به گزارش جام جم آنلاین، روزنامه گاردین با اشاره به اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی درباره آتش بس در غزه در جریان سفرش به واشنگتن، آن را مبهم توصیف کرد و نوشت: نتانیاهو در طول سفر سه روزه خود به ایالات متحده به شدت مراقب بود که از تعهد به توافقی که جو بایدن (رئیس جمهور آمریکا) در ۳۱ مه آن را ارائه کرد، اجتناب کند. ایالات متحده علناً اصرار داشت که بگوید مسئولیت پذیرفتن این طرح بر عهده حماس است اما دولت بایدن میدانست که باید شخصاً نتانیاهو را به دلیل عدم تمایل او به حصول توافق آتش بس دائمی تحت فشار قرار دهد.
با این حال، طبق گزارشهای ایالات متحده، در شرایطی که به نظر میرسید نتانیاهو بهطور آشکار درخصوص یک توافق گمانهزنی میکند، اسماعیل هنیه، رهبر ارشد حماس بامداد روز چهارشنبه در جریان سفر خود به تهران برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور ایران ترور شد.
به نوشته گاردین، ایران و حماس، تلآویو را مسئول این اقدام میدانند اما مقامات صهیونیستی تاکنون نه آن را رد و نه تائید کردهاند. با این حال، این با الگوی کشتارهای هدفمند قبلی رژیم صهیونیستی در خارج مطابقت دارد.
این روزنامه در ادامه به ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه از طرح ترور اسماعیل هنیه مطلع نبودهاند، اشاره کرد و افزود: اسرائیل در دفاع از نتانیاهو، گزارشهای رسانههای ایالات متحده درباره ترور را تأیید نکرده اما هرگز قصد خود برای کشتن رهبران ارشد حماس را پنهان نکرده است.
عواقب احتمالی چنین تروری برای همه روشن بود. شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر، نتانیاهو را به خرابکاری متهم کرد و این سوال را مطرح کرد که وقتی یکی از طرفین مذاکره کننده طرف دیگر را ترور میکند، چگونه میانجیگری موفق شود؟
اما در واشنگتن، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید تلاش کرد چهرهای شجاعانه از خود نشان دهد و مدعی شد که روند آتشبس «بهطور کامل از بین نرفته است». او تاکید کرد: ما هنوز معتقدیم که توافق روی میز ارزش دنبال کردن را دارد.
گاردین نوشت: ناظران میگویند این ترور نشان میدهد که چگونه ایالات متحده در تعامل با اسرائیل اغلب شبیه شریک کوچکتر به نظر میرسد. مت داس، مشاور سابق سیاست خارجی برنی سندرز، سناتور برجسته آمریکایی گفت: این، مورد دیگری است که این توهینها و تحقیرهای مکرر نتانیاهو هر ماه وجود داشته است که در این لحظه مضحک در هفته گذشته به اوج خود رسید، زمانی که او (به آمریکا) آمد و بار دیگر در مقابل کنگره سخنرانی کرد تا پیشنهاد آتشبس بایدن را تضعیف کند. با این حال، بایدن که برای روابط شخصی خود اهمیتی زیادی قائل است از تغییر مسیر خودداری میکند.
مت داس معتقد است که بایدن با امتناع از کنترل عرضه تسلیحات آمریکا به عنوان ابزاری برای اهرم فشار بر اسرائیل، دست نتانیاهو را برای ادامه جنگ باز گذاشته است. بایدن دو روز پس از ترور با نتانیاهو تماس گرفت و قول داد از رژیم صهیونیستی در برابر هرگونه تهدیدی از سوی ایران و گروههای مورد حمایت آن دفاع خواهد کرد.
بایدن بعدتر ناامیدی خود را ابراز کرد و به خبرنگاران گفت: ما مبنای آتشبس را داریم. آنها باید اکنون به این سمت بروند. رئیس جمهور همچنین در پاسخ به این سوال که «آیا ترور هنیه چشمانداز توافق را از بین برده است؟» گفت: کمکی هم نکرده است.
این ترور نشانه دیگری حاکی از آن است که چگونه دولت بایدن نمیتواند از روابط امنیتی با سیاستمداری استفاده کند که روشها و اهدافش با او مشترک نیست و ظاهرا میخواهد که رقیبش در انتخابات نوامبر آمریکا (دونالد ترامپ) پیروز شود. علاوهبراین، ترامپ و نتانیاهو هر دو هدف مشترکی دارند؛ داشتن قدرت سیاسی برای جلوگیری از دادرسی کیفری علیه خودشان.
هیو لاوات، کارشناس «خاورمیانه» در اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا، این ترور را یک پیروزی تاکتیکی، اما یک شکست استراتژیک توصیف کرد و گفت: هنیه طرفدار آشتی فلسطین و آتشبس بود. بنابراین حذف او از معادله در تغییرات قدرت در داخل گروه (حماس) تاثیر خواهد داشت و دست کم مواضع تندروها را در مقطع کنونی تقویت خواهد کرد.
به گفته این کارشناس، بنابراین، زمانی که سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله تهدید به نبرد علنی در تمام جبههها کرده است، منظور او احتمالا واکنشی چند وجهی است که باعث آغاز جنگ منطقهای نخواهد شد. نکته قابل توجه این بود که نصرالله درخواستی را به کاخ سفید مبنی بر این مطرح کرد که اگر کسی در جهان واقعاً میخواهد از یک جنگ منطقهای جدیتر جلوگیری کند، باید رژیم صهیونیستی را برای توقف تجاوزاتش به غزه تحت فشار قرار دهد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد