لبخند فجر به سینمای کمدی
درحالی که تنها سه هفته به برگزاری چهلوسومین جشنواره فجر زمان مانده است، منوچهر شاهسواری، دبیر این رویداد سینمایی اسامی آثار راه یافته به بخش اصلی جشنواره یعنی سودای سیمرغ را اعلام کرد. فجر چهلوسوم با نمایش ۳۳ فیلم در بخش اصلی خود توانست یکی از شلوغ‌ترین ادوار این جشنواره لقب بگیرد و غیر از دوره سی‌و‌نهم که هیأت انتخاب وجود نداشت، آخرین‌بار ۱۴ سال پیش، یعنی در دوره بیست‌و‌نهم؛ جشنواره فجر میزبان ۳۳ فیلم در بخش اصلی بود.
ناگفته نماند که به این ۳۳ فیلم باید چهار انیمیشن سینمایی را نیز اضافه کرد. البته در کنار انیمیشن‌ها بخش جنبی را جشنواره را نیز باید در نظر گرفت که احتمالا با احتساب بخش جنبی و انیمیشن تعداد آثار حاضر در جشنواره به عدد کم‌نظیر ۴۰ می‌رسد که این حجم از آثار باتوجه به حضور سیمرغ مردمی برنامه‌ریزی دقیقی را می‌طلبد.
حذف نگاه نو
علاوه بر این با اعلام دبیر جشنواره مشخص شد که چهلوسومین جشنواره فجر نه‌تنها نسبت ادوار گذشته که حتی نسبت به فراخوانی هم که اعلام کرده دارای تفاوت‌هایی است که در ادامه به آن می‌پردازیم. یکی از مواردی که در جشنواره چهلوسوم نسبت به فراخوان نیز وجود دارد ادغام بخش سودای سیمرغ و بخش نگاه نو است. امسال و آن‌طور که دبیر جشنواره در اعلام اسامی آثار بخش رقابتی اعلام کرد، گویا بخش سودای سیمرغ و نگاه نو، با یکدیگر تلفیق شده و دیگر به‌صورت مجزا داوری نخواهند شد. با توجه به این‌که ۱۳ فیلم اولی در این فهرست حضور دارند و طبق اعلام دبیر جشنواره که این آثار برای دریافت سیمرغ بهترین فیلم اول با یکدیگر رقابت می‌کنند، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که تنها این یک جایزه از بخش نگاه نو، در جشنواره این دوره برقرار خواهد بود و قرار نیست جایزه‌ای تحت‌عنوان بهترین کارگردان و... به این ۱۳ فیلم اول تعلق بگیرد و آنها با ۲۰ فیلم دیگر، به صوت یکجا داوری خواهند شد.
بخش خاص برای آثار خاص!
همچنین با حضور چهار انیمیشن در این دوره؛ انیمیشن‌ها مانند سال گذشته، در بخشی مستقل داوری می‌شوند، اتفاق خوبی است که گویا با توجه به تثبیت روند تولیدات این‌گونه سینمایی، به تقویم سالانه جشنواره الصاق شده و دیگر قرار نیست به‌مانند برخی ادوار، فیلمهای انیمیشن در فهرست آثار بلند سینمایی، دیده و داوری شوند. گفتنی است طبق اعلام منوچهر شاهسواری جشنواره فجر مانند جشنواره‌های مطرح خارجی دارای بخش جنبی است که فرصتی را برای فیلم‌هایی که طی سالیان اخیر دچار چالش بوده‌اند، فراهم کرده تا دیده شوند. باتوجه به این گفته‌ها فیلمهای «قاتل و وحشی»، «پیرپسر»، «رکسانا» و چند فیلم دیگر، فهرست محدود این بخش را تشکیل می‌دهند که شاهسواری اشاره‌ای به آثار حاضر در این بخش نکرد. این عدم انتشار اطلاعات بیشتر در این بخش، می‌تواند یا ناشی از پرهیز از هرگونه حاشیه‌سازی جدید دیگر باشد یا به این معنا که چانه‌زنی با سازمان سینمایی و برخی نهادهای دیگر همچنان ادامه دارد تا امکان نمایش تک‌سانس این آثار فراهم شود. رویکردی که قطعا طی روزهای آینده، اخبار بیشتری راجع به آن منتشر می‌شود.
کفه سنگین آثار درام
کفه فیلمهای درام یا به اصطلاح اجتماعی آثار بخش سودای سیمرغ جشنواره چهلوسوم همچون پیشینیان خود با حضور ۲۱ فیلم سنگین‌تر از دیگر ژانرهایی است که در جشنواره حضور دارند. پس از ژانر درام فیلمهای با موضوع دفاع‌مقدس با شش فیلم حضور در رتبه دوم و گونه‌های کمدی و انیمیشن هر کدام با چهار اثر در رده سوم بسامد فیلمهای حاضر در فجر چهلوسوم هستند. همچنین ابراهیم حاتمی‌کیا با نسخه سینمایی از سریال موسی کلیم‌ا... نیز در این دوره از جشنواره حضور دارد. فیلمهای درام جشنواره چهلوسوم فیلم عبارت است:
۱۹۶۸
«۱۹۶۸» نخستین تجربه کارگردانی امیرمهدی پورپرویزی به حساب می‌آید. این کارگردان پیش از این تجربه کارگردانی سریال‌های «شادآباد» و «مینو» را داشته است. در این اثر امیر نوروزی، امیراحمد قزوینی، لیندا کیانی و پادینا کیانی ایفای نقش می‌کنند. «۱۹۶۸» یک فیلم تاریخی است که داستان آن در اواخر دهه ۴۰ روایت می‌شود. مقطعی که داستان فیلم در آن اتفاق می‌افتد سال ۱۹۶۸ میلادی یا به عبارتی سال ۱۳۴۷ شمسی است که در این سال ایران میزبان مسابقات جام ملت‌های آسیا می‌شود. در این دوره تیم ملی کشورمان در مسابقه فینال با اسرائیل مصاف می‌کند.
آبستن
«آبستن» را می‌توان یکی از فیلمهای خاص جشنواره چهلوسوم به حساب آورد؛ چرا که به شکل سکانس پلان فیلمبرداری شده که در واقع فیلم یک سکانس پلان طولانی است. آبستن تاکنون در چند جشنواره بین‌المللی شرکت کرده است. کارگردانی این اثر را مصطفی و محمد تنابنده برادران کوچک‌تر محسن تنابنده بازیگر مشهور سینما و تلویزیون برعهده داشته‌اند و عباس غزالی، توماج دانش بهزادی، سوگل خلیق و مجتبی شفیعی بازیگران این فیلم هستند. گفتنی است از این فیلم که جلال تیموری تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشته خلاصه داستانی منتشر نشده است.
بازی خونی
«بازی خونی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی و تهیه‌کنندگی سعید پروینی محصولی از مؤسسه شهیدآوینی به حساب می‌آید، داستان این فیلم هم درباره اتفاقات اوایل انقلاب است. در آبان سال ۱۳۶۰ اتحادیه کمونیست‌های ایران معروف به سربداران در جنگل‌های آمل و اطراف آن به‌منظور خلق یک انقلاب دیگر مستقر می‌شوند. درباره همین ماجرا چند سال قبل فیلم «ماهی سیاه کوچولو» ساخته شد.ارسطو خوش‌رزم،سارا حاتمی، لیندا کیانی و پیام احمدی‌نیا ازجمله بازیگران این فیلم هستند. حسین میرزامحمدی پیش از این نیز با فیلم «کت چرمی» در بخش مسابقه جشنواره چهل‌و‌یکم حضور داشت.
بازی را بکش
محمدابراهیم عزیزی برای اولین تجربه کارگردانی خود دست روی موضوعی گذاشته که ممکن است حساسیت‌برانگیز باشد. محسن کیایی، هدی زین‌العبادی و متین حیدری‌نیا ازجمله بازیگرانی هستند و در فیلم بازی را بکش که به موضوعی ملتهب پیرامون فوتبال می‌پردازد، حضور دارند. گفتنی است مصطفی کیایی تهیه‌کنندگی این کار را برعهده دارد.
بچه مردم
محمود کریمی از مستندسازهای باسابقه سینما محسوب می‌شود اما با این حال شهرتش درمیان جامعه با ساخت پشت‌صحنه‌های برنامه تلویزیونی خندوانه برمیگردد. فیلم بچه مردم در سکوت کامل خبری تولید شده و اطلاعاتی از آن رسانه‌ای نشده است و تنها اطلاعی که از این فیلم در دست است به داستان آن برمیگردد که در چند مقطع زمانی روایت می‌شود که یک مقطع آن مربوط به دوران جنگ است. گفتنی است سیدعلی احمدی تهیه‌کنندگی این فیلم را برعهده داشته و این اثر محصول مؤسسه خیریه امام رضا(ع) است.
ترک عمیق
در حالی‌که آرمان زرین‌کوب تاکنون به‌عنوان تهیه‌کننده سریال‌های سری مجموعه «ستایش» و سریال‌های «ماه و پلنگ» و «مرگ تدریجی یک رویا» شناخته می‌شود، این فیلم نخستین تجربه کارگردانی اوست. ترک عمیق که پیش از این «والس سه نفره» نام داشت روایتگر داستان مردی به نام محمود است که بعد از مدتی از تیمارستان مرخص می‌شود و... . این فیلم تاکنون در چند جشنواره خارجی شرکت کرده که از آن جمله می‌توان به جشنواره «بارسلون» اشاره کرد. رضا بابک، بابک انصاری، حمید رشید و گلچهره سجادیه ازجمله بازیگران این فیلم هستند.
چشم بادومی
چشم بادومی یک درام اجتماعی ملتهب است که قصه یک زن را در موقعیتی که گرفتار آن شده روایت می‌کند. ابراهیم امینی فیلمنامه‌نویس کارهای اولیه محمدحسین مهدویان است که در فیلمهای ایستاده در غبار، ماجرای نیمروز، لاتاری و... در کنار مهدویان در نگارش فیلمنامه همکاری داشت. او به‌عنوان مشاور و بازیگردان هم با این کارگردان همکاری کرده است. امینی فیلمنامه «موقعیت مهدی» را هم با همکاری هادی حجازی‌فر نوشته است. او در سال‌جاری تئاتر «ترور» را هم کارگردانی کرد. مهدی هاشمی، ساره بیات، علی باقری و ستایش دهقان بازیگران فیلم جدید امینی هستند.
خاتی
فریدون نجفی که تا الان با فیلمهای «بچه‌گرگ‌های دره سیب» و «اسکی‌باز» به عنوان کارگردان سینمای کودک و نوجوان شناخته می‌شد حالا با فیلمی محیط زیستی به جشنواره چهلوسوم آمده است که بیشتر به ارتباط انسان با محیط‌زیست و حیوانات می‌پردازد و سعید آقاخانی، سارا بهرامی، آناهیتا افشار، علی هاشمی و کاظم نوربخش از بازیگران بازیگران این فیلم سینمایی هستند. گفتنی است این فیلم محصول بنیاد سینمایی فارابی است و محمد کمالی‌پور تهیه‌کنندگی آن را برعهده دارد.
داد
ابوالفضل جلیلی کارگردانی است که به خاطر نوع فیلمسازی‌اش برای مخاطبان حرفه‌ای سینما نامی آشنا به حساب می‌آید و کارنامه هنری وی پر از فیلم‌هایی است که تاکنون فرصت اکران نیافته‌اند. اگر فیلمهای این کارگردان را دیده باشید تمامی آثارش فضایی تجربی و ساختاری مستند داستانی دارد.داد هم درهمین حال و هواست. این فیلم درچند جشنواره بین‌المللی ازجمله جشنواره فیلم ورشو شرکت کرده است. تهیه‌کنندگی این اثر را سیدامیر سیدزاده برعهده داشته که به سرمایه‌گذاری در فیلمهای هنری معروف است.
دست تنها
امیرحسن ثقفی، کارگردان «دست تنها» با فیلم «مرگ کسب و کار من است» کارش را در سینما از سال ۱۳۸۹ شروع کرد و الان ۱۴ سال است که در عرصه کارگردانی فعالیت می‌کند. «همه چیز برای فروش» و «روسی» از دیگر فیلمهای اوست. آخرین کار ثقفی تا پیش از دست تنها فیلم «کوچه ژاپنی‌ها» بود که تابستان امسال روی پرده رفت. فیلم در سکوت کامل خبری تولید شده و تاکنون هیچ عکس و خبری از آن منتشر نشده اما گفته می‌شود ثقفی آن را در همان حال و هوای فیلم آخرش یعنی کوچه ژاپنی‌ها ساخته است. بازیگران این فیلم نیز مجید مظفری و پیام احمدی‌نیا هستند که در آخرین اثر وی نیز بازی کرده بودند.
رها
فیلم رها می‌تواند از آن دست آثار جشنواره باشد که به‌واسطه بازیگرانش مخاطبان زیادی را جذب خود کند چرا که شهاب حسینی و غزل شاکری کاراکترهای اصلی این فیلم هستند. گفتنی است که قرار بود هدیه تهرانی نقش مقابل حسینی را در این فیلم بازی کند که به خاطر عدم توافق سعید خانی، تهیه‌کننده فیلم درباره پرداخت دستمزد تهرانی، حضور وی در این فیلم کنسل شد. حسام فرهمند نیز پیش از این یک کمدی سیتکام به نام کله‌گنده‌ها ساخته است و رها، اولین تجربه کارگردانی وی به حساب می‌آید.
زمانی در ابدیت
عمده فعالیت مهدی نوروزیان در خارج از کشور بوده که نتیجه آن، فیلمهای «لئو» و «کشتن جو» بوده و «زمانی در ابدیت» نخستین تجربه این کارگردان در ایران به حساب می‌آید. داستان فیلم درباره مردی است که بی‌خبر، زن و دختربچه ۱۲ ساله‌اش را رها می‌کند و می‌رود. این فیلم اجتماعی در مسیر تولید با حواشی زیادی روبه‌رو شد؛ ازجمله اختلاف شدید نیکی کریمی با کارگردان که حتی کار را به شورای اختلاف خانه سینما کشاند. شایعاتی پیرامون این اختلافات در فضای رسانه‌ای منعکس شد، مبنی بر این‌که کریمی از تهیه‌کنندگی فیلم کنار گذاشته شده است اما حالا حضور زمانی در ابدیت با تهیه‌کنندگی او نشان می‌دهد که احتمالا آن خبرها چندان موثق نبوده‌اند. لیلا حاتمی، بابک حمیدیان، عباس غزالی، نوید پورفرج و زنده‌یاد بیتا فرهی، بازیگران این فیلم هستند.
زیبا صدایم کن
«سال دوم دانشکده من» آخرین فیلم به نمایش درآمده رسول صدرعاملی است که از ساخت آن هفت سال می‌گذرد. او این فیلم را براساس فیلمنامه‌ای از پرویز شهبازی ساخت اما درنهایت برایش اتفاقی رقم نخورد. صدرعاملی بعد از آن بیشتر در زمینه تهیه‌کنندگی فعالیت کرد. «سونامی»، «شنای پروانه» و «جنگل پرتقال» از جمله فیلمهای او در عرصه تهیه‌کنندگی است. درباره فیلم: «زیبا صدایم کن» یک فیلم اقتباسی است که فیلمنامه آن براساس رمانی به همین نام نوشته فرهاد حسن‌زاده به نگارش درآمده است. داستان فیلم یک صبح تا شب اتفاق می‌افتد و لوکیشن اصلی آن هم خیابان ولی‌عصر (عج) است. قصه درباره دختری است که در روز تولدش تصمیم می‌گیرد پدرش را از بیمارستان روانی فراری دهد. گفتنی است این فیلم محصول مشترکی از بنیاد فارابی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
شاه نقش
«شاه نقش» پیش از این «کتک‌خور» نام داشت. احمدلو در دوران جوانی و در در سال‌هایی که فیلم کوتاه می‌ساخت، فیلم‌هایی با نام «سیاهی لشکر» و «چارلی غمگین» را کارگردانی کرد. موضوع هر دو فیلم، مرتبط با هنروها بود و موردتوجه هم قرار گرفت. احمدلو در فیلم جدیدش بازهم سراغ این طیف رفته و داستانی پیرامون هنرورها را روایت کرده است. این فیلم را می‌توان یکی از آثار پرچهره جشنواره نامید، چراکه بهرنگ علوی، هومن برق‌نورد، مینا وحید، نسیم ادبی، شهرام قائدی، سیروس میمنت و پژمان بازغی از بازیگران آن هستند. شاهد احمدلو با اولین فیلمش با نام «چند می‌گیری گریه کنی» حضور در جشنواره فیلم فجر را تجربه کرد اما بعد از آن، دیگر موفق به حضور در این رویداد نشد. حالا بعد از گذشت ۱۸ سال او با فیلم جدیدش با نام شاه نقش، به بخش مسابقه راه پیدا کرده است. آخرین فیلم او «مورچه‌خوار» یک کمدی تجاری بود که در گیشه شکست خورد.
شوهر ستاره
فیلم تلخ «تابستان داغ» نخستین تجربه کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد است. این فیلم در دوره سی وپنجم جشنواره، رکورددار نامزدی سیمرغ بلورین شد. او بعد از آن و در سال ۹۸ براساس پرونده جنایی سعید حنایی معروف به «قاتل عنکبوتی» فیلم «عنکبوت» را جلوی دوربین برد. ایرج‌زاد قصد داشت سریال «بامداد خمار» را بعد از این فیلم بسازد که تولید آن میسر نشد. «شوهر ستاره» یک داستان خانوادگی دارد و سرمایه‌اش به طور کامل توسط همسر یکی از بازیگران اصلی فیلم تامین شده است.
گوزن‌های اتوبان
ابوالفصل صفاری از مستندسازهای فعال شبکه چهار بود و برای این شبکه، مستندهای متعددی را تهیه و کارگردانی کرد. او سال ۱۳۸۶ با ساخت فیلم «در انتهای زمین» وارد حوزه سینمای داستانی شد.«ازتهران تابهشت» و«یک کامیون غروب» دیگر فیلمهای او هستند. آخرین فیلم صفاری سال ۱۳۹۸ در گروه سینمای هنر و تجربه اکران شد. «گوزن‌های اتوبان» جزو فیلمهای پربازیگر جشنواره امسال است و الناز شاکردوست، نوید پورفرج، صدف اسپهبدی، پیمان قاسمخانی و سامان صفاری در آن حضور دارند. حال و هوای فیلم در راستای کارهای قبلی کارگردانش است. شاید با فیلمی روبه‌رو باشیم که داستان خطی و سرراستی نداشته باشد.
لولی
رضا فرهمند از سینمای مستند آمده، یکی از بهترین کارهای او در این عرصه ساخت مستند «زنانی با گوشواره‌های باروتی» است که در جشنواره‌های داخلی و خارجی خوش درخشیده است. او پیش از فیلم «لولی» فیلم نیمه‌بلند «اتاق صعود» را ساخته است. فیلم در سکوت کامل خبری تولید شده و تهیه‌کنندگی آن راجلیل اکبری صحت برعهده دارد. اکبری، روزنامه‌نگار سابق که در دولت اصلاحات مدیر روابط‌عمومی بنیاد سینمایی فارابی بود و درچند دوره هم مدیریت روابط‌عمومی جشنواره فیلم فجر را برعهده داشت.
ماریا
«ماریا» فیلمی با داستانی ملتهب است، قصه فیلم درباره یک دختر هنرجوی بازیگری است که در یک ویدئو، نقش یک روسپی را اتود می‌زند. اما این ویدئو منتشر و منشا اتفاقات عجیبی می‌شود. فیلم ماریا در جشنواره فیلم «توکیو» موفق شد جایزه بهترین فیلم آینده این فستیوال را از آن خودش کند. همچنین کارگردان این فیلم، مهدی اصغری پیش از این تجربه چند فیلم کوتاه مانند «کورا»، «کارخانه رو به ورشکستگی» و «عاشق وحشی» را تجربه کرده است و ماریا نخستین فیلم بلند او به حساب می‌آید.
مرد آرام
داستان «مرد آرام» پیرامون اتباع افغانستانی و مشکلات آنها در جامعه است. شمیلا شیرزاد، دختر افغانستانی فیلم «خورشید» در این فیلم عهده‌دار یکی از نقش‌های اصلی است. بهنوش صادقی، کارگردان این فیلم نیز که نخستین تجربه کارگردانی‌اش به سال ۱۳۹۴ و فیلم «خانه دیگری» برمیگردد بعد از ۹ سال با سرمایه‌گذاری موسسه تصویر شهر شهرداری تهران دومین فیلم بلند خود را کارگردانی کرده است. مهدی هاشمی تهیه‌کنندگی آن را برعهده دارد.
ناتور دشت
محمدرضا خردمندان از فیلم‌ساز‌های نسل جدید حوزه هنری که با ساخت فیلمهای کوتاه و ۱۰۰ثانیه‌ای کارش را شروع کرد و با فیلم «۲۱ روز بعد» وارد عرصه فیلمسازی حرفه‌ای شد، بعد از این فیلم به سمت تلویزیون رفت که ماحصل آن ساخت سه فصل از سریال «از سرنوشت» بود. «ناتور دشت» جزو فیلم‌هایی است که بااکثریت قاطع آرابه بخش مسابقه راه پیدا کرده است. فیلم براساس یک پرونده و ماجرای واقعی ساخته شده است. هادی حجازی‌فر، میر‌سعید مولویان و شبنم قربانی کاراکترهای اصلی فیلم هستند.
فیلمهای استراتژیک فجر
از نکات قابل توجه این دوره از جشنواره حضور هفت فیلم با موضوع دفاع‌مقدس و تاریخی است که حضورشان برای سینمای ایران ضروری می‌نماید. یکی از نکات جالب توجه فیلم‌هایی با موضوع دفاع‌مقدس حضور دو فیلم اسفند و اشک‌هور با موضوع شهید سردار علی هاشمی است که علاوه بر داوری این آثار مقایسه این دو اثر نیز جالب توجه خواهد بود.
اسفند
به نویسندگی وکارگردانی دانش اقباشاوی و به تهیه‌کنندگی مرحوم جلیل شعبانی است که مقطع مهمی از زندگی شهید علی هاشمی از فرماندهان مطرح دوران دفاع‌مقدس در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت را به تصویر می‌کشد. رضا مسعودی، مهدی زمین‌پرداز، یاسین مسعودی، محمد عسگری، محمدرضا عقدایی یزدی و... در این فیلم سینمایی حضور دارند.
اشک هور
«اشک هور» از محصولات سازمان سینمایی سوره است که با همکاری سیما ساخته شده و بنا به درخواست سیمافیلم، نسخه سینمایی این اثر به جشنواره فیلم فجر امسال ارسال شده است. مهدی جعفری، کارگردان و مجتبی فرآورده، تهیه‌کننده این اثرند و رضا ثامری نقش شهید هاشمی را بازی می‌کند. برای این فیلم مقطع متفاوتی از زندگی شهید هاشمی در نظر گرفته شده است که با اثر سازمان اوج متفاوت خواهد بود.
خدای جنگ
حسین دارابی فیلم سینمایی «خدای جنگ» را براساس زندگی شهید حسن طهرانی‌مقدم جلوی دوربین برده است. این اثر به تهیه‌کنندگی سعید سعدی قرار است یک اتفاق مهم معاصر را به تصویر بکشد. ساعد سهیلی در این فیلم سینمایی به نویسندگی احسان ثقفی در نقشی متفاوت حضور دارد. خدای جنگ بعد از فیلم «مصلحت» دومین همکاری حسین دارابی با سازمان هنری- رسانه‌ای اوج است. دارابی پیش از این با دو فیلم «هناس» و «مصلحت» در جشنواره فجر حضور داشت. شهید حسن طهرانی‌مقدم در اولین روزهای تشکیل سپاه پاسداران به عضویت آن در آمد و در دوران جنگ ایران و عراق، نخستین فرمانده توپخانه سپاه و بنیان‌گذار واحد توپخانه در سپاه بود و او را به‌عنوان پدر موشکی ایران می‌شناسیم.
صیاد
این فیلم روایتگر مقطعی از زندگی شهید علی صیاد شیرازی است که علی سرابی نقش او را بازی می‌کند. جواد افشار از سریال‌سازهای پرکار تلویزیون است که البته بیشتر با ساخت دو سری از سریال «گاندو» به شهرت رسید. او در سینما فیلم ترسناک «کلبه» درسال۱۳۸۷ کارگردانی کرد و حالا بعد از ۱۶ سال دومین فیلم سینمایی خود را ساخته است. فیلم صیاد محصول بنیاد سینمایی فارابی، بنیاد شهید و سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش است.
پیشمرگ
این فیلم روایتگر مقطعی از زندگی شهید قهاری سعید پس از دوران جنگ است. اوسال۵۸ در ماجرای پاوه کنار دکتر چمران حضور داشت و بعدها نیز در کنار شهید احمد متوسلیان، احمد کاظمی و …در عملیات‌های مختلف حاضر شد. علی غفاری با ساخت فیلم حادثه‌ای «شاهرگ» کارش را در سینما شروع کرد، اما در ادامه با ساخت فیلم «استرداد» توانست موقعیت خودش را در سینما تثبیت کند. از دیگر کارهای موفق او می‌توان به ساخت سه فصل سریال «بچه مهندس» اشاره کرد. «تک تیرانداز» آخرین کار او در سینماست. مهدی نصرتی، الناز ملک، حسام منظور و ساناز سعیدی از جمله بازیگران این فیلم هستند.
شمال از جنوب غربی
داستان این فیلم به ماجرای توطئه منافقین در قائمشهر در اوایل انقلاب می‌پردازد. گروه‌های چریک فدایی خلق موسوم به جریان اشرف دهقان در آن سال‌ها در قائمشهر در پی ایجاد پایگاه‌های مردمی بودند. حمید زرگرنژاد، کارگردان شمال از جنوب غربی آخرین حضورش در جشنواره به دو سال قبل و دوره چهل و یکم برمیگردد که با فیلم تحسین شده «شماره ۱۰» در این رویداد حاضر بود. او یک‌سالی استراحت کرد و امسال فیلم جدیدش با نام «شمال از جنوب‌غربی» را با بازی امیر آقایی، الناز ملک و مصطفی زمانی جلوی دوربین برده است.
موسی کلیم‌ا...
«موسی کلیم‌ا...» به تهیه‌کنندگی سیدمحمود رضوی درواقع پایلوتی از فصل اول سریال است که در قالب نسخه سینمایی به جشنواره ارائه شده. استفاده از تکنیک تولید مجازی وجه شاخص این فیلم است. نسخه سینمایی موسی کلیم‌ا... روایتگر دوران کودکی این پیامبر عظیم‌الشان است. در این اثر مریلا زارعی نقش مادر حضرت موسی و فرهاد آئیش نقش فرعون را برعهده داشته‌اند. آخرین حضور ابراهیم حاتمی‌کیا در جشنواره به سال ۱۳۹۸ برمیگردد که در این دوره با فیلم «خروج» حضور داشت. او بعد از این فیلم و در سال اول شروع کرونا هیچ فعالیتی انجام نداد و از سال ۱۴۰۰ به پروژه عظیم موسی کلیم‌ا... پیوست. حاتمی‌کیا که رکورددار تصاحب سیمرغ است بعد از پنج سال غیبت در این رویداد سینمایی حاضر می‌شود.
روی خوش فجر به کمدی
جشنواره فجر معمولا روی خوشی به کمدی‌ها نشان نمی‌دهد و جشنواره امسال هم از این قاعده مستثنی نیست، اما بااین‌حال پنج فیلم کمدی در این دوره از جشنواره حضور دارند.
آنتیک
این فیلم موضوع حساسی داشت که به‌خاطر کم‌شدن این حساسیت‌ها مقطع داستانی آن به دوران قبل از انقلاب تغییر کرد.«آنتیک» درباره دو دله‌دزد است که گذرشان به یک امامزاده می‌افتد. این فیلم ابتدا باسرمایه‌گذاری پلتفرم «شیدا» وارد مرحله تولید شد اما در ادامه این پلتفرم سهم خود را واگذار کرد. پژمان جمشیدی و بیژن بنفشه‌خواه بازیگران اصلی این فیلم هستند.هادی ناییجی باساخت یک مینی‌سریال با نام «آخرین ایست‌بازرسی» کارش را شروع کرد و در ادامه فیلم «حق سکوت» و یک اپیزود از فیلم «هیهات» را ساخت.
تاکسیدرمی
تهیه‌کنندگی این فیلم که از محصولات سازمان سینمایی سوره است را محمدجواد موحد برعهده دارد. داستان فیلم درباره برادر ناتنی محمدرضا پهلوی و علاقه‌مندی او به شکار گوزن است. او در بحبوبه پیروزی انقلاب مجبور می‌شود برای پیداکردن گوزن زرد به جنگل‌های شمال برود و... .سیدمجید صالحی، سیدهادی کاظمی، آناهیتا درگاهی وحسن معجونی تیم بازیگران این فیلم را تشکیل می‌دهند. محمد پایدار از خروجی‌های جشنواره عمار است که تاکنون فیلمهای کوتاهی ازجمله جمعه، کفش‌دزدک، تقاطع را کارگردانی کرده است.
صد دام
فیلم درباره شخصی است که به‌دلیل شباهت به صدام درگیر یک موقعیت عجیب و کمی خطرناک می‌شود و رضا عطاران، پریناز ایزدیار، عباس جمشیدی‌فر و آزاده صمدی بازیگران آن را تشکیل می‌دهند. پدرام پورامیری کارش را در سینما با حضور در گروه فیلمبرداری شروع کرد و بعد از آن همراه با حسین دوماری وارد کار نگارش فیلمنامه شد. آنها به اتفاق هم فیلمهای «جان‌دار» و «یادگار جنوب» را کارگردانی کردند و بعد از آن مستقل شدند. «صد دام» اولین تجربه مستقل پورامیری است.
کفایت مذاکرات
«کفایت مذاکرات» از محصولات ابراهیم عامریان است که طی سال‌های اخیر تمامی فیلمهای پرفروش و رکوردشکن را تهیه کرده و مرد رکوردها لقب گرفته است. کمدی جدید او حالا دارای استانداردهایی است که توانسته نظر هیات انتخاب را جلب کرده و راهی بخش مسابقه شود. سهیل موفق سال گذشته فیلم «نوروز» را در بخش مسابقه داشت و پیش از آن هم فیلمهای شکلاتی، پاستاریونی و ... را برای گروه سنی کودک‌ونوجوان ساخته بود. فیلم کفایت مذاکرات اولین تجربه او در زمینه ساخت فیلمی برای رده سنی بزرگسال است. محسن کیایی، رویا میرعلمی و ایمان صفا ازجمله بازیگران این فیلم هستند.
سونسوز
فیلم «سونسوز» کاملا به زبان ترکی ساخته شده و تنها بازیگر چهره آن مریم مومن است که او هم در این فیلم به زبان آذری صحبت می‌کند. داستان فیلم هم درباره مستندسازی است که به روستایی می‌رود و درباره عقیم‌بودن زنان آن روستا فیلمی می‌سازد، اما زن‌ها با یک نقشه این فیلم را می‌دزدند و ... . رضا جمالی، کارگردان این فیلم از پرورش‌یافتگان انجمن سینمای جوانان است که در مرکز اردبیل فعالیت داشته و تاکنون چندین فیلم کوتاه ساخته که «عروسی مسلم» یکی از آنهاست.
تولید مستمر پویانمایی
درچند سال اخیر سینمای ایران شاهد تولید مستمر انیمیشن‌های سینمایی بوده و همین امر توجه ویژه جشنواره فجر را به این گونه سینمایی مهم می‌طلبد. جشنواره چهلوسوم نیز میزبان چهار پویانمایی است که موضوع آنها ریشه در دغدغه‌های مهم کشور ازجمله موضوعات تاریخی و زیست‌محیطی دارد.
افسانه سپهر
انیمیشن سینمایی «افسانه سپهر» به کارگردانی عماد رحمانی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری‌جوزانی، برای حضور در چهلوسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر آماده می‌شود. این انیمیشن با محوریت یوز ایرانی، داستانی هیجان‌انگیز از قهرمانی سپهر و بابو را به تصویر می‌کشد و ظاهرا کاظم سیاحی صداپیشگی یکی از شخصیت‌های اصلی را برعهده دارد.
ژولیت و شاه
این انیمیشن، جدیدترین اثر اشکان رهگذر با تهیه‌کنندگی آرمان رهگذر و ازمحصولات استودیو هورخش است.این اثرپس از انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» به وقایع تاریخی شکل‌گیری تئاتر غربی در ایران می‌پردازد. همچنین سریال «ژولیت و شاه» قرار است بعد از اکران عمومی نسخه سینمایی این انیمیشن در ۱۰ قسمت ۲۰دقیقه‌ای تولید شود.
پسر دلفینی ۲ و زال و رودابه
دوپویانمایی دیگر جشنواره چهلوسوم«پسر دلفینی ۲» به کارگردانی محمدامین همدانی و«زال و رودابه» اثری از محمدعلی سجادی است که در سکوت خبری تولید شده‌اند و تاکنون اطلاعی از کم‌وکیف این آثار در رسانه‌ها منتشر نشده.
حذف نگاه نو
علاوه بر این با اعلام دبیر جشنواره مشخص شد که چهلوسومین جشنواره فجر نه‌تنها نسبت ادوار گذشته که حتی نسبت به فراخوانی هم که اعلام کرده دارای تفاوت‌هایی است که در ادامه به آن می‌پردازیم. یکی از مواردی که در جشنواره چهلوسوم نسبت به فراخوان نیز وجود دارد ادغام بخش سودای سیمرغ و بخش نگاه نو است. امسال و آن‌طور که دبیر جشنواره در اعلام اسامی آثار بخش رقابتی اعلام کرد، گویا بخش سودای سیمرغ و نگاه نو، با یکدیگر تلفیق شده و دیگر به‌صورت مجزا داوری نخواهند شد. با توجه به این‌که ۱۳ فیلم اولی در این فهرست حضور دارند و طبق اعلام دبیر جشنواره که این آثار برای دریافت سیمرغ بهترین فیلم اول با یکدیگر رقابت می‌کنند، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که تنها این یک جایزه از بخش نگاه نو، در جشنواره این دوره برقرار خواهد بود و قرار نیست جایزه‌ای تحت‌عنوان بهترین کارگردان و... به این ۱۳ فیلم اول تعلق بگیرد و آنها با ۲۰ فیلم دیگر، به صوت یکجا داوری خواهند شد.
بخش خاص برای آثار خاص!
همچنین با حضور چهار انیمیشن در این دوره؛ انیمیشن‌ها مانند سال گذشته، در بخشی مستقل داوری می‌شوند، اتفاق خوبی است که گویا با توجه به تثبیت روند تولیدات این‌گونه سینمایی، به تقویم سالانه جشنواره الصاق شده و دیگر قرار نیست به‌مانند برخی ادوار، فیلمهای انیمیشن در فهرست آثار بلند سینمایی، دیده و داوری شوند. گفتنی است طبق اعلام منوچهر شاهسواری جشنواره فجر مانند جشنواره‌های مطرح خارجی دارای بخش جنبی است که فرصتی را برای فیلم‌هایی که طی سالیان اخیر دچار چالش بوده‌اند، فراهم کرده تا دیده شوند. باتوجه به این گفته‌ها فیلمهای «قاتل و وحشی»، «پیرپسر»، «رکسانا» و چند فیلم دیگر، فهرست محدود این بخش را تشکیل می‌دهند که شاهسواری اشاره‌ای به آثار حاضر در این بخش نکرد. این عدم انتشار اطلاعات بیشتر در این بخش، می‌تواند یا ناشی از پرهیز از هرگونه حاشیه‌سازی جدید دیگر باشد یا به این معنا که چانه‌زنی با سازمان سینمایی و برخی نهادهای دیگر همچنان ادامه دارد تا امکان نمایش تک‌سانس این آثار فراهم شود. رویکردی که قطعا طی روزهای آینده، اخبار بیشتری راجع به آن منتشر می‌شود.
کفه سنگین آثار درام
کفه فیلمهای درام یا به اصطلاح اجتماعی آثار بخش سودای سیمرغ جشنواره چهلوسوم همچون پیشینیان خود با حضور ۲۱ فیلم سنگین‌تر از دیگر ژانرهایی است که در جشنواره حضور دارند. پس از ژانر درام فیلمهای با موضوع دفاع‌مقدس با شش فیلم حضور در رتبه دوم و گونه‌های کمدی و انیمیشن هر کدام با چهار اثر در رده سوم بسامد فیلمهای حاضر در فجر چهلوسوم هستند. همچنین ابراهیم حاتمی‌کیا با نسخه سینمایی از سریال موسی کلیم‌ا... نیز در این دوره از جشنواره حضور دارد. فیلمهای درام جشنواره چهلوسوم فیلم عبارت است:
۱۹۶۸
«۱۹۶۸» نخستین تجربه کارگردانی امیرمهدی پورپرویزی به حساب می‌آید. این کارگردان پیش از این تجربه کارگردانی سریال‌های «شادآباد» و «مینو» را داشته است. در این اثر امیر نوروزی، امیراحمد قزوینی، لیندا کیانی و پادینا کیانی ایفای نقش می‌کنند. «۱۹۶۸» یک فیلم تاریخی است که داستان آن در اواخر دهه ۴۰ روایت می‌شود. مقطعی که داستان فیلم در آن اتفاق می‌افتد سال ۱۹۶۸ میلادی یا به عبارتی سال ۱۳۴۷ شمسی است که در این سال ایران میزبان مسابقات جام ملت‌های آسیا می‌شود. در این دوره تیم ملی کشورمان در مسابقه فینال با اسرائیل مصاف می‌کند.
آبستن
«آبستن» را می‌توان یکی از فیلمهای خاص جشنواره چهلوسوم به حساب آورد؛ چرا که به شکل سکانس پلان فیلمبرداری شده که در واقع فیلم یک سکانس پلان طولانی است. آبستن تاکنون در چند جشنواره بین‌المللی شرکت کرده است. کارگردانی این اثر را مصطفی و محمد تنابنده برادران کوچک‌تر محسن تنابنده بازیگر مشهور سینما و تلویزیون برعهده داشته‌اند و عباس غزالی، توماج دانش بهزادی، سوگل خلیق و مجتبی شفیعی بازیگران این فیلم هستند. گفتنی است از این فیلم که جلال تیموری تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشته خلاصه داستانی منتشر نشده است.
بازی خونی
«بازی خونی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی و تهیه‌کنندگی سعید پروینی محصولی از مؤسسه شهیدآوینی به حساب می‌آید، داستان این فیلم هم درباره اتفاقات اوایل انقلاب است. در آبان سال ۱۳۶۰ اتحادیه کمونیست‌های ایران معروف به سربداران در جنگل‌های آمل و اطراف آن به‌منظور خلق یک انقلاب دیگر مستقر می‌شوند. درباره همین ماجرا چند سال قبل فیلم «ماهی سیاه کوچولو» ساخته شد.ارسطو خوش‌رزم،سارا حاتمی، لیندا کیانی و پیام احمدی‌نیا ازجمله بازیگران این فیلم هستند. حسین میرزامحمدی پیش از این نیز با فیلم «کت چرمی» در بخش مسابقه جشنواره چهل‌و‌یکم حضور داشت.
بازی را بکش
محمدابراهیم عزیزی برای اولین تجربه کارگردانی خود دست روی موضوعی گذاشته که ممکن است حساسیت‌برانگیز باشد. محسن کیایی، هدی زین‌العبادی و متین حیدری‌نیا ازجمله بازیگرانی هستند و در فیلم بازی را بکش که به موضوعی ملتهب پیرامون فوتبال می‌پردازد، حضور دارند. گفتنی است مصطفی کیایی تهیه‌کنندگی این کار را برعهده دارد.
بچه مردم
محمود کریمی از مستندسازهای باسابقه سینما محسوب می‌شود اما با این حال شهرتش درمیان جامعه با ساخت پشت‌صحنه‌های برنامه تلویزیونی خندوانه برمیگردد. فیلم بچه مردم در سکوت کامل خبری تولید شده و اطلاعاتی از آن رسانه‌ای نشده است و تنها اطلاعی که از این فیلم در دست است به داستان آن برمیگردد که در چند مقطع زمانی روایت می‌شود که یک مقطع آن مربوط به دوران جنگ است. گفتنی است سیدعلی احمدی تهیه‌کنندگی این فیلم را برعهده داشته و این اثر محصول مؤسسه خیریه امام رضا(ع) است.
ترک عمیق
در حالی‌که آرمان زرین‌کوب تاکنون به‌عنوان تهیه‌کننده سریال‌های سری مجموعه «ستایش» و سریال‌های «ماه و پلنگ» و «مرگ تدریجی یک رویا» شناخته می‌شود، این فیلم نخستین تجربه کارگردانی اوست. ترک عمیق که پیش از این «والس سه نفره» نام داشت روایتگر داستان مردی به نام محمود است که بعد از مدتی از تیمارستان مرخص می‌شود و... . این فیلم تاکنون در چند جشنواره خارجی شرکت کرده که از آن جمله می‌توان به جشنواره «بارسلون» اشاره کرد. رضا بابک، بابک انصاری، حمید رشید و گلچهره سجادیه ازجمله بازیگران این فیلم هستند.
چشم بادومی
چشم بادومی یک درام اجتماعی ملتهب است که قصه یک زن را در موقعیتی که گرفتار آن شده روایت می‌کند. ابراهیم امینی فیلمنامه‌نویس کارهای اولیه محمدحسین مهدویان است که در فیلمهای ایستاده در غبار، ماجرای نیمروز، لاتاری و... در کنار مهدویان در نگارش فیلمنامه همکاری داشت. او به‌عنوان مشاور و بازیگردان هم با این کارگردان همکاری کرده است. امینی فیلمنامه «موقعیت مهدی» را هم با همکاری هادی حجازی‌فر نوشته است. او در سال‌جاری تئاتر «ترور» را هم کارگردانی کرد. مهدی هاشمی، ساره بیات، علی باقری و ستایش دهقان بازیگران فیلم جدید امینی هستند.
خاتی
فریدون نجفی که تا الان با فیلمهای «بچه‌گرگ‌های دره سیب» و «اسکی‌باز» به عنوان کارگردان سینمای کودک و نوجوان شناخته می‌شد حالا با فیلمی محیط زیستی به جشنواره چهلوسوم آمده است که بیشتر به ارتباط انسان با محیط‌زیست و حیوانات می‌پردازد و سعید آقاخانی، سارا بهرامی، آناهیتا افشار، علی هاشمی و کاظم نوربخش از بازیگران بازیگران این فیلم سینمایی هستند. گفتنی است این فیلم محصول بنیاد سینمایی فارابی است و محمد کمالی‌پور تهیه‌کنندگی آن را برعهده دارد.
داد
ابوالفضل جلیلی کارگردانی است که به خاطر نوع فیلمسازی‌اش برای مخاطبان حرفه‌ای سینما نامی آشنا به حساب می‌آید و کارنامه هنری وی پر از فیلم‌هایی است که تاکنون فرصت اکران نیافته‌اند. اگر فیلمهای این کارگردان را دیده باشید تمامی آثارش فضایی تجربی و ساختاری مستند داستانی دارد.داد هم درهمین حال و هواست. این فیلم درچند جشنواره بین‌المللی ازجمله جشنواره فیلم ورشو شرکت کرده است. تهیه‌کنندگی این اثر را سیدامیر سیدزاده برعهده داشته که به سرمایه‌گذاری در فیلمهای هنری معروف است.
دست تنها
امیرحسن ثقفی، کارگردان «دست تنها» با فیلم «مرگ کسب و کار من است» کارش را در سینما از سال ۱۳۸۹ شروع کرد و الان ۱۴ سال است که در عرصه کارگردانی فعالیت می‌کند. «همه چیز برای فروش» و «روسی» از دیگر فیلمهای اوست. آخرین کار ثقفی تا پیش از دست تنها فیلم «کوچه ژاپنی‌ها» بود که تابستان امسال روی پرده رفت. فیلم در سکوت کامل خبری تولید شده و تاکنون هیچ عکس و خبری از آن منتشر نشده اما گفته می‌شود ثقفی آن را در همان حال و هوای فیلم آخرش یعنی کوچه ژاپنی‌ها ساخته است. بازیگران این فیلم نیز مجید مظفری و پیام احمدی‌نیا هستند که در آخرین اثر وی نیز بازی کرده بودند.
رها
فیلم رها می‌تواند از آن دست آثار جشنواره باشد که به‌واسطه بازیگرانش مخاطبان زیادی را جذب خود کند چرا که شهاب حسینی و غزل شاکری کاراکترهای اصلی این فیلم هستند. گفتنی است که قرار بود هدیه تهرانی نقش مقابل حسینی را در این فیلم بازی کند که به خاطر عدم توافق سعید خانی، تهیه‌کننده فیلم درباره پرداخت دستمزد تهرانی، حضور وی در این فیلم کنسل شد. حسام فرهمند نیز پیش از این یک کمدی سیتکام به نام کله‌گنده‌ها ساخته است و رها، اولین تجربه کارگردانی وی به حساب می‌آید.
زمانی در ابدیت
عمده فعالیت مهدی نوروزیان در خارج از کشور بوده که نتیجه آن، فیلمهای «لئو» و «کشتن جو» بوده و «زمانی در ابدیت» نخستین تجربه این کارگردان در ایران به حساب می‌آید. داستان فیلم درباره مردی است که بی‌خبر، زن و دختربچه ۱۲ ساله‌اش را رها می‌کند و می‌رود. این فیلم اجتماعی در مسیر تولید با حواشی زیادی روبه‌رو شد؛ ازجمله اختلاف شدید نیکی کریمی با کارگردان که حتی کار را به شورای اختلاف خانه سینما کشاند. شایعاتی پیرامون این اختلافات در فضای رسانه‌ای منعکس شد، مبنی بر این‌که کریمی از تهیه‌کنندگی فیلم کنار گذاشته شده است اما حالا حضور زمانی در ابدیت با تهیه‌کنندگی او نشان می‌دهد که احتمالا آن خبرها چندان موثق نبوده‌اند. لیلا حاتمی، بابک حمیدیان، عباس غزالی، نوید پورفرج و زنده‌یاد بیتا فرهی، بازیگران این فیلم هستند.
زیبا صدایم کن
«سال دوم دانشکده من» آخرین فیلم به نمایش درآمده رسول صدرعاملی است که از ساخت آن هفت سال می‌گذرد. او این فیلم را براساس فیلمنامه‌ای از پرویز شهبازی ساخت اما درنهایت برایش اتفاقی رقم نخورد. صدرعاملی بعد از آن بیشتر در زمینه تهیه‌کنندگی فعالیت کرد. «سونامی»، «شنای پروانه» و «جنگل پرتقال» از جمله فیلمهای او در عرصه تهیه‌کنندگی است. درباره فیلم: «زیبا صدایم کن» یک فیلم اقتباسی است که فیلمنامه آن براساس رمانی به همین نام نوشته فرهاد حسن‌زاده به نگارش درآمده است. داستان فیلم یک صبح تا شب اتفاق می‌افتد و لوکیشن اصلی آن هم خیابان ولی‌عصر (عج) است. قصه درباره دختری است که در روز تولدش تصمیم می‌گیرد پدرش را از بیمارستان روانی فراری دهد. گفتنی است این فیلم محصول مشترکی از بنیاد فارابی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
شاه نقش
«شاه نقش» پیش از این «کتک‌خور» نام داشت. احمدلو در دوران جوانی و در در سال‌هایی که فیلم کوتاه می‌ساخت، فیلم‌هایی با نام «سیاهی لشکر» و «چارلی غمگین» را کارگردانی کرد. موضوع هر دو فیلم، مرتبط با هنروها بود و موردتوجه هم قرار گرفت. احمدلو در فیلم جدیدش بازهم سراغ این طیف رفته و داستانی پیرامون هنرورها را روایت کرده است. این فیلم را می‌توان یکی از آثار پرچهره جشنواره نامید، چراکه بهرنگ علوی، هومن برق‌نورد، مینا وحید، نسیم ادبی، شهرام قائدی، سیروس میمنت و پژمان بازغی از بازیگران آن هستند. شاهد احمدلو با اولین فیلمش با نام «چند می‌گیری گریه کنی» حضور در جشنواره فیلم فجر را تجربه کرد اما بعد از آن، دیگر موفق به حضور در این رویداد نشد. حالا بعد از گذشت ۱۸ سال او با فیلم جدیدش با نام شاه نقش، به بخش مسابقه راه پیدا کرده است. آخرین فیلم او «مورچه‌خوار» یک کمدی تجاری بود که در گیشه شکست خورد.
شوهر ستاره
فیلم تلخ «تابستان داغ» نخستین تجربه کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد است. این فیلم در دوره سی وپنجم جشنواره، رکورددار نامزدی سیمرغ بلورین شد. او بعد از آن و در سال ۹۸ براساس پرونده جنایی سعید حنایی معروف به «قاتل عنکبوتی» فیلم «عنکبوت» را جلوی دوربین برد. ایرج‌زاد قصد داشت سریال «بامداد خمار» را بعد از این فیلم بسازد که تولید آن میسر نشد. «شوهر ستاره» یک داستان خانوادگی دارد و سرمایه‌اش به طور کامل توسط همسر یکی از بازیگران اصلی فیلم تامین شده است.
گوزن‌های اتوبان
ابوالفصل صفاری از مستندسازهای فعال شبکه چهار بود و برای این شبکه، مستندهای متعددی را تهیه و کارگردانی کرد. او سال ۱۳۸۶ با ساخت فیلم «در انتهای زمین» وارد حوزه سینمای داستانی شد.«ازتهران تابهشت» و«یک کامیون غروب» دیگر فیلمهای او هستند. آخرین فیلم صفاری سال ۱۳۹۸ در گروه سینمای هنر و تجربه اکران شد. «گوزن‌های اتوبان» جزو فیلمهای پربازیگر جشنواره امسال است و الناز شاکردوست، نوید پورفرج، صدف اسپهبدی، پیمان قاسمخانی و سامان صفاری در آن حضور دارند. حال و هوای فیلم در راستای کارهای قبلی کارگردانش است. شاید با فیلمی روبه‌رو باشیم که داستان خطی و سرراستی نداشته باشد.
لولی
رضا فرهمند از سینمای مستند آمده، یکی از بهترین کارهای او در این عرصه ساخت مستند «زنانی با گوشواره‌های باروتی» است که در جشنواره‌های داخلی و خارجی خوش درخشیده است. او پیش از فیلم «لولی» فیلم نیمه‌بلند «اتاق صعود» را ساخته است. فیلم در سکوت کامل خبری تولید شده و تهیه‌کنندگی آن راجلیل اکبری صحت برعهده دارد. اکبری، روزنامه‌نگار سابق که در دولت اصلاحات مدیر روابط‌عمومی بنیاد سینمایی فارابی بود و درچند دوره هم مدیریت روابط‌عمومی جشنواره فیلم فجر را برعهده داشت.
ماریا
«ماریا» فیلمی با داستانی ملتهب است، قصه فیلم درباره یک دختر هنرجوی بازیگری است که در یک ویدئو، نقش یک روسپی را اتود می‌زند. اما این ویدئو منتشر و منشا اتفاقات عجیبی می‌شود. فیلم ماریا در جشنواره فیلم «توکیو» موفق شد جایزه بهترین فیلم آینده این فستیوال را از آن خودش کند. همچنین کارگردان این فیلم، مهدی اصغری پیش از این تجربه چند فیلم کوتاه مانند «کورا»، «کارخانه رو به ورشکستگی» و «عاشق وحشی» را تجربه کرده است و ماریا نخستین فیلم بلند او به حساب می‌آید.
مرد آرام
داستان «مرد آرام» پیرامون اتباع افغانستانی و مشکلات آنها در جامعه است. شمیلا شیرزاد، دختر افغانستانی فیلم «خورشید» در این فیلم عهده‌دار یکی از نقش‌های اصلی است. بهنوش صادقی، کارگردان این فیلم نیز که نخستین تجربه کارگردانی‌اش به سال ۱۳۹۴ و فیلم «خانه دیگری» برمیگردد بعد از ۹ سال با سرمایه‌گذاری موسسه تصویر شهر شهرداری تهران دومین فیلم بلند خود را کارگردانی کرده است. مهدی هاشمی تهیه‌کنندگی آن را برعهده دارد.
ناتور دشت
محمدرضا خردمندان از فیلم‌ساز‌های نسل جدید حوزه هنری که با ساخت فیلمهای کوتاه و ۱۰۰ثانیه‌ای کارش را شروع کرد و با فیلم «۲۱ روز بعد» وارد عرصه فیلمسازی حرفه‌ای شد، بعد از این فیلم به سمت تلویزیون رفت که ماحصل آن ساخت سه فصل از سریال «از سرنوشت» بود. «ناتور دشت» جزو فیلم‌هایی است که بااکثریت قاطع آرابه بخش مسابقه راه پیدا کرده است. فیلم براساس یک پرونده و ماجرای واقعی ساخته شده است. هادی حجازی‌فر، میر‌سعید مولویان و شبنم قربانی کاراکترهای اصلی فیلم هستند.
فیلمهای استراتژیک فجر
از نکات قابل توجه این دوره از جشنواره حضور هفت فیلم با موضوع دفاع‌مقدس و تاریخی است که حضورشان برای سینمای ایران ضروری می‌نماید. یکی از نکات جالب توجه فیلم‌هایی با موضوع دفاع‌مقدس حضور دو فیلم اسفند و اشک‌هور با موضوع شهید سردار علی هاشمی است که علاوه بر داوری این آثار مقایسه این دو اثر نیز جالب توجه خواهد بود.
اسفند
به نویسندگی وکارگردانی دانش اقباشاوی و به تهیه‌کنندگی مرحوم جلیل شعبانی است که مقطع مهمی از زندگی شهید علی هاشمی از فرماندهان مطرح دوران دفاع‌مقدس در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت را به تصویر می‌کشد. رضا مسعودی، مهدی زمین‌پرداز، یاسین مسعودی، محمد عسگری، محمدرضا عقدایی یزدی و... در این فیلم سینمایی حضور دارند.
اشک هور
«اشک هور» از محصولات سازمان سینمایی سوره است که با همکاری سیما ساخته شده و بنا به درخواست سیمافیلم، نسخه سینمایی این اثر به جشنواره فیلم فجر امسال ارسال شده است. مهدی جعفری، کارگردان و مجتبی فرآورده، تهیه‌کننده این اثرند و رضا ثامری نقش شهید هاشمی را بازی می‌کند. برای این فیلم مقطع متفاوتی از زندگی شهید هاشمی در نظر گرفته شده است که با اثر سازمان اوج متفاوت خواهد بود.
خدای جنگ
حسین دارابی فیلم سینمایی «خدای جنگ» را براساس زندگی شهید حسن طهرانی‌مقدم جلوی دوربین برده است. این اثر به تهیه‌کنندگی سعید سعدی قرار است یک اتفاق مهم معاصر را به تصویر بکشد. ساعد سهیلی در این فیلم سینمایی به نویسندگی احسان ثقفی در نقشی متفاوت حضور دارد. خدای جنگ بعد از فیلم «مصلحت» دومین همکاری حسین دارابی با سازمان هنری- رسانه‌ای اوج است. دارابی پیش از این با دو فیلم «هناس» و «مصلحت» در جشنواره فجر حضور داشت. شهید حسن طهرانی‌مقدم در اولین روزهای تشکیل سپاه پاسداران به عضویت آن در آمد و در دوران جنگ ایران و عراق، نخستین فرمانده توپخانه سپاه و بنیان‌گذار واحد توپخانه در سپاه بود و او را به‌عنوان پدر موشکی ایران می‌شناسیم.
صیاد
این فیلم روایتگر مقطعی از زندگی شهید علی صیاد شیرازی است که علی سرابی نقش او را بازی می‌کند. جواد افشار از سریال‌سازهای پرکار تلویزیون است که البته بیشتر با ساخت دو سری از سریال «گاندو» به شهرت رسید. او در سینما فیلم ترسناک «کلبه» درسال۱۳۸۷ کارگردانی کرد و حالا بعد از ۱۶ سال دومین فیلم سینمایی خود را ساخته است. فیلم صیاد محصول بنیاد سینمایی فارابی، بنیاد شهید و سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش است.
پیشمرگ
این فیلم روایتگر مقطعی از زندگی شهید قهاری سعید پس از دوران جنگ است. اوسال۵۸ در ماجرای پاوه کنار دکتر چمران حضور داشت و بعدها نیز در کنار شهید احمد متوسلیان، احمد کاظمی و …در عملیات‌های مختلف حاضر شد. علی غفاری با ساخت فیلم حادثه‌ای «شاهرگ» کارش را در سینما شروع کرد، اما در ادامه با ساخت فیلم «استرداد» توانست موقعیت خودش را در سینما تثبیت کند. از دیگر کارهای موفق او می‌توان به ساخت سه فصل سریال «بچه مهندس» اشاره کرد. «تک تیرانداز» آخرین کار او در سینماست. مهدی نصرتی، الناز ملک، حسام منظور و ساناز سعیدی از جمله بازیگران این فیلم هستند.
شمال از جنوب غربی
داستان این فیلم به ماجرای توطئه منافقین در قائمشهر در اوایل انقلاب می‌پردازد. گروه‌های چریک فدایی خلق موسوم به جریان اشرف دهقان در آن سال‌ها در قائمشهر در پی ایجاد پایگاه‌های مردمی بودند. حمید زرگرنژاد، کارگردان شمال از جنوب غربی آخرین حضورش در جشنواره به دو سال قبل و دوره چهل و یکم برمیگردد که با فیلم تحسین شده «شماره ۱۰» در این رویداد حاضر بود. او یک‌سالی استراحت کرد و امسال فیلم جدیدش با نام «شمال از جنوب‌غربی» را با بازی امیر آقایی، الناز ملک و مصطفی زمانی جلوی دوربین برده است.
موسی کلیم‌ا...
«موسی کلیم‌ا...» به تهیه‌کنندگی سیدمحمود رضوی درواقع پایلوتی از فصل اول سریال است که در قالب نسخه سینمایی به جشنواره ارائه شده. استفاده از تکنیک تولید مجازی وجه شاخص این فیلم است. نسخه سینمایی موسی کلیم‌ا... روایتگر دوران کودکی این پیامبر عظیم‌الشان است. در این اثر مریلا زارعی نقش مادر حضرت موسی و فرهاد آئیش نقش فرعون را برعهده داشته‌اند. آخرین حضور ابراهیم حاتمی‌کیا در جشنواره به سال ۱۳۹۸ برمیگردد که در این دوره با فیلم «خروج» حضور داشت. او بعد از این فیلم و در سال اول شروع کرونا هیچ فعالیتی انجام نداد و از سال ۱۴۰۰ به پروژه عظیم موسی کلیم‌ا... پیوست. حاتمی‌کیا که رکورددار تصاحب سیمرغ است بعد از پنج سال غیبت در این رویداد سینمایی حاضر می‌شود.
روی خوش فجر به کمدی
جشنواره فجر معمولا روی خوشی به کمدی‌ها نشان نمی‌دهد و جشنواره امسال هم از این قاعده مستثنی نیست، اما بااین‌حال پنج فیلم کمدی در این دوره از جشنواره حضور دارند.
آنتیک
این فیلم موضوع حساسی داشت که به‌خاطر کم‌شدن این حساسیت‌ها مقطع داستانی آن به دوران قبل از انقلاب تغییر کرد.«آنتیک» درباره دو دله‌دزد است که گذرشان به یک امامزاده می‌افتد. این فیلم ابتدا باسرمایه‌گذاری پلتفرم «شیدا» وارد مرحله تولید شد اما در ادامه این پلتفرم سهم خود را واگذار کرد. پژمان جمشیدی و بیژن بنفشه‌خواه بازیگران اصلی این فیلم هستند.هادی ناییجی باساخت یک مینی‌سریال با نام «آخرین ایست‌بازرسی» کارش را شروع کرد و در ادامه فیلم «حق سکوت» و یک اپیزود از فیلم «هیهات» را ساخت.
تاکسیدرمی
تهیه‌کنندگی این فیلم که از محصولات سازمان سینمایی سوره است را محمدجواد موحد برعهده دارد. داستان فیلم درباره برادر ناتنی محمدرضا پهلوی و علاقه‌مندی او به شکار گوزن است. او در بحبوبه پیروزی انقلاب مجبور می‌شود برای پیداکردن گوزن زرد به جنگل‌های شمال برود و... .سیدمجید صالحی، سیدهادی کاظمی، آناهیتا درگاهی وحسن معجونی تیم بازیگران این فیلم را تشکیل می‌دهند. محمد پایدار از خروجی‌های جشنواره عمار است که تاکنون فیلمهای کوتاهی ازجمله جمعه، کفش‌دزدک، تقاطع را کارگردانی کرده است.
صد دام
فیلم درباره شخصی است که به‌دلیل شباهت به صدام درگیر یک موقعیت عجیب و کمی خطرناک می‌شود و رضا عطاران، پریناز ایزدیار، عباس جمشیدی‌فر و آزاده صمدی بازیگران آن را تشکیل می‌دهند. پدرام پورامیری کارش را در سینما با حضور در گروه فیلمبرداری شروع کرد و بعد از آن همراه با حسین دوماری وارد کار نگارش فیلمنامه شد. آنها به اتفاق هم فیلمهای «جان‌دار» و «یادگار جنوب» را کارگردانی کردند و بعد از آن مستقل شدند. «صد دام» اولین تجربه مستقل پورامیری است.
کفایت مذاکرات
«کفایت مذاکرات» از محصولات ابراهیم عامریان است که طی سال‌های اخیر تمامی فیلمهای پرفروش و رکوردشکن را تهیه کرده و مرد رکوردها لقب گرفته است. کمدی جدید او حالا دارای استانداردهایی است که توانسته نظر هیات انتخاب را جلب کرده و راهی بخش مسابقه شود. سهیل موفق سال گذشته فیلم «نوروز» را در بخش مسابقه داشت و پیش از آن هم فیلمهای شکلاتی، پاستاریونی و ... را برای گروه سنی کودک‌ونوجوان ساخته بود. فیلم کفایت مذاکرات اولین تجربه او در زمینه ساخت فیلمی برای رده سنی بزرگسال است. محسن کیایی، رویا میرعلمی و ایمان صفا ازجمله بازیگران این فیلم هستند.
سونسوز
فیلم «سونسوز» کاملا به زبان ترکی ساخته شده و تنها بازیگر چهره آن مریم مومن است که او هم در این فیلم به زبان آذری صحبت می‌کند. داستان فیلم هم درباره مستندسازی است که به روستایی می‌رود و درباره عقیم‌بودن زنان آن روستا فیلمی می‌سازد، اما زن‌ها با یک نقشه این فیلم را می‌دزدند و ... . رضا جمالی، کارگردان این فیلم از پرورش‌یافتگان انجمن سینمای جوانان است که در مرکز اردبیل فعالیت داشته و تاکنون چندین فیلم کوتاه ساخته که «عروسی مسلم» یکی از آنهاست.
تولید مستمر پویانمایی
درچند سال اخیر سینمای ایران شاهد تولید مستمر انیمیشن‌های سینمایی بوده و همین امر توجه ویژه جشنواره فجر را به این گونه سینمایی مهم می‌طلبد. جشنواره چهلوسوم نیز میزبان چهار پویانمایی است که موضوع آنها ریشه در دغدغه‌های مهم کشور ازجمله موضوعات تاریخی و زیست‌محیطی دارد.
افسانه سپهر
انیمیشن سینمایی «افسانه سپهر» به کارگردانی عماد رحمانی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری‌جوزانی، برای حضور در چهلوسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر آماده می‌شود. این انیمیشن با محوریت یوز ایرانی، داستانی هیجان‌انگیز از قهرمانی سپهر و بابو را به تصویر می‌کشد و ظاهرا کاظم سیاحی صداپیشگی یکی از شخصیت‌های اصلی را برعهده دارد.
ژولیت و شاه
این انیمیشن، جدیدترین اثر اشکان رهگذر با تهیه‌کنندگی آرمان رهگذر و ازمحصولات استودیو هورخش است.این اثرپس از انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» به وقایع تاریخی شکل‌گیری تئاتر غربی در ایران می‌پردازد. همچنین سریال «ژولیت و شاه» قرار است بعد از اکران عمومی نسخه سینمایی این انیمیشن در ۱۰ قسمت ۲۰دقیقه‌ای تولید شود.
پسر دلفینی ۲ و زال و رودابه
دوپویانمایی دیگر جشنواره چهلوسوم«پسر دلفینی ۲» به کارگردانی محمدامین همدانی و«زال و رودابه» اثری از محمدعلی سجادی است که در سکوت خبری تولید شده‌اند و تاکنون اطلاعی از کم‌وکیف این آثار در رسانه‌ها منتشر نشده.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد:
سیاست ایران در قبال سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
دشمن و تهدید مشترک ایران و چین
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سفارت آمریکا یا پایگاه مهندسی آشوب
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
انتظار از دور جدید مذاکرات ایران و اروپا
گفت و گو
در گفتوگوی «جام‌جم» با دبیر سابق کارگروه مد و لباس کشور مطرح شد
پوشش، نیازمند مد و زیبایی
امین شجاعی، کارگردان و تهیه‌کننده مینی‌سریال «دم زندگی» در گفت‌وگو با «جام‌جم» از شیرینی‌های تولید اثر تلویزیونی در فضای کرمان گفت
دم زندگی با کرمانی‌ها جان گرفت
