تجارت خانه آخرت

این روزها در این گیرودار مالی، فوت‌کردن هم به یکی از چالش‌های اقتصادی تبدیل شده و خانواده‌های داغدار باید علاوه بر از دست دادن عزیز خود و غم سنگینی که بر دل‌شان است، بار هزینه‌های میلیونی آن را نیز بر شانه‌های خسته خود بکشند. انگار دیگر خیلی فرقی هم نمی‌کند که سطح توقعات خانواده‌ها برای خاکسپاری عزیزشان تا چه حد پایین است. در شرایطی که حداقل قیمت خرید یک قبر ۱۵ میلیون تومان تازه به غیر از سایر هزینه‌ها اعلام می‌شود، دیگر چه راهی برای کاهش توقعات با هدف کاهش هزینه‌ها برای خانواده‌های کم‌توان وجود دارد؟ 
   
سایه تورم بر خانه آخرت
سال ۱۴۰۱ گزارش‌هایی از قیمت قبر ۳۰ تا ۴۰ میلیونی در بهشت زهرا(س) منتشر شده بود که آن را به ‌نام قبر‌های گران‌قیمت معرفی می‌کردند که بیشتر از قیمت زمین‌های بهترین و گران‌ترین مناطق تهران است اما به ‌غیر از قیمت‌های مصوب شورای شهر و البته قبر‌های روزدفن رایگان، قیمت‌های عجیب دیگری هم در این آرامستان بزرگ پیدا می‌شود که بسته به شماره قطعه، میزان نزدیک‌بودن به حرم و دسترسی راحت‌تر به آن تا ۹۰ میلیون تومان هم می‌رسد. دو سال پیش نیز براساس لایحه شورای شهر وقت، قیمت قبر‌ها در قالب ۱۱ نوع قبر با قیمت‌های کاملا متفاوت ارائه شد؛ قیمت‌هایی که ارزان‌ترین آن معادل ۵۰۰ هزارتومان در قبور جدید و بهای گران‌ترین قبر آن هم ۲۰ میلیون تومان بود که در فاز اول بهشت زهرا(س) قرار داشتند و امکان دفن رایگان هم وجود داشت و همان ‌زمان هم طبقات دوم و سوم قبر‌ها رایگان نبود؛ اقوام و فوت‌شدگان متوفی طبقه اول می‌توانستند در طبقات بالای این قبر رایگان با قیمت ۵۰۰ یا ۷۵۰ هزار تومان یا دو میلیون تومان به ‌ازای هر قبر دفن شوند. سال ۱۴۰۱ قیمت قبر‌ها نسبت به سال قبل از آن یعنی ۱۴۰۰ حدود ۲۰ درصد افزایش داشت. به این صورت که قیمت هر قبر ازمقابرروباز ۵.۱میلیون ومقابر سرپوشیده، سه میلیون تومان اعلام شده بود و مبلغ هر قبر در ناحیه دو، ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تصویب شده بود. یک‌ سال بعد از آن یعنی در سال ۱۴۰۲، تصویب شد که واگذاری قبر در قطعات روزدفن در ناحیه سه بهشت‌ زهرا(س) به‌صورت رایگان و در صورت درخواست متقاضی برای رزرو طبقات دیگر قبر، به ‌ازای هر طبقه مبلغ سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان هزینه یا همان حق انتفاع دریافت می‌شد که نسبت به سال قبل از آن ۲۴ درصد افزایش داشت. در مجموع در ناحیه یک قیمت هر قبر ۳۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، در ناحیه دو، ۲۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و در ناحیه سه، مبلغ ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بود. 
   
جولان کلاهبرداران فروش قبر 
تورمی‌شدن قیمت قبر غیر از وارد کردن فشار مالی بر دوش خانواده‌های داغدار، بستر کلاهبرداری را برای عده‌ای فراهم کرده است؛ چنانچه مبالغ هنگفتی از فروش یک قبر عاید چند نفر شده بود. خردادماه امسال رئیس پلیس آگاهی فرماندهی انتظامی استان فارس از شناسایی و دستگیری دو کلاهبردار که با فروش قبر در شیراز مبلغ ۴۰میلیارد ریال از مردم کلاهبرداری کرده بودند، خبر داد.طبق گزارش پلیس، این افراد در مجموعه آرامستان شاه داعی‌ا... شیراز با ارائه اسناد جعلی و جعل فیش‌های بانکی متقاضیان سابقی که قبر خریداری کرده بودند و با اخذ وجوهی از متقاضیان جدید و جعل و درج نام آنها در فیش‌های بانکی از قبل تنظیم‌شده، بیش از ۱۰۰ حُفره قبر متعلق به افراد دیگر را به‌صورت غیرقانونی فروخته بودند.غیر از کلاهبردارانی که با فروختن یک قبر به چند خانواده بساط درآمدی برای خود به راه می‌اندازند، دلالان قبرها هم یک بعد دیگر این ماجرا هستند. موضوعی که روز گذشته مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) از شناسایی و معرفی تعدادی از آنها به دستگاه قضایی خبر داد و برای کوتاه‌کردن دست آنها از بازار سیاهی که به راه افتاده، از شهروندان خواست تا گزارش‌های خود از بروز تخلف را از طریق سامانه ۱۸۸۸ و ۱۳۷ به این مجموعه اعلام کنند.

یک کفن و کلی قیمت
فارغ از نوسانات قیمت قبر که سال‌هاست برای خود بازاری به راه انداخته، این بار شیرینی سودآوری این بازار به کفن هم رسیده است. چندی پیش بود که فروش کفن ساده با مبلغ دو میلیون و۴۰۰هزارتومان در رسانه‌ها خبرساز شد؛ موضوعی که ظاهرا حکایت از تخلف دیگری در این فضا دارد و تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) آن را گران‌فروشی دانست و گفت: قیمت‌گذاری برای فروش کفن در سازمان بهشت زهرا حتما توسط شورا تصویب می‌شود اما خارج از این ما نیز نظارت می‌کنیم. با این حال گاهی تخلف رخ می‌دهد که برخورد قانونی صورت می‌گیرد و تاکنون نیز نامه اخطار و ابطال قرارداد بسیار داشته‌ایم. اگر شهروندان گزارش بدهند نیز برخورد قانونی صورت می‌گیرد و با مورد خاص اخیر هم برخورد و غرفه جمع‌آوری شد. وی همچنین از تعطیلی غرفه عرضه کفن خاص به دلایل داشتن گزارش‌های متعدد خبر داده است.برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ماجرای قبر‌های لاکچری به سراغ اعضای شورای شهر تهران رفتیم اما گویا بسیاری از آنها در ستادهای انتخاباتی مشغول به کارند. البته طبق تاکید مهدی چمران، رئیس شورای شهر این فعالیت‌ها منع قانونی ندارد. به نظر می‌رسد این روزها نرخ صعودی هزینه‌های خاکسپاری، تجاری‌شدن مرگ و باز شدن پای دلالان و سوءاستفاده‌گران از این فضا سبب شده تا حتی دیگر مرگ هم برای معمولی‌ها گران تمام شود.