هشدار برای آئدس

از ابتدای امسال بود که کم‌وبیش زمزمه‌های ورود پشه‌ای به نام «آئدس» به شهرهای مختلف ایران در رسانه‌ها و از سوی مسئولان وزارت بهداشت به گوش رسید. در اردیبهشت‌ماه برای اولین‌بار، قاسم برجویی‌فرد، معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی بوشهر از مشاهده پشه آئدس در پارسیان و بندر لنگه استان هرمزگان و دو شهرستان جنوبی استان بوشهر ازجمله عسلویه و کنگان خبر داد. اکنون با گذشت سه ماه از سال ۱۴۰۳، مسئولان وزارت بهداشت از ثبت وجود این پشه در شش استان کشور و ابتلای بیش از ۸۰ نفر در کشور خبر می‌دهند. 
 
تب دنگی چیست؟
تب دنگی که به آن تب استخوان‌شکن نیز می‌گویند، یک بیماری ویروسی است که به‌واسطه نیش پشه آئدس ماده منتقل می‌شود. به گفته شبنم طهرانی، استاد عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی «پشه آئدس (Aedes) با گزش، انسان را آلوده می‌کند. این پشه برخلاف پشه مالاریا در طول روز به‌خصوص اوایل صبح و نزدیک غروب قبل از تاریک‌شدن هوا انسان را می‌گزد.» حسن واعظی، رئیس مرکز مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت عامل انتقال ویروس دنگی را عوامل بیولوژیک و غیربیولوژیک می‌داند. عوامل بیولوژیک ویروس، ناقل و میزبان و عوامل غیربیولوژیک دما، رطوبت و میزان بارندگی است.
 
محل شیوع تب دنگی 
به گزارش یورونیوز، پشه Aedes albopictus که به‌عنوان پشه ببر آسیایی نیز شناخته می‌شود، بومی نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جنوب‌شرقی آسیاست واکنون دربیش از۱۲کشور اروپایی ازجمله اتریش، بلغارستان، کرواسی، فرانسه و آلمان، عمدتا به‌دلیل تغییرات آب‌وهوایی درحال گسترش است. البته اکنون این بیماری به‌واسطه شیوع درکشورهای همسایه ایران نظیر کشورهای عمان، قطر، یمن، عربستان، پاکستان، افغانستان و کشورهای آسیای جنوب‌شرقی به ایران وارد شده است و اکنون به گفته حسن واعظی، رئیس مرکز مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت، استان‌های فارس، خوزستان، هرمزگان، بوشهر، سیستان‌وبلوچستان، مازندران، گیلان و گلستان مناطق پرخطر از نظر وجود بیماری تب دنگی هستند و موارد وارداتی ابتلای بیمار در این مناطق فراوان است.
 
نگاهی به آمار ابتلا به تب دنگی 
فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت اخیرا از شناسایی ۹۲ بیمار در کشور طی یک ماه گذشته و مرگ سه نفر از این بیماران خبر داد. در اتحادیه اروپا نیز سال گذشته تعداد موارد محلی دنگی از ۷۱ مورد در سال قبل به ۱۳۰ مورد افزایش یافت که در مقایسه با دوره ۲۰۲۱ ــ ۲۰۱۰ که تعداد کل موارد گزارش‌شده ۷۳ مورد بود افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.
 
علائم ابتلا به تب دنگی
بسیاری از افراد، به‌خصوص کودکان‌ونوجوانان، ممکن است هیچ نشانه‌ای را تجربه نکنند اما به گفته متخصصان، به‌طورمعمول حدود ۴ تا ۱۰ روز پس ‌از این‌که فرد توسط یک پشه آلوده شود، علائم خود را نشان می‌دهند. بیماری دنگ باعث ابتلای فرد به تب بالای ۴۰ درجه سلسیوس و حداقل دو علامت همچون ضایعات پوستی، درد عضله، استخوان و مفصلی، حالت تهوع، استفراغ، تورم غدد لنفاوی، درد شکم به‌خصوص طرف راست شکم زیر دنده‌ها، درد پشت چشم‌ها و سردرد می‌شود. نکته قابل توجه این است که این بیماری از انسان به انسان منتقل نمی‌شود.
 
چه کسانی در معرض این ویروس هستند؟
افراد شاغل در آپاراتی‌ها و لاستیک‌فروش‌ها، کادر بهداشت و درمان، ملوانان، کارکنان فرودگاه و بنادر، کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌سرپناه که در فضای باز استراحت می‌کنند و ساکنان و مسافران مناطق دارای پشه آلوده، در معرض گزش پشه آئدس و ابتلا به بیماری تب دنگ هستند.
 
آماده‌باش بیمارستان‌های کشور
گسترش شیوع این بیماری در کشور از ابتدای سال۱۴۰۳ تاکنون، نگرانی مسئولان وزارت بهداشت را برانگیخته است، به‌طوری‌که حالا همه بیمارستان‌ها را برای کمک به مبتلایان این ویروس به خط کرده‌اند! چند روز پیش بود که حسن واعظی، رئیس مرکز مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت ازآمادگی بیمارستان‌های کشور برای مقابله با تب دنگی خبر داد و اظهار کرد: مراکز خط مقدم برای مقابله با این ویروس در بخش بیمارستانی اورژانس، تیم پزشکی، تیم آزمایشگاه و تیم اپیدمیولوژی هستند که در قالب تیم واکنش سریع باید توسط دانشگاه‌های مناطق پرخطر در آمادگی قرار داشته باشند. وی همچنین با بیان این‌که کودکان زیر پنج سال درصورت ابتلا نیاز به بستری در بیمارستان خواهند داشت، هماهنگی متخصصان اطفال و فوق‌تخصص نوزادان در دانشگاه‌های علوم پزشکی راالزامی دانست.به گفته واعظی،دپوی دارو،سرم وتجهیزات مرتبط برای مراقبت وارائه خدمت به بیماران در بیمارستان‌ها و همچنین فعال‌سازی رابط بهداشتی بیمارستان‌ها برای مدیریت بهینه پسماندها و آب‌های سطحی احتمالی در محیط مجاور بیمارستان‌ها، باید در دانشگاه‌های علوم پزشکی مد نظر باشد. 

راهکارهای پیشگیری از خطر ابتلا به تب دنگی
تخلیه و تمیز کردن مرتب ظروف محتوی آب مانند گلدان
تعبیه در روی ظروف محتوی آب، مانند تانکر و بشکه
جلوگیری از تجمع آب در زیر کولر
جلوگیری از تجمع آب راکد در زباله‌ها و ضایعات جامد 
وارونه کردن اجسام در معرض باران 
پوشاندن اعضای مختلف بدن با لباس‌های بلند
استفاده از پشه بند 
نصب توری روی در و پنجره‌ها