حالا درسایه توسعه پرسرعت مدارس غیرانتفاعی، عملا عدالت آموزشی درمدارس دولتی به حاشیه رانده شده است. سالهاست که مسئولان آموزشوپرورش در دولتهای مختلف وعدهوعیدهایی درباره تقویت مدارس دولتی میدهند اما درعمل شاهد بیعدالتی و تضعیف در این مدارس بودهایم؛ موضوعی که کاردولت چهاردهم راکمی سختتر میکند،چرا که برقراری عدالت آموزشی، ورود جدی رئیسجمهور و مسئولان جدید را به این مسأله میطلبد.باوجود اینکه ۸۰درصدجمعیت ۱۶میلیونی دانشآموزان کشور در مدارس دولتی عادی تحصیل میکنند اما دردستهبندی انواع مدارس کشور،همواره ضعیفترین حمایتها ازمدارس دولتی انجام میشود. همچنین امکانات خاص و معلمان توانمند وحتی خدمات ویژهتر آموزشوپرورش، از آن ۲۰درصد دیگردانشآموزانی است که درمدارس خاص وغیردولتی تحصیل میکنند.سوی دیگرماجرا وضعیت افتضاح نمرات دانشآموزان مدارس دولتی عادی در مقایسه با مدارس خاص است. با نیمنگاهی ساده به سطح متفاوت امکانات و آموزش ارائه شده درمدارس غیردولتی، متوجه کیفیت متفاوت آنها نسبت به سایر مدارس نیز میشویم.
درد بیدرمان مدارس دولتی عادی!
با وجود اینکه قرار بود وضعیت تحصیل در مدارس دولتی رو به بهبود رود اما هر سال مهجورتر از سال قبل میشود. حالا دیگر همه میدانیم دانشآموزی که پول بیشتری داشته باشد میتواند آموزش باکیفیتتری دریافت کند و دانشآموزی که پول ندارد فقط در صورتیکه بخت با او یار باشد میتواند روی نیمکت یکی از مدارس دولتی با کیفیت آموزشی مطلوب بنشیند. حالا وضعیت نمرات دانشآموزان در امتحانات نهایی از یکسو و وضعیت کسب رتبههای برتر کنکور و جای خالی مدارس دولتی عادی در این رتبهها از سوی دیگر میتواند زنگ هشداری برای سیاستگذاران آموزشی باشد.
دانشآموزان مدارس دولتی در سایه آمار
میانگین نمرات کسب شده توسط دانشآموزان مدارس دولتی عادی در سطح کشور ۸.۹است. از طرفی آمار سالهای اخیر نشان میدهد که سهم دهک اول و دوم جامعه از رتبههای برتر یا همان زیر ۳۰۰۰ کنکور، ۰.۹درصد و بهعبارت دیگر حتی زیر یک درصد است. طبیعتا دانشآموزان دهکهای پایین جامعه، محصلان مدارس دولتی هستند.مسألهای که خود آموزشوپرورش را هم دچار نوعی تبعیض کرده و منجر به این شده تا مسئولان این وزارتخانه، مدارس دولتی خاص را در اولویت خود قرار دهند تا جاییکه معلمان توانمندتر و دانشآموزان بااستعدادتر هم از این مدارس سر درمیآورند.
مدارس دولتی، نیازمند یک تدبیر جدی
حدود یک ماه پیش بود که رضا مرادصحرایی، وزیر آموزشوپرورش خبر از ارسال لایحه تقویت مدارس دولتی به مجلس داد، اما بهنظر میرسد این لایحه معطل روی کار آمدن دولت بعدی است. در حالیکه هدف از این لایحه ارتقای کیفیت آموزشوپرورش در مدارس عادی دولتی بوده، گویا همچنان باید منتظر دولتمردان بعدی بمانیم! باید ببینیم که آیا اقدامات نیمهکاره در جهت برقراری عدالت آموزشی به سرانجام میرسد یا هنوز هم باید شاهد شکاف عمیق آموزشی میان قشر ضعیف و غنی جامعه باشیم. مسألهای که نیازمند تغییر رویکرد جدی و بنیادین در آموزشوپرورش است و اگر بهسرعت ترمیم نشود، طبیعتا رشتههای بهتر و برتر و پس از آن مشاغل پردرآمد و موقعیتهای بهتر نصیب اقشاری میشود که توانستهاند فرصتهای بهتر آموزشی را برای خود رقم بزنند.
میانگین نمرات امتحان نهایی در مدارس مختلف
استعدادهای درخشان ۹.۱۶
نمونه دولتی ۴.۱۵
غیردولتی ۴.۱۲
شاهد ۱۲
هیات امنایی ۹.۱۱
دولتی عادی ۸.۹