر این صورت گزش این پشه به تنهایی خطری ندارد.

یکی از مهمترین علائم این بیماری تب شدید است به همین علت به این بیماری تب استخوان شکن هم می‌گویند. این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیر و استوایی دیده می‌شود، اما انتقال پشه آئدس به کشور‌های دیگر باعث گسترش این بیماری به بیش از ۱۱۰ کشور در دنیا از جمله در اروپا شده است.

تب، سردرد، کمردرد، درد در پشت چشم، جوش و حساسیت‌های پوستی و در مواردی خونریزی به خصوص از لثه از جمله علائم اصلی این بیماری است، اما گاهی اشتراک علائم آن با برخی بیماری‌های تنفسی مثل کرونا و آنفلوآنزا کار شناسایی آن را سخت می‌کند.

بیماری تب دنگ درمان اختصاصی ندارد، اما علائم آن تا حدود ۱۴ روز بعد از گزش پشه آئدس در صورتی که ناقل ویروس این بیماری باشد در فرد بروز می‌کند، اما در بیش از ۸۰ درصد موارد علائم بسیار خفیف و در مواردی بدون علامت است.

میزان مرگ و میر این بیماری نیز حدود ۲.۵ درصد است، اما گسترش این بیماری از طریق تخمگذاری پشه آئدس می‌تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد و در مواردی مرگ آور باشد؛ بنابراین مهمترین راه برای کنترل این بیماری جلوگیری از تخمگذاری پشه آئدس است، پشه‌ای که در آب‌های کوچک راکد مثل ظرف گلدان‌ها یا در داخل تایر خودرو‌ها تخمگذاری می‌کند و در شرایط سخت نیز تخم این پشه زنده می‌ماند.