اما این تحول فقط در بخش خدمات خانگی وشرکتی نیست، بلکه چنین سرعت بالایی درمصارف پزشکی هم کاربردهای بسیاری دارد که مهمترین آنها، جراحی رباتیک ازراه دوراست.شیوهای که چین نمونههایی ازآن راازسال ۲۰۱۹ وهمزمان با اولین تجربههای استفاده از شبکه ارتباطات سیار نسل پنجم آزمایش کرد و در روزهای اخیر به لطف این شبکه، جهان شاهد نخستین عمل جراحی رباتیک میانقارهای است. رویدادی که میتوان آن را بهمنزله آغاز عصر جدیدی از جراحیهای لاپاروسکوپی دانست.
اواسط شهریور امسال اولین جراحی رباتیک میانقارهای برای برداشتن تومور کلیه اجرا شد. دکتر آلبرتو برِدا، پزشک ایتالیایی و رئیس ارولوژی انکولوژیک تیم جراحی پیوند کلیه در بنیاد پوگورت در بارسلونای اسپانیا این عمل جراحی از راه دور را روی بیماری که در آنسوی دنیا در پکن، پایتخت چین بود با موفقیت انجام داد. بردا که ریاست بیستویکمین نشست سالانه انجمن اروپایی ارولوژی (Eau) را در بوردوی فرانسه بهعهده داشت در سالن سخنرانی این اجلاس عمل جراحی را روی بیمار چینی انجام داد.
بیمار، مردی ۳۷ساله با تومور۳.۵سانتیمتری در کلیه که در بیمارستان عمومی PLA پکن بستری شده بود، یکروز بعد از این عمل جراحی مرخص شد و اکنون رو به بهبودی است. در وبگاه بنیاد پوگورت بارسلونا آمده است: «جراح در این عمل جراحی فقط با استفاده از یک کنسول (سامانه رباتیک Edge) و شبکه مخابراتی ۵G و فیبر نوری، بازوهای رباتیکی را از راه دور کنترل کرد که جراحی لاپاروسکوپی را در سوی دیگر زمین با زمان تاخیر ۱۳۲میلیثانیه روی بیمار انجام میدادند.»
اولین عمل جراحی رباتیک در مسافت طولانی
انجام عملهای جراحی رباتیک از مسافت طولانی به لطف شبکه ارتباطات سیار نسل پنجم از ژانویه ۲۰۱۹ آغاز شد که طی آن، بسیاری از رسانههای چینی ازجمله South China Moning Post گزارش دادند یک جراح چینی که نامش فاش نشد طی آزمایشی که در استان فوجیان جنوبی انجام گرفت توانست کبد حیوانی را بدون خطا خارج کند. در این آزمایش، پزشک با کنترل ربات جراح و فقط با اتصال ۵G از مکانی درفاصله ۵۰ کیلومتری جراحی را انجام داد. زمان تاخیر بین دستورهای ارسالشده از پزشک هدایتکننده و ربات فقط ۰.۱ثانیه بود.بهگفته این پزشک،سرعت بالای اتصال خطر خطاهای بالقوه کشنده را کاهش میدهد و امید است که جراحی با ۵G بهزودی بهحدی قابل اعتماد شود که بتوان از آن روی انسان هم استفاده کرد.امیدواری این پزشک چینی حدود یکسالونیم بعد تحقق یافت. بهطوریکه در اکتبر۲۰۲۰خبرگزاری شینهوا اعلام کرد که تیم پزشکی در چین عمل جراحی سیستکتومی رادیکال را روی بیماری که در فاصله ۳۰۰۰ کیلومتری ازمرکز هدایت ربات قرار داشت با استفاده از شبکه نسل پنجم انجام داد. در این عمل جراحی، پروفسور نیو هایتائو از بیمارستان دانشگاهی چینگدائو (استان شاندونگ، شرق چین) سیستکتومی رادیکال لاپاروسکوپی را با استفاده از کنسول هدایتگر بازوهای ربات که در اتاق عمل بیمارستانی در جنوبشرقی این کشور قرار داشت با موفقیت انجام داد. ربات حرکات پزشک را با دقت تکرار کرد و ضایعات ناحیه آسیبدیده را از بین برد. همزمان طرحی هولوگرافیک به پروفسور نیو اجازه میداد تا در زمان واقعی با بیمار و کادر پزشکی اتاق عمل ارتباط برقرار کند. این جراحی بهطور منظم و بدون خونریزی ظاهری یا سایر عوارض انجام شد.
فرصتی برای ربات جراح سینا
سامانه جراحی رباتیک سینا ساخت شرکت ایرانی نوآوران رباتیک و پزشکی سینا و رقیب اصلی همتای آمریکاییاش ربات جراح داوینچی، از نمونههای موفق ربات جراح در جهان است که امکان انجام عملهای جراحی لاپاروسکوپی را دارد. این ربات جراح که سال ۱۳۹۴ و پساز ۱۵ کار تحقیقاتی طراحان رباتیک و مکاترونیک مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی تهران رونمایی شد در جراحیهای قفسه سینه و شکم استفاده میشود. ۹مهر۱۴۰۱حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد که تاکنون حدود۲۰۰۰ سایت نسل پنجم در کشور راهاندازی شده است. ازاینرو، انتظار میرود که پزشکان ایرانی در آیندهای نزدیک بتوانند از امکانات منحصربهفرد استفاده از شبکه نسل پنجم و ربات جراح سینا برای انجام عملهای جراحی در مسافت طولانی بهرهمند شود. بهویژه که در گذشته، در اندونزی با استفاده از این ربات ایرانی در فاصله بیش از ۵۰۰ کیلومتر عمل جراحی انجام شده است.
