در ایران، تصمیمگیری برای حوزه دریا و گردشگری آن فقط در اختیار وزارت میراث فرهنگی و گردشگری نیست، بلکه نهادهای بالادستی برای سیاستگذاری در این حوزه نیز وجود دارند. چرا که ایران در دریا مسائل مرزی و بعضا چالشهای امنیتی و محیطزیستی را هم دارد. هر چند تاکنون برنامهریزی درستی برای استفاده از ظرفیتهای عظیم دریایی صورت نگرفته و درآمدهای آن نادیده گرفته شدهاست اما حالا مدیرعامل شرکت مادر تخصصی ایرانگردی و جهانگردی وزارت میراثفرهنگی از اعطای تسهیلات به طرحهای گردشگری دریایی تا سقف ۷۵درصد منابع مورد نیاز اجرای طرح خبر داده که میتواند اتفاقات خوبی را رقم بزند.گردشگری دریایی یکی از پرهیجانترین و جذابترین نوع گردشگری در جهان شناخته میشود و بسیاری از کشورهایی که در کنار دریا قرار دارند از این موهبت طبیعی بهره فراوانی در جذب درآمدهای اقتصادی بردهاند.کارشناسان معتقدند با توجه به ظرفیت سواحل جنوب و شمال ایران یعنی خلیجفارس، دریای عمان و دریاچه خزر میتوان با یک برنامهریزی درست و جامع و بسترسازی لازم، استانهای ساحلی رابه قطب گردشگری دریایی تبدیل کرد.بااین شرایط و درکمال تاسف،درشمال ایران وبهخصوص استانهای گیلان ومازندران گردشگری دریایی به معنای واقعی آن وجود نداردوآنچه به این نام اتفاق میافتدبیشتر حضوراهالی شهرهای دور از نوار ساحلی و مردم علاقهمند و دلتنگ دریا در ساحلها بوده که شامل گردشهای کوچک میشود.هفت استان ساحلی ایران که از نعمت دریا و ساحل برخوردار هستند هنوز برای دریای خود طرحی ارائه نکردهاند و ارادهای در جهت فعالکردن و استفاده از این همه ظرفیت وجود ندارد.فقط در خاورمیانه کشورهایی مثل ترکیه، مالزی و همسایگان حاشیه دریای خزر و خلیجفارس با شیوهها و متدهای نوین و متنوع از ساحل، دریا و حتی زیر آب برای جذب توریسم استفاده فراوانی بردهاند تا جایی که یکی از مهمترین منابع درآمدی این کشورها از گردشگری دریایی تامین میشود.دبی و ابوظبی هتلهایی در زیرآب برپا میکنند و سواحل همسایگان خزری محلی برای اقامت بیماران از سراسر دنیا شده اما استانهای شمالی و جنوبی ایران هنوز اندرخم یک کوچه است و طرحهای بیشمار برای توسعه گردشگری دریایی آن به همین طرحهای دریا آن هم بهصورت معیوب ختم شده است.به عقیده کارشناسان یکی از عوامل موفقیت کشورهایی چون ترکیه و مالزی در جذب گردشگر دریایی بسترسازیهای مناسب و بهروز در بهرهگیری از سواحل و دریا بوده است، اینکه فقط گردشگری دریایی را در جتاسکی خلاصه کنیم، نمیتواند مخاطب امروز را که طعمهای مختلفی را در این حوزه چشیده اقناع کند.
اعطای تسهیلات به طرحهای گردشگری دریایی
گردشگری دریایی میتواندشامل انواع فعالیتهایی باشدکه درمناطق ساحلی ودریایی امکانات انجام آن وجوددارد؛ ازجمله قایقسواری تفریحی، گردشگاههای ساحلی، ورزشهای آبی، کروز، گردشگری مبتنی بر دریا مثلا بازدید از حیاتوحش دریایی در پارکهای دریایی و... .این نوع از گردشگری پایدار فرصتهای زیادی برای توسعه فراهم میکند و موجب احیای مجدد نواحی ساحلی فراموش شده است.مدیرعامل شرکت مادر تخصصی ایرانگردی و جهانگردی وزارت میراثفرهنگی از اعطای تسهیلات به طرحهای گردشگری دریایی تا سقف ۷۵درصد منابع مورد نیاز اجرای طرح خبر داده و میگوید: «گردشگری دریایی ارزش اقتصادی بیشتری نسبت به گردشگری در خشکی دارد.»
رضا هادی با بیان اینکه در رابطه با اقتصاد گردشگری آمار و ارقام مختلفی ذکر میشود اما به هر صورت این نوع از اقتصاد جزو ارزآورترین بخشها در عموم کشورها بهشمار میآید، ادامه میدهد: «هرچند که دربرخی کشورها ممکن است بخشهای دیگری از اقتصاد نمود بیشتری داشته باشند.یکی ازبخشهای اصلی دراقتصاد گردشگری برای کشورهایی که ازساحل برخوردارند، گردشگری ساحل و دریاست که سهم آن در گردشگری دنیا قابل توجه بوده و گرچه به نسبت گردشگری در خشکی سهم پایینتری دارد اما ارزش اقتصادی آن بسیار بیشتر است.»
بهگفته این مسئول، در بسیاری از جاها برای جذب گردشگر بیشتر باید جذابیتهایی را ایجاد کنیم اما سواحل و دریا جذابیتهای خاص خود را دارند و فقط باید زیرساختها را افزایش دهیم که متأسفانه در این زمینه بسیار عقب هستیم.
هادی تاکید میکند: «نگاه دولت سیزدهم به دریا نگاهی کاملا جدی بوده و جدای از برنامه هفتم توسعه و تأکیدات رهبر معظم انقلاب در رابطه با توسعه اقتصاد دریامحور، گامهای بلندی برداشته شده است. نگاه ما به دریا، مبتنی بر توسعه پایدار است از اینرو بهصرف اینکه کسی بخواهد پروژه گردشگری ایجاد کند مورد حمایت قرار نخواهد گرفت، بلکه تلاش ما برای حمایت از متخصصان حوزه گردشگری جهت ورود عالمانه با بررسی همه ابعاد گردشگری و گردشگرپذیری است.»
مدیرعامل شرکت مادر تخصصی ایرانگردی و جهانگردی، تاکید میکند:«تسهیلات خوبی برای حمایت از طرحهای مرتبط با حوزه گردشگری در نظرگرفته شده است که فاز اول آن برای توسعه ناوگان مسافربری دریایی اعطا خواهد شد و با توجه به طرحی که سرمایهگذاران ارائه میکنند آمادگی وجود دارد تا ۷۵درصد اعتبارات مورد نیاز اجرای طرح تسهیلات ارائه شود.»