کتاب جنگ زندگی به زیور طبع آراسته شد

به گزارش جام جم آنلاین از گرگان خانم حاجب نیّر عظمی (۱۳۶۱- ۱۲۷۷ ش) یکی از نخستین مترجمان زن معاصر ایران است که در اواخر دوره قاجار به دنیا آمد و نخستین ترجمه های خود را در نوجوانی به چاپ رساند در دورۀ پهلوی اول مترجمی پرکار بود و با ترجمه های خود به «جَنگِ زندگی» رفت در دورۀ پهلوی دوم با یادگارهای ترجمانی خود مأنوس بود و مدت کوتاهی پس از انقلاب اسلامی چشم از جهان فروبست اثر حاضر کوشیده است تا از طریق مصاحبه با اعضای خانواده خانم حاجب و بررسی اسناد مربوط به زندگی و ترجمه های وی که در آرشیوها ناخوانده مانده است زندگی ترجمانی پر فراز و فرود او را روایت کند و صدای او را از آثار ترجمه و تألیف شده اش به گوش خواننده امروزی برساند. شاید بتوان او را یکی از پرکارترین و ناشناخته ترین مترجمان زن در تاریخ معاصر ترجمه در ایران در نظر گرفت که از راه ترجمه و تألیف خدمات قابل توجهی به حرکت ترجمه در ایران کرده است نویسنده در پیش گفتار کتاب آورده است که  نام «مادموازل حاجب را نخستین بار در یکی از صفحات چاپ سنگی کتاب تاریخ «بختیاری .دیدم این کتاب کار مشترک گروهی از نویسندگان و مترجمان است که تألیف و ترجمه آن با حمایت علی قلی خان سردار اسعد بختیاری (د. ۱۲۹۶ ش) و زیر نظر عبد الحسين لسان السلطنه سپهر (د. ۱۳۱۲ش) در فاصله بین سالهای ۱۳۲۷ق /۱۲۸۷ ش آغاز شد و در سال ۱۳۳۱ق/۱۲۹۲ش به نتیجه رسید. مادموازل حاجب»، دختر چهارده ساله مصطفی قلی خان حاجب الدوله امیر معظم، تنها مترجم نوجوان در این کار گروهی بود که ترجمه بخش کوتاهی از تاريخ يونان، حدود دو صفحه را بر عهده داشت همین مطلب کوتاه باعث شد که به جستجو دربارۀ زندگی "مادموازل حاجب"  یا به عبارت دقیق تر خانم حاجب و ترجمه هایش بپردازم متأسفانه نام او در کتابهای زندگی نامه مترجمان کتابها و مقاله های مربوط به تاریخ ترجمه و حتی محافل علمی و آکادمیک شنیده نمیشد بنابراین برای شناختن او به جستجو در منابع کتابها آرشیوها و وب سایتهای مختلف پرداختم پس از یک سال و نیم مطالعه و بررسی ،بسیار در یکی از روزهای اسفندماه ۱۳۹۹ توانستم با خانم تیموردخت امیرتیمور (کاظمی) دختر خانم حاجب ارتباط برقرار کنم هر آنچه که تا آن روز در مورد خانم حاجب مطالعه و بررسی کرده بودم را با ایشان در میان گذاشتم خانم تیموردخت امیرتیمور (کاظمی) از آن روزها تا امروز که این کتاب پیش روی خوانندگان خود قرار گرفته است در تمامی مراحل شکل گرفتن این کتاب در سه سال و نیم گذشته همراه من بودند؛ آرشیو خانوادگیشان را در اختیارم قرار دادند

دکتر سعیدی در مقدمه کتاب آورده است که اثر پیش رو به بررسی زندگی ترجمانی خانم حاجب میپردازد مترجمی که در اواخر دوره قاجار به دنیا آمد و نخستین ترجمه های خود را در دوران نوجوانی و در همین دوره به چاپ رساند در دوره پهلوی اول مترجمی پرکار ،شد در دوره پهلوی دوم با یادگارهای ترجمانی خود مأنوس بود و مدت کوتاهی پس از انقلاب اسلامی ایران از دنیا رفت اما اسناد مربوط به زندگی و ترجمه های او در لابه لای آرشیوهای فرزندانش و همچنین آرشیوهای برخی از کتابخانه های کشور باقی مانده اند و متأسفانه بررسی مدونی در مورد زندگی و ترجمه های او انجام نگرفته است. هر چند از اعضای خانواده خانم حاجب گرفته تا پژوهشگران تاریخ ادبیات ایران و مطالعات ترجمه تلاش کرده اند که به سهم خود نوری بر زندگی او بتابانند . تیموردخت امیرتیمور (کاظمی)، دختر خانم ،حاجب در بخشی از کتاب سرای کاظمی زندگی نامۀ کوتاهی از مادر خود را در چهار صفحه نوشته است. او این زندگی نامه کوتاه و سایر اسناد مربوط به خانم حاجب را در اختیار وب سایت دنیای زنان در عصر قاجار نیز قرار داده است بنابراین این وب سایت با ایجاد دو مجموعه خانم حاجب نیّر عظمی قاجار (دولو» و «گیتی قاجار دولو» به سهم خود در معرفی خانم حاجب با توجه به اسناد موجود و به طور خاص برخی از ترجمه های وی اقدام مهمی انجام داده است.
اثر حاضر در 359 صفحه کوشیده است تا از طریقِ مصاحبه با اعضای خانوادۀ خانم حاجب و بررسی اسناد مربوط به زندگی و ترجمه‌های وی که در آرشیوها ناخوانده مانده است، «زندگی ترجمانی» پر فراز و فرود او را روایت کند و صدای او را از آثار ترجمه و تألیف شده‌اش به گوش خوانندۀ امروزی برساند.

گفتنی است این کتاب توسط نشر تاریخ ایران در تیراژ 1000 جلد و به قیمت 450 هزار تومان در سال 1402 روانه بازار کتاب شده است .