منافع استراتژیک در تبادلات فرهنگی- تمدنی

آثار مطرح‌ترین هنرمند سنتی چین در تهران 
در روزهای ابتدایی افتتاح نمایشگاه، ژو جی‌فنگ، هنرمند چینی در نمایشگاه حضوردارد. ازاو دو تابلوی نقاشی در این نمایشگاه به نمایش درآمده است.به کمک سالار رفیعیان که مسئولیت ترجمه را برعهده دارد،گفت‌وگو با این هنرمند میسر ‌شد. ژو جی‌فنگ،هنرمند نقاش بااشاره به پیشینه فعالیت خود درعرصه هنربه جام‌جم گفت: من مدت‌های زیادی است که با بخش طراحی و نقاشی داخلی موزه شانگهای همکاری دارم و خودم هم ازفارغ‌التحصیلان رشته نقاشی سنتی چین درمقطع کارشناسی ارشد هستم.من به مدت۱۰سال ازشاگردان شیاگو، یکی از نقاشان مطرح و پرسابقه چین بوده‌ام که اغلب آثار این نمایشگاه به این هنرمند اختصاص دارد. 
   
پیشینه ارتباط فرهنگی ایران و چین
این هنرمند درباره نمایشگاه ابرهای بی‌پایان جاده ابریشم و حضور در ایران توضیح داد: وقتی دو اثر نقاشی خود را از چین به ایران آوردم، با کمک دست‌اندرکاران نمایشگاه، دوباره آن را کلاف و برای نمایشگاه آماده کردیم که این همکاری دوطرفه برایم خیلی جالب بود.همچنین، حین برگزاری نمایشگاه، بازخوردهای مثبتی ازسوی مخاطبان دریافت کرده‌ام که نشانگر تعاملات فرهنگی عمیق بین دو کشور است. او افزود: بعضی از آثار نمایشگاه، از چین به ایران آمده وبعضی دیگر از آثار از سال‌ها پیش در ایران بوده که برای چینی‌ها هم این موضوع جالب توجه است؛ ضمن این‌که از تجربه حضور در ایران و رویارویی با آثار گنجینه موزه ملک شگفت‌زده شده‌ام. شاید به این خاطر که این آثار نشانگر ارتباطات فرهنگی از دوره‌های مختلف تاریخی بین ایران و چین بوده است. در واقع پیشینه ارتباط فرهنگی ــ تاریخی بین ایران و چین همواره برای ما ارزشمند بوده است. 
   
پیگیری شناخت فرهنگ و تاریخ ایران
پس از بازدید از آثار نمایشگاه با ‌‌تان ژن‌پنگ، مدیر موزه شانگهای هم‌سخن شدیم. او درباره آشنایی‌اش با هنر معاصر ایران به جام‌جم گفت: تا قبل از این‌که برای حضور دراین نمایشگاه به ایران بیاییم، چندان که باید زوایای پیدا و پنهان هنر ایران را نمی‌‌شناختیم و با آن آشنایی نداشتیم، اما در روزهای اخیرکه فرصتی دست داد وتوانستیم ازآثار موزه ملی، موزه هنرهای معاصر تهران، موزه رضا عباسی و... دیدن کنیم، بیشتر ترغیب شدیم تا دیگر جنبه‌های هنر ایران را بشناسیم. این نمایشگاه باب آشنایی با هنر ایران را برای ما باز کرده و حالا برای شناخت فرهنگ و تاریخ ایران بیشتر پیگیر هستیم.  او ادامه داد: آنچه برایم جالب بود، این‌که وقتی به ایران رسیدیم، هنگام آماده‌سازی آثار در نمایشگاه، پاره‌ای از مشکلات فنی برای نصب نقاشی‌ها به وجود آمد که با کار گروهی و همکاری دوجانبه، راه‌حل‌هایی برای برطرف‌کردن این مشکلات پیدا شد. این مسأله برایم بسیار الهام‌بخش بود که برگزاری یک نمایشگاه مشترک بین دو کشور، صرف‌نظر از دستاوردهایی که به همراه دارد، می‌تواند به تعامل و همدلی هم منجر شود. 
   
نمایشگاهی برای توسعه گردشگری ایران و چین
رضا دبیری‌نژاد، رئیس موزه ملک هم درباره این‌که برگزاری چنین نمایشگاهی چقدر می‌تواند در تبادل فرهنگی دو کشور نقش داشته باشد، به جام‌جم گفت: از چند سال پیش، تمهیداتی اندیشیده شد تا رفت‌وآمدهای فرهنگی بیشتری به چین و متقابلا کشور ما صورت بگیرد. در این زمینه، مسئولان موزه شانگهای به ایران آمدند و از موزه ملک بازدید کردند و آثار موزه برایشان جذاب بود. بعد از آن، آنها از ما دعوت کردند تا در موزه شانگهای حضور داشته باشیم. بعد از این دیدارها، تفاهم‌نامه‌ای بین ما و چین امضا شد تا بر این اساس بتوانیم به برگزاری یک نمایشگاه مشترک بپردازیم، حاصل این تفاهم‌نامه برپایی نمایشگاه ابرهای بی‌پایان جاده ابریشم است که این روزها در حال برگزاری است.رئیس موزه ملک ادامه داد: سال گذشته اجلاسی به نام «توسعه گردشگری ایران و چین» برگزار شد ومن در آن اجلاس به این نکته اشاره کردم که موزه‌ها می‌توانند مهم‌ترین محمل پیوند فرهنگی بین کشورها باشند. 
   
چین به‌دنبال تبادل فرهنگی سازنده در حوزه راه ابریشم 
رئیس موزه ملک با اشاره به این موضوع که چین به‌دنبال احیای تبادل فرهنگی و اقتصادی در حوزه کشورهای راه ابریشم است، اظهار کرد: با توجه به تنوع کلکسیونی موزه ملک و موزه شانگهای،سعی کرده‌ایم نمایشگاهی متفاوت داشته باشیم و چنان که در نمایشگاه می‌بینید، یک بخش ازآثار،کلکسیون آثار موزه ملک رادربرگرفته که متعلق به مجموعه شخصی حاج‌حسین ملک بوده است‌؛مانندمجموعه تمبرهای قدیمی در۸۰سال گذشته که توسط افرادی به ایشان اهدا شده وهمچنین سفرنامه‌هایی که سفر به چین راروایت می‌کند.ازطرفی،امروز چینی‌ها بیشترازهمیشه روی پروژه راه‌ابریشم به‌عنوان یک میراث‌بشری کار می‌کنند،چون به‌خوبی می‌دانند که راه ابریشم می‌تواند بستر سازنده‌ای برای تبادل فرهنگی آنها با کشورهای دیگر از جمله ایران باشد. 
   
کاربرد میراث گذشته در دنیای امروز
دبیری‌نژاد درباره مهم‌ترین دستاورد برگزاری این نمایشگاه نیز توضیح داد: گشایشی که به یُمن برگزاری این نمایشگاه اتفاق افتاده، این است که در حال ‌حاضر، موزه ایران باستان نمایشگاهی درچین درحال برگزاری داردو بعد از آن هم نمایشگاه دیگری برپا می‌شود و به‌دنبال آن قرار است بده‌بستان‌های فرهنگی دیگری نیز بین دو کشور اتفاق بیفتد.رئیس موزه ملک درباره هدف اصلی که در برپایی این نمایشگاه دنبال شده، توضیح داد: من معتقدم به همان اندازه که میراث‌ها مربوط به گذشته هستند، برای شرایط امروز هم کاربرد دارند و باید از این میراث‌ها برای توسعه فرهنگی‌مان استفاده کنیم. 
   
استاد هنرهای سنتی چین، تحت تأثیر یک ایرانی
او در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر این‌که چینی‌ها چقدر نسبت به فرهنگ ایران آگاهی دارند، می‌گوید: یکی از هنرمندانی که بیشترین آثار این نمایشگاه متعلق به اوست، شیاگو نام دارد. او نقاش باسابقه‌ای است که رئیس انجمن هنرمندان شانگهای نیز هست. جالب است که بگویم، هنرمند مورد علاقه او محمد سیاه‌قلم بوده که یک نقاش ایرانی قرن نهم هجری است. در واقع، همه آثار شیاگو متأثر از سبک آثار محمد سیاه‌قلم بوده و اصلا یکی از دلایل این‌که آثار این هنرمند چینی را در این نمایشگاه به معرض نمایش گذاشته‌ایم، به همین خاطر است. 

کم‌کاری در فعالیت‌های استراتژیک فرهنگی
دبیری‌نژاد باابراز تاسف ازکم‌کاری درزمینه شناخت هنرچین به‌عنوان یک تمدن قدیمی همسایه باایران گفت:امروز در شانگهای، دو دانشکده وجود دارد که به تدریس ایران‌شناسی و زبان فارسی می‌پردازند و سالی ۳۰ دانشجوی زبان فارسی می‌پذیرند. من در این سفرها می‌دیدم که چینی‌ها به میزان بسیار زیادی، علاقه دارند تا به ایران بیایند و درباره فرهنگ ‌و ‌تاریخ ایران کار مطالعاتی انجام دهند، اما به نظرم ما در زمینه شناخت فرهنگ وهنر چین کم‌کاری کرده‌ایم، این درحالی است که اکنون بیشترین توریست‌های ما را چینی‌ها تشکیل می‌دهند، ولی هنوز راهنمایان تورها به آن شکلی که باید به زبان چینی اشراف پیدا نکرده‌اند که از این نظر جا دارد ما هم بیشتر در این زمینه اهتمام بورزیم.