رکورد زنی در هیچ‌کاری نکردن!

در بخشی از این مجموعه آماری می‌توان به داده‌هایی برخورد که نشان از نادرستی سیاست‌های اجرایی در آن حوزه دارد که یکی از آن‌ها بحث اشتغال است و چالشی که حالا در این رابطه با آن رو‌به‌رو هستیم مواجهه با افرادی است که اساسا نه شغلی دارند، نه تحصیل می‌کنند و نه حتی مهارتی می‌آموزند. این دسته در جهان با عنوان «نیت» شناخته می‌شود، اما شاید معنای مصطلح (و البته نه خیلی دقیق) آن علاف باشد! تقریبا تمام کشور‌های پیشرفته و بسیاری ازکشور‌های درحال توسعه، ازهمان زمان با توجه به اهمیت استفاده بهینه از نیروی انسانی از یک‌سو و اشراف بر تبعات بسیار سنگین اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کم‌توجهی به این موضوع ازدیگر سو، اقدام به انجام تحقیقات وسیع و برنامه ریزی‌های اساسی برای کاهش جمعیت نیت کرده اند. در آمار‌های منتشر شده توسط مرکز آمار ایران سهم این جمعیت میان افراد ۱۵تا۲۴ سال حدود۲۵‌درصد عنوان شده، اما باید بدانیم مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این سهم را نزدیک به ۷۰‌درصد دانسته است! رقمی دور از ذهن که شاید خیلی با حقایق پیرامونی ما همخوان نباشد. فارغ از این ماجرا حتی اگر درصد اعلامی ازسوی مرکز آمار ایران راصحیح بدانیم این درصد قابل‌توجه پیامد‌های بسیاری برای تولید در ایران خواهد داشت. درانت‌های سال۱۴۰۲، ازجمعیت۱۱میلیون نفری درسن ۱۵ تا ۲۴ سال کشور، حدود دومیلیون و ۸۲۳ هزار نفر یا معادل ۲۵.۶درصد آنها، در گروه نیت قرار می‌گیرند، یعنی نه تحصیل می‌کنند و نه شاغل هستند و نه مهارتی می‌آموزند. از میان آن‌ها ۹۲۸ هزار نفر مرد و یک میلیون و ۸۹۵ هزار نفر زن هستند. درصد دوبرابری زنان در این گروه را باید به نداشتن فرصت‌های شغلی برای زنان مرتبط بدانیم و البته این موضوع همخوان با زیرمجموعه آماری دیگری است که در آن عنوان شده تنها ۱۴درصد زنان در جمعیت فعال اقتصادی کشور سهم دارند. حتی بیرون از این بحث که این افراد سهمی در تولید اقتصادی کشور ندارند باید بدانیم آن‌ها معمولا هدف اولیه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی هم هستند. جذب آن‌ها در مشاغل کاذب و غیررسمی یا دچار شدن آن‌ها به بزهکاری و جرم از درصد بالاتری نسبت به افراد صاحب شغل برخوردار است. البته این پدیده تنها محدود به ایران نیست، اما درصد رشد آن در ایران به گواه آمار‌های رسمی بیشتر است. براساس گزارش سازمان بین‌المللی کار، در سال۲۰۲۲ درسطح جهانی، ۲۳.۵درصد معادل تقریبا یک‌چهارم جوانان جهان نیت بودند. در جهان هم، از هر سه جوان نیت دو نفر زن و میزان نرخ زنان نیت بیش از دوبرابر مردان نیت است. براساس آمارسال۲۰۲۲درسطح جهانی میزان زنان و دختران نیت ۳۲درصد و مردان و پسران نیت ۱۵درصد بوده و عواملی همچون نابرابری‌های جنسیتی در محیط‌های کار و تحصیل، ازدواج‌های زودهنگام و فرزندآوری و فعالیت در کار‌های خانگی بدون دستمزد در این میزان بالای جمعیت نیت زنان تأثیرگذار بوده‌اند.