اما و اگرهای انتخاب مقصد مالیات

در این آیین‌نامه، سازمان برنامه‌‌و‌بودجه مکلف شده است با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور‌مالیاتی کشور) و در چارچوب این آیین‌نامه، سازوکار مناسب برای تخصیص یک‌درصد(۱%) از تمام درآمد‌های مالیاتی به طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای اولویت‌دار، حسب انتخاب مؤدیان مالیاتی را فراهم آورند.سیدمحمدهادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور یکی از مهم‌ترین مواردی را که می‌تواند به جامعه‌پذیرکردن امر مالیات‌ستانی در کشور و تمکین مودیان در پرداخت مالیات منجر شود، ایجاد شفافیت و آگاهی مودیان نسبت به محل مصرف مالیات پرداختی ایشان و سهیم دانستن آنها در فرایند آبادانی و پیشرفت کشور عنوان و اظهار کرد: به ‌این ترتیب مردم از مالیات پرداختی خود احساس رضایت خاطر کرده و خود را شریک اجتماعی دولت در امر توسعه می‌دانند.مودیان در زمان ارائه فرم تبصره ماده (۱۰۰)، فهرست پروژه‌های استانی و ملی با حداکثر منافع‌عمومی را مشاهده کرده و می‌توانند از میان آنها پروژه‌ مورد‌نظر برای تخصیص مالیات پرداختی خود را انتخاب کنند. بر‌این اساس سازمان امور مالیاتی کشور نیز مکلف است، امکان اعلام عمومی نام اشخاص پرداخت‌کننده مالیات را فراهم آورد.
   
انتخاب گزینه
مودیان مالیاتی که جزو گروه اشخاص حقیقی و مشاغل هستند، می‌توانند بعد از تکمیل پرونده مالیاتی خود و تایید اظهارنامه تبصره ۱۰۰ در آدرس اینترنتی my.gov.ir نسبت به گزینه انتخاب هزینه‌کرد مالیاتی خود، اقدام کنند. با این حال این اقدام را می‌توان آخرین اقدام سازمان امور مالیاتی برای تکریم مودیان مالیاتی، مالیات‌ستانی عادلانه و فاصله‌گرفتن از مالیات‌ستانی سنتی عنوان کرد.به‌طوری که مجموع عملکرد این سازمان در بخش‌های مختلف از‌جمله به‌کارگیری هوشمندانه از سامانه مودیان، بهره‌گیری از ظرفیت تبصره ماده ۱۰۰قانون مالیات‌های مستقیم، پیگیری معوقات مالیاتی، رسیدگی به پرونده‌های بزرگ، شناسایی فرارهای مالیاتی با اتکا به رصد تراکنش‌های مالی و بهره‌گیری از دانش‌بنیان‌ها در شناسایی و تحقق درآمدهای مالیاتی موجب شد تا طی دو سال گذشته شاهد کاهش فرار مالیاتی، شناسایی مودیان جدید و به‌تبع افزایش درآمدهای مالیاتی، کاهش مالیات پرداختی از سوی واحدهای تولیدی و... باشیم.در سال ۱۴۰۲ درآمدهای مالیاتی به بیش‌از دو‌برابر درآمدهای نفتی رسیده است. این دستاورد در راستای کاهش وابستگی به نفت و تأمین مالی پایدار و غیرتورمی با تمرکز بر مالیات‌ستانی از دانه‌درشت‌ها و مبارزه جدی با فراریان مالیاتی رقم خورده است. از طرف دیگر با راه‌اندازی سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، دریافت مالیات به شیوه سنتی درحال برچیده‏شدن است و با رشد و پیشرفت این سامانه، مالیات دریافتی براساس عملکرد وداده‌های اطلاعاتی و فعالیت‌های اقتصادی انجام‏شده صورت می‌گیرد. برخلاف باورعمومی که تصور  می‌کنند مالیات فقط از کارتخوان‌ها دریافت می‌شود و استفاده از کارت‌به‌کارت مشمول مالیات نمی‌شود با بررسی درآمدها براساس هوش‌مصنوعی و الگوریتم نه‌تنها کارتخوان‌ها بلکه همه کارت‌به‌کارت‌ها هم بررسی می‌شوند. این سازمان اعلام کرده که مبارزه با فرار مالیاتی در اولویت قرار دارد به‌طوری که درسال‏۱۴۰۲ با تقاطع‌گیری از داده‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی متقن، بیش از۲.۷میلیون مودی مالیاتی جدید شناسایی وبالغ‌بر ۱۸هزارمیلیارد تومان فرارمالیاتی کشف وشناسایی شده است.
   
تغییر فرهنگ پرداخت مالیات
جعفر قادری، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص این‌که مودیان مالیاتی می‌توانند مقاصد هزینه‌کرد مالیات‌های پرداختی را تعیین کنند، به خبرنگار جام‌جم گفت: این موضوع اقدام مهمی برای تشویق مودیان به منظور پرداخت مالیات است. در واقع مالیات دهنده تعیین می‌کند مالیات پرداختی در کدام پروژه مورد نظرش هزینه شود و به نوعی از خدمات آن نفع می‌برد و انگیزه بیشتری در پرداخت مالیات دارد.استاد اقتصاد دانشگاه شیراز با بیان این‌که تصمیم اخیر سازمان امور مالیاتی اقدام ارزشمندی است، افزود: در کشورهای پیشرفته این موضوع در حال اجراست و شرایطی را فراهم می‌کنند تا افراد برای پرداخت مالیات تشویق شوند. در کشور ما هم اقدامی که توسط سازمان مالیاتی انجام شده، یک کار حرفه‌ای و درست است و امیدواریم شاهد فرار مالیاتی نباشیم و مالیات‌ها به موقع وصول شود.این نماینده مجلس تاکید کرد: با این اقدام مردم برای پرداخت مالیات تشویق می‌شوند و این موضوع بین نظام مالیاتی به عنوان حاکمیت و مردم اعتماد ایجاد می‌کند. وقتی مردم بدانند مالیات‌شان در کدام پروژه هزینه می‌شود انگیزه بیشتری برای پرداخت مالیات دارند و می‌توانند به این شکل مالیات بدهند و مقابل آن خدمات بگیرند. این موضوع به تقویت فرهنگ مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی منجر خواهد شد.

مصارف درآمد مالیات مشخص است
علی عسکری، رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی به خبرنگار جام‌جم گفت: با این‌که اکنون مقصد یک درصد از درآمدهای مالیاتی می‌تواند توسط مؤدیان مشخص شود اما به‌عنوان گام نخست شفافیت مثبت است. وی افزود: باید توجه داشت درآمدهای مالیاتی در بخش مصارف بودجه دیده شده است که شامل بودجه عمرانی، هزینه جاری یا بازپرداخت تسهیلات مالی است؛ از این‌رو اقدام سازمان مالیاتی محدود به چند مقصد است که شاید نظر مؤدی را جلب نکند. عسکری با بیان این‌که اگر مالیات هر شهر در همان شهر هزینه می‌شد وضعیت متفاوت بود، تصریح کرد: اکنون ۴۵ درصد درآمدهای مالیاتی در تهران است و شاید مؤدی تمایلی به انتخاب عمران در یک شهر دیگر را نداشته باشد. به نتیجه رسیدن این اقدام زیرساخت‌های زیادی را نیاز دارد.  رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی معتقد است، سازمان امور مالیاتی در هر دوره اعلام می‌کند درآمدهایی که کسب کرده در کجا هزینه شده و موضوعی که اعلام می‌شود این درآمدها مصارف دیگری دارد درست نیست و همه در داخل کشور هزینه خواهد شد.