دیپلماسی روی ریل سیاست خارجی متوازن

بلومبرگ از نشریاتی است که این موضوع را در گزارشی تحلیلی دنبال کرده که شمار بالای سران خارجی شرکت‌کننده در مراسم ادای احترام به پیکر سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور فقید ایران‌، بیانگر موفقیت ایران در شکستن تحریم‌های آمریکا و اصلاح روند روابط با همسایگان است؛ موضوعی که شهید خدمت در وعده‌های انتخاباتی خود به آن اشاره کرده و نوید داده بود که تغییر رویکرد در حوزه دیپلماسی می‌تواند ظرفیت‌های مغفول در این عرصه را فعال کرده و به ارتقای جایگاه کشورمان در منطقه و سطح بین‌الملل کمک کند. 
     
اذعان دوستان و دشمنان به قدرت دیپلماتیک ایران
حضور ۹۰ نفر از مقامات کشورها و سازمان‌های منطقه‌ای و جهانی برای شرکت در مراسم ادای احترام به رئیس جمهور شهید کشورمان و همراهانش، اعلام عزای عمومی در برخی کشورهای همسایه، ارسال پیام‌های تسلیت از سوی روسای جمهور و وزرای خارجه، ابراز همدردی مقامات خارجی با حضور در سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران و دیدار با سفرا، امضای دفتر یادبود رئیس جمهور و وزیر خارجه فقیدمان توسط رئیس جنبش غیرمتعهد‌ها(نم) و رئیس گروه ۷۷، نخبگان، نمایندگان نهاد‌های مدنی و نیز نمایندگان رسانه‌های خارجی و ادای احترام اعضای مجمع عمومی سازمان ملل به شهدای خدمت حاکی از به بار نشستن تلاش‌ها و خدمات این شهدا در حوزه سیاست خارجی دارد که باعث شده دوستان و دشمنان با عنایت به وجوه مثبت کارنامه دولت سیزدهم کلاه از سر برداشته و مراتب احترام خود را عرضه کنند؛ موضوعی که حتی در گزارش‌های سوگیرانه بی‌بی‌سی نیز منعکس شد و خبرنگاران و تحلیلگران این رسانه به این مسأله اذعان کردند که «آقای امیرعبداللهیان یکی از معدود وزرای خارجه ایران است که در سطح منطقه‌ای تأثیر داشت؛ میراثی که وی برجای خواهد گذاشت تأثیرگذاری بر سیاست‌های امنیتی و نظامی ایران بر خاورمیانه است.» موضوعی که بنا بر گزارش‌های رسانه‌ای، دیپلمات‌های غربی و منطقه‌ای نیز به آن اشاره کرده و روی این موضوع اتفاق نظر داشتند که «آقای امیرعبداللهیان یک دیپلمات عملگرا و بسیار فعال بود.»
     
خنثی‌سازی توطئه صهیونیستی با توسعه روابط منطقه‌ای
اوج این روابط دوستانه حاصل از عملکرد مثبت دیپلمات شهیدمان را می‌توان در سفر وزیر خارجه مصر به ایران دید؛ حضور سامح شکری در مراسم یادبود شهدای خدمت نشانه‌ای آشکار بر خدمات امیر دیپلماسی ایران بود که با عزم مثال‌زدنی خود توانست رابطه قطع شده بیش از ۴۰ سال را تداوم بخشد. اخبار دیدارهای دو جانبه وزارای خارجه ایران و مصر حکایت از ارتقای روابط دوجانبه داشت؛ اقدامی که صورت گرفت و بدون تردید ایران اسلامی از دستاوردهای روابط دو کشور مسلمان که نقش مهمی در تحولات منطقه دارند بهره‌مند خواهد شد؛ تعاملی که بزرگ‌ترین ضربه را به ماهیت رو به اضمحلال صهیونیسم وارد می‌کند. روابط تهران و قاهره تا حدی اهمیت دارد که تلاش‌های مستمر و هدفمندی برای قطع آن از سوی آمریکا و رژیم جعلی صهیونیزم در جریان بود و پروژه‌های حاکم در منطقه که راهبردی صهیونیستی - آمریکایی دارند، خواستار آن هستند؛ پروژه «پرز» برای تشکیل خاورمیانه جدید و پروژه هژمونی اوراسیا-آمریکایی که برژینسکی قوس بحران در منطقه غرب آسیا را مربوط به مصر و اطراف آن تا ایران و کشورهای اطراف آن عنوان کرد از جمله این اقدامات ایذایی بود تا در پس آن کشورهای اثر گذار منطقه با یکدیگر دچار چالش بوده و از تعامل با یکدیگر صرف نظر کنند اما مجاهدت دیپلمات برجسته شهید امیرعبداللهیان همه توطئه‌های محور عبری را خنثی کرد تا اقتدار ایران را افزایش دهد. بنابراین توسعه روابط میان مصر و ایران از جمله تحولاتی است که اصلا به نفع تل‌آویو نیست و می‌تواند عرصه را بیش از این برای صهیونیست‌ها تنگ کرده و به برچیدن این غده سرطانی منطقه کمک کند.توسعه روابط دیپلماتیک با مصر علاوه بر این گامی بلند در راستای پایداری محور مقاومت و خنثی کردن پروژه «اسرائیل بزرگ» است که می‌توان بخش مهمی از اهداف منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران را اجرایی کرده و زمینه انزوای روزافزون صهیونیست‌ها در منطقه را فراهم کند زیرا در پس این تعامل سازنده، ائتلاف کشورهای عربی با صهیونیست‌ها بر پایه اقتصاد از بین رفته و ضربه ای کاری به پایان حضور غربی‌ها در منطقه غرب آسیا زده می‌شود. البته از سرگیری روابط با بحرین نیز یکی دیگر از ثمرات خون پاک شهدای خدمت است که حتی پس از زندگی دنیوی نیز برکاتی را نصیب کشورمان کرده است؛ حضور عبداللطیف بن راشد الزیانی،وزیر خارجه بحرین برای ادای احترام به مقام شامخ شهدا نیز بسیار مهم تلقی می‌شود و نشانه‌ای مثبت برای تحولات کشورمان با این دولت است که روابط دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران را از سال ۹۴ به صورت معلق در آورده بود و این سفر نشان داد منامه در مسیر احیای روابط با جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است؛ موضوعی که حمد بن عیسی آل‌خلیفه، پادشاه بحرین طی دیداری با ولادیمیر پوتین که در روزهای اخیر انجام شد به آن اشاره کرد و از تمایل کشورش برای عادی‌سازی روابط با جمهوری اسلامی ایران خبر داد و از رئیس جمهوری روسیه خواست تا در این مسیر به منامه کمک کند. همه این وقایع دلالت بر این مطلب دارد که دولت سیزدهم تا چه اندازه در تحقق دیپلماسی همسایگی موفق عمل و با این برنامه هماهنگ چه خسارت‌هایی را به صهیونیست‌ها که دلخوش به تعامل با کشورهای عربی بودند، وارد کرده است.
     
نفی غربگرایی محض در دیپلماسی دولت سیزدهم
نگاه به محورهای مد نظر رئیس جمهور شهید در حوزه دیپلماسی نشانگر این است که راهبرد کلی و دال مرکزی سیاست خارجی دولت سیزدهم به دو شاخصه انقلابی‌گری و عمل گرایی نظر داشت و درون مایه آن متشکل از مقاومت در برابر هژمونی آمریکا، اخراج نیروهای آن از منطقه و حمایت از محور مقاومت بود تا با اتکا به آن بتواند ضمن بهره مندی از ظرفیت‌های استراتژیک منطقه غرب آسیا، بازیگران منطقه‌ای را نیز پای کار آورده و به این ترتیب با اتخاذ راهبردی منطقه ای برای مقابله با صهیونیست‌ها به دیپلماسی اقتصادی نیز جهت داده و زمینه‌ای را برای مقابله با تحریم‌های ظالمانه آمریکا فراهم کند؛ اتفاقی که با مرور بر کارنامه سه ساله دولت مردمی می‌توان بارقه‌های امیدبخش آن را مشاهده کرد زیرا اهداف کلی آن که شامل پویایی جنبش‌های مقاومت در منطقه، افزایش قدرت ژئوپلیتیکی ایران و شکست سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا می‌شد، محقق شده است.  نفی غربگرایی محض در روابط خارجی از دیگر ایده‌های کانونی دولت سیزدهم بود که با توجه به انتقال قدرت از غرب به شرق در نظام بین‌الملل، می‌تواند گواهی بر هوشمندی فعالان این حوزه باشد زیرا سیاست جمهوری اسلامی برای ورود به پیمان‌های منطقه‌ای نظیر شانگهای و بریکس گامی موثر درمهار غرب وتوازن بخشی به سیاست خارجی بودکه زمینه مشارکت فعال ایران برای مخالفت با یکجانبه‌گرایی و همکاری بر اساس عدالت، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را به نمایش گذاشت و بدون تردید تداوم آن می‌تواند به خنثی‌سازی تحریم‌ها نیز کمک کند.