تیمی ازمحققان دانشگاه صنعتی شیان مطالعه عمیقی بر روی پارک فتوولتائیک گونگه در استان چینگهای چین انجام دادند. این پارک یک تاسیسات خورشیدی عظیم یک گیگاواتی است که در صحرای تالاتان قرار دارد. یافتههای پژوهشگران این تصور را که مزارع خورشیدی در مقیاس صنعتی محیط اطراف خود را تخریب میکنند، به چالش کشید و تایید کرد این تاسیسات در بهبود کیفیت خاک، افزایش رشد پوشش گیاهی و ایجاد ریزاقلیم مساعدتر موثر هستند. نتایج این پژوهش در Scientific Reports منتشر شده است.این تیم از مدل ارزیابی DPSIR (نیروهای محرک-فشار-وضعیت-برخورد-پاسخ)، که توسط آژانس محیطزیست اروپا توسعه یافته است، برای تجزیه و تحلیل تعاملات پیچیده بین مزرعه خورشیدی و محیط پیرامونیاش استفاده کردند. محققان با بررسی ۵۷ شاخص محیطی از جمله ترکیب خاک، دما، رطوبت و تنوع زیستی به بینشهای ارزشمندی در مورد اینکه چگونه صفحات خورشیدی میتوانند به طور مثبت مناطق خشک را تغییر دهند دست یافتند.
تاثیر مثبت مزارع خورشیدی بر اقلیم و خاک
نتایج این پژوهش قابل توجه است. مناطق بیابانی که با صفحات خورشیدی پوشیده شدهاند، در مقایسه با مناطق بیابانی اطراف به طور قابل توجهی از نظر سلامت زیستمحیطی بالاتر بودند.مدلDPSIR مناطق مذکور را با امتیاز۰.۴۳۹۳ با عنوان «معمولی» رتبهبندی کرد، درحالی که مناطق انتقالی وبیابانهای اطراف به ترتیب باامتیازهای۰.۲۸۵۸ و۰.۲۸۱۰ باعنوان«ضعیف» رتبهبندی شدند.این بهبود وضعیت تا حد زیادی به دلیل ریزاقلیم منحصر به فرد ایجاد شده توسط صفحات خورشیدی است. این صفحات با ایجاد سایه دائمی، دمای خاک و میزان تبخیر را کاهش میدهد و در نتیجه سطح رطوبت بالاتری را ایجاد میکند. این امر رشد پوشش گیاهی را بهبود میبخشد و از تکثیر میکروارگانیسمها حمایت میکند که منجر به اکوسیستم غنیتر و متنوعتر میشود. در مناطق خشک که کمبود آب یک بحرانی اساسی است، این تغییرات میتواند تفاوتهای قابل توجهی ایجاد کند.
ایجاد همزیستی میان انرژی خورشیدی و محیط زیست
این پژوهش خاطر نشان میکندچگونه تاسیسات خورشیدی میتوانندازتنوع زیستی به روشهای غیرمنتظرهای حمایت کنند.در مطالعه موردی پارک فتوولتائیک گونگه، گیاهان و میکروارگانیسمها در زیر سایبانهای محافظ صفحات خورشیدی شکوفا شدند. این مطالعه همچنین نشان داد که چگونه توسعه انرژی تجدیدپذیر میتواند با احیای اکولوژیکی، همزیستی داشته باشد. در واقع مزرعه خورشیدی نحوه توزیع انرژی در سطح صحرا را تغییر داد و شرایطی مساعدتر رابرای زندگی وحیات ایجاد کرد.تاسیسات خورشیدی پیامدهای عمیقی برای اکوسیستمهای بیابانی که اغلب بهعنوان مناطق بایر وعاری ازحیات تلقی میشوند، دارد.با استفاده از صفحات خورشیدی در بیابانها، این مناطق نه تنها میتوانند به نیازهای جهانی انرژی کمک کنند،بلکه تحت احیای اکولوژیکی نیز قرارمیگیرند. محققان به این نتیجه رسیدند که توسعه سیستمهای فتوولتائیک تاثیرات اکولوژیکی و زیستمحیطی مثبتی بر مناطق بیابانی داشته است.
اهمیت نظارت بلندمدت
درحالی که یافتههاامیدوارکننده هستند،امامحققان نسبت به نتیجهگیریهای زودهنگام هشدارمیدهند.آنها برنیازبه مطالعات طولانیمدت برای درک بهتر روابط پیچیده بین مزارع خورشیدی و اکوسیستمهای محلی تاکید میکنند. نظارت بر این اثرات در طول زمان، اطمینان حاصل میکند که پروژههای خورشیدی در مقیاسهای عظیم، منافع را به حداکثر میرسانند و در عین حال هر گونه اثرات منفی بالقوه را نیز به حداقل خواهند رساند.مکانیابی دقیق تاسیسات خورشیدی نیز بسیار حیاتی است. شناسایی مناسبترین مکانها برای این تاسیسات به تعادل تولید انرژی با شیوههای زیستمحیطی پایدار کمک میکند و تضمین میکند که توسعه انرژی خورشیدی همچنان با اهداف زیستمحیطی، هماهنگ حرکت میکند.
عصر جدید بازسازی اکوسیستمها و انرژی خورشیدی
این پژوهش راه را برای دیدگاههای جدید در مورد نقش انرژیهای تجدیدپذیر در حفاظت از محیطزیست هموار میکند. بیابانها که اغلب غیرقابل زندگی در نظر گرفته میشوند، میتوانند به قطبهایی برای تولید انرژی پاک تبدیل شوند و همزمان از تنوع زیستی و بازیابی اکوسیستم حمایت کنند.یافتهها نشان میدهند که گذار به انرژیهای تجدیدپذیر لزوما نباید به ضرر محیطزیست باشد؛ بلکه برعکس میتواند فعالانه در بازسازی آن کمک کند.از آنجا که جهان به دنبال راهحلهای نوآورانه برای مقابله با تغییرات اقلیمی و تخریب محیطزیست است، این پژوهش چشمانداز قانعکنندهای از چگونگی همکاری فناوری و طبیعت ارائه میدهد.پتانسیل تبدیل بیابانها به اکوسیستمهای پررونق که با انرژی خورشیدی تغذیه میشود، آیندهای است که ارزش تلاش برای آن را دارد.