FATF؛ مضر یا بی‌خاصیت؟!

بنابراین در صورت تصویب FATF راه دسترسی به منابع ارزی‌مان و همین‌طور دور زدن تحریم‌ها بسته می‌شود. با این تفصیل، طرح لوایح دوگانه در مجمع یک بحث سیاسی است تا این‌که بحثی اقتصادی و فنی باشد. از زمان آقای روحانی، دکتر طیب‌نیا، وزیر اقتصاد ایشان یک برنامه اقدام ۴۱ بندی با گروه اقدام مالی موسوم به FATF توافق کرده که اجرای ۳۹ بند آن مانعی نداشته و دولت هم اجرایی‌اش کرده اما گروه اقدام مالی از دهه ۹۰ تا الان، اجرای ۲۴ بند از ۳۹ بند را تایید نکرده است. بنابراین دولت می‌تواند هر وقت تایید (راستی‌آزمایی) اجرای آن ۲۴ بند را از این گروه گرفت، بیاید سراغ دو بند باقیمانده. البته باید گفت که آن ۲۴ بند باز بنا به شرایط تحریمی، قابل اجرا نیست؛ زیرا یک سری مکانیسم‌هایی چون دسترسی به ذی‌نفع نهایی و تبادل اطلاعات بدون هیچ‌گونه محدودیتی در این برنامه ذکر شده که اجرای آن در این شرایط برای ما ممکن نیست. بنابراین طرح لوایح در مجمع، بیشتر یک دستور کار سیاسی دارد که می‌خواهد نوسان ارزی را به دلیلی خارج از علمکرد دولت مرتبط سازد. به این ترتیب پذیرش دو معاهده بین‌المللی پالرمو و cft در شرایطی که برنامه اقدام امضا شده و ۲۴ بند اجراشده توسط ایران، از سوی این گروه تایید نشده، نامعقول است. درواقع آقای طیب‌نیا باید پاسخگو باشند که چرا چنین تعهدی را در قالب آن برنامه ۴۱ بندی قبول کرده‌اند، آن هم در حالی که قابل اجرا نیست. اما نکته مهم دیگر این است که در برنامه اقدام که امضا شده،هیچ تعهدی داده نشده است که اگر ایران این۴۱ بند را اجراکرد وگروه مالی اقدام، این را تایید کرد، ایران از لیست سیاه خارج می‌شود و وارد مثلا لیست خاکستری یا سفید می‌شود. تنها چیزی که در بیانیه بوسان FATF گفته شده، این است که بعد از اجرای۴۱ بند وفرآیند تایید آن، این گروه در مورد قدم بعدی تصمیم می‌گیرد. حال از آنجایی که نظام تصمیم‌گیری در این گروه مبتنی بر اجماع است و با توجه به حضور اسرائیل، آمریکا، کشورهای اروپایی و عربستان در این گروه، شما در آن مرحله، تازه باید شروع به قانع‌سازی همه این کشو کنید که خوب نتیجه از پیش معلوم است. درواقع نوعی کم‌کاری در زمان ورود ایران به لیست سیاه FATF در دهه۹۰صورت گرفته و دولت وقت باید از طریق رایزنی با چین، مانع ورود ایران به این لیست می‌شد. در پایان به سخنان خود آقای همتی که گفته‌اند پذیرش FATF برای ما در شرایط تحریمی فایده‌ای ندارد هم استناد می‌کنم و البته همان‌طور که گفتم، معتقدم این پذیرش اساسا می‌تواند مضر باشد.