بهار پر رونق اکران

این فیلم در وضعیتی آغاز کننده اکران بود که ما در روز جمعه برای انتشار خبر فروش فیلم، مجبور بودیم به صورت پیوسته گزارش فروش را به‌روز کنیم و شاهد رشد صعودی فروش فیلم در طول روز پنجشنبه و جمعه بودیم.اکران نوروزی امسال، تفاوت‌های مهمی‌ با اکران‌های نوروزی سال‌ها قبل دارد. مهم‌ترین تفاوت، تقارن نوروز امسال با ماه مبارک رمضان است که بی‌تردید در آمار فروش تأثیرخود را نشان خواهد داد. به همین دلیل باید دید در پایان تعطیلات نوروزی، وضعیت فروش فیلم‌ها چگونه خواهد بود. با توجه به این‌که پایان تعطیلات نوروزی با شب‌های قدر و ایام سوگواری شهادت حضرت علی(ع) مقارن شده و بعد از آن درباره اکران عید فطر که همان اکران دوم نوروز امسال خواهدبود، تصمیم گیری می‌شود، فاصله ۲۳ اسفند امسال تا ۸ فروردین ۱۴۰۳ که وارد تعطیلات ایام سوگواری و شب‌های قدر می‌شویم برای فیلم‌ها، زمان بسیار طلایی و حساسی خواهد بود.اگر فیلم‌های اکران نوروزی در این فاصله نتوانند به فروش مورد نظر خود دست یابند و کف فروش را به دست آورند، مجبورند خیلی زود با اکران نوروزی خداحافظی کنند و تا سقف چهار فیلم جدید همزمان با عید سعید فطر جایگزین فیلم‌هایی خواهند شد که در جذب مخاطب ناکام باشند.

پاس گلی که دریافت شد
همان زمانی که نام فیلم‌های اکران نوروزی اعلام شد، مشخص بود پرفروش ترین فیلم در میان آنها، «تمساح خونی» نخستین ساخته جواد عزتی است اما این فیلم چند خوش شانسی هم در زمان اکران داشت و باعث شد به فروش خیره کننده‌ای در همان روزهای اول دست یابد، به گونه‌ای که با قاطعیت می‌توان گفت این فیلم در اکران دوم نوروزی و عید فطر هم همچنان روی پرده خواهد بود. اولین خوش شانسی این فیلم، خارج شدن رقبای جدی و خالی شدن ظرفیت فروش فیلم‌های کمدی روی پرده بود. «فسیل» به اکران برخط رفت و «هتل»، «هاوایی» و «ویلای ساحلی» هم چندماهی بود که روی پرده بودند. به همین دلیل عطش اضافه شدن یک فیلم کمدی جدید در میان مخاطبان سینما وجود داشت. روز ۱۳ اسفند شورای صنفی مصوبه ای داشت مبنی براین‌که فیلم‌های اکران نوروزی می‌توانند از ۱۶ اسفند روی پرده بروند، این پاس گل را تنها «تمساح خونی» دریافت و در غیاب دیگر رقبای خود، اکرانش را آغاز کرد و به همین دلیل یک هفته زودتر از همه آنها سالن‌های سینما را برای خود گرفت. این فیلم درحالی روز اول با ۱۸۷ سالن کار خود را شروع کرد که اینک بعد از گذشت چهار روز، حدود ۳۵۰ سالن را در اختیار دارد و تا عصر روز شنبه هشت میلیارد تومان فروخته است؛ ضمن این‌که تیم تولید این فیلم، از همه ظرفیت خود برای پرکردن سالن‌های سینما در غیبت رقبایش استفاده کرد و جواد عزتی، الناز حبیبی و عباس جمشیدی‌فر همان روز اول در اکران‌های مردمی‌ فیلم شرکت کردند و در کنار مخاطبان فیلم را تماشا کردند و باعث شدند فیلم با سروصدا و توجه روی پرده برود. به نظر می‌رسد این فیلم تا چندین ماه روی پرده سینماها بماند و جای خالی کمدی‌های پرفروش سال گذشته را به‌خوبی پر کند.

 

ظرفیت‌های سینمای اجتماعی
سال‌ها قبل در مورد فیلم‌های اجتماعی این تصور وجود داشت که این آثار گزینه‌های خوبی برای اکران نوروزی نیستند؛ چراکه مردم در روزهای اول سال به‌دنبال مشاهده فیلم‌های تلخ نیستند. اکران فیلم «متری شیش‌ونیم» در نوروز ۱۳۹۸ و فروش بیش از ۲۷ میلیاردی این فیلم و کسب رتبه دوم بعد از فیلم کمدی «رحمان ۱۴۰۰» نشان داد که این تصور چندان درست نیست. اگرچه اکران نوروزی سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ تحت تأثیر بحران کرونا قرار گرفت اما در سال ۱۴۰۱ اکران فیلم «علفزار» در اکران عیدسعید فطر باز هم با استقبال مخاطبان رو‌به‌رو  و این فیلم موفق شد ۲۲ میلیارد تومان فروش داشته باشد و پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی آن سال و ششمین فیلم جدول فروش سال باشد. به نظر می‌رسد «بی‌بدن» هم با خبرهای فراوانی که در طول برگزاری جشنواره درباره آن منتشر شد، می‌تواند فیلم موفقی برای ژانر سینمای اجتماعی در ایران باشد. مخاطبان سینما نقدهای عمدتا مثبتی درباره این فیلم و به‌خصوص تعریف بازی خوب الناز شاکردوست شنیده‌اند و عطش دیدن این فیلم در بین مخاطبان وجود دارد. ضمن این‌که ذهنیت مخاطب درباره این‌که این فیلم درباره یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های جنایی ایران در سال‌های اخیر ساخته شده، نقطه قوتی برای فیلم است. سازندگان فیلم گفته‌اند قرار است نسخه اکران این فیلم، یک ربع کوتاه‌تر از نسخه جشنواره باشد و همین باعث می‌شود امید به اصلاح برخی اضافات و زیاده‌گویی‌های فیلم تقویت شود. تیم تبلیغاتی فیلم در طول برگزاری جشنواره، نشان داد کار خود را تا حد زیادی بلد است و به نظر می‌رسد با یک پویش تبلیغاتی مناسب می‌توان مخاطبان زیادی را به سمت این فیلم جذب کرد. انتخاب «بی‌بدن» در جدول اکران نوروزی به تنوع ژانری در این جدول کمک کرده و می‌تواند مخاطبان جدی‌تر سینما را به سالن‌ها بکشاند.

یک فیلم اکشن هم هست
در میان فیلم‌های دفاع مقدسی امسال که بر مبنای زندگی سرداران و امیران شهید ساخته شده؛ وجه اکشن و جنگی فیلم «آسمان غرب» از همه بیشتر بود و شاید دلیل اصلی برای انتخاب این فیلم به‌عنوان یکی از گزینه‌های اکران ۱۴۰۳ همین باشد. فیلم درباره زندگی شهید شیرودی است و برای همین سرشار از صحنه‌های نبردهای هوایی، درگیری و جنگ است که می‌تواند مخاطبان زیادی از میان جوانان را به سمت خود جلب کند. اگر تیم تبلیغاتی فیلم بتواند این صحنه‌های اکشن را به‌صورتی قابل توجه در فضای مجازی منتشر کند، می‌تواند مخاطبان دوستدار سینمای جنگی را به سمت سالن‌های سینما بکشاند. در این میان، بازیگرانی همچون میلاد کی‌مرام و امیرحسین آرمان نیز می‌توانند با حضور در اکران‌های مردمی ‌به شلوغ شدن سالن‌های سینمای اکران‌کننده فیلم کمک کنند. البته باید دید آنها می‌خواهند در فروش و موفقیت این فیلم مشارکت کنند یا نه. یکی از ظرفیت‌های جذاب سینمای دفاع مقدس، در مساجد و حسینیه‌ها از طریق اکران‌های مردمی ‌عمار است که سازندگان فیلم می‌توانند روی آن حساب کنند.

 

تهیه‌کننده کاری کند
درباره «پرویزخان» خبرها و نقدهای مثبت در مطبوعات و رسانه‌ها منتشر شده است. این نقدها می‌تواند ظرفیت خوبی برای این فیلم سینمایی باشد ولی آیا می‌شود از این ظرفیت برای جذاب کردن فیلم استفاده کرد یا نه. راستش را بخواهید به نظر می‌رسد پرویز‌خان با وجود این‌که فیلم بسیار خوبی است، کار ساده‌ای برای کشاندن مخاطبان به سینماها ندارد. پرویز دهداری با وجود این‌که چهره مشهور و آشنایی برای فوتبالدوستان حرفه‌ای و قدیمی ‌است، در میان نسل جوان علاقه‌مند به سینما و فوتبال، شناخته شده نیست. شاید اگر در تبلیغات این فیلم روی جذابیت‌هایی مانند خود فوتبال و نیز بازیگرانی که نقش چهره‌های آشناتر مانند احمدرضا عابدزاده را بازی می‌کنند، مانور داده شود، مخاطب بیشتر به فیلم علاقه‌مند می‌شود.
 اصولا فیلم‌های ساخته شده بر پایه ورزش در سینمای ایران، موفقیت زیادی نداشته‌اند. شاید یکی از دلایل آن، ضعف عمده این فیلم‌ها باشد اما پرویزخان می‌تواند استثنایی در این میان محسوب شود چرا که دارای ساختار، قصه و فراز و فرود درستی است. سازمان سینمایی اوج به‌عنوان تهیه‌کننده فیلم باید از فرصت اندک باقی مانده در برابر خود حداکثر استفاده را بکند تا این فیلم خوب و دیدنی، در ازدحام اکران نوروزی، نادیده نماند. البته اکران‌های مردمی ‌عمار می‌تواند بخشی از مخاطبان را به این فیلم جذب کند اما ظرفیت فعلی اکران‌های عمار، با سالن‌های سینما قابل قیاس نیست و باید سرمایه‌گذاری عمده اوج بر گرفتن سالن‌های بیشتر متمرکز باشد. در این زمینه اوج، کارنامه چندان درخشانی ندارد و امیدواریم این بار، این ناکامی ‌در جذب مخاطب برای این فیلم خوب و ارزشمند تکرار نشود.

کار سخت برای مجاب کردن مخاطب
بنیاد سینمایی فارابی و سازمان سینمایی سوره در اکران امسال نماینده مشترکی دارند؛ «آپاراتچی» به کارگردانی قربانعلی طاهرفر که این فیلم هم کار سختی برای مجاب کردن مخاطبان دارد. فیلم البته درمجموع فیلم بدی نیست، داستان جذابی دارد و تیم بازیگرانش یعنی تورج الوند، رضا ناجی، هومن برق‌نورد، بهنام تشکر، امید روحانی و علیرضا استادی برای مخاطبان آشنا هستند. فیلم با شناخت خوبی از خرده‌فرهنگ‌های ایرانی و با بهره‌گیری درست و آگاهانه از لهجه‌های رایج در زبان مردم، ساخته شده است و این می‌تواند تضمینی برای درصدی از استقبال در مناطق ترک‌زبان کشور باشد که با این خرده‌فرهنگ آشنا هستند. با همه اینها کار تیم تولید این فیلم برای مجاب‌کردن مخاطبان به دیدن این اثر، از بقیه فیلم‌های اکران امسال سخت‌تر باشد. نمی‌خواهیم قضاوتی درباره استقبال یا عدم استقبال از فیلم داشته باشیم اما مطمئنا   اگر تیم تبلیغاتی این فیلم مخاطبان هدف خود را به‌خوبی بشناسد و برای آنها خوراک تبلیغی تهیه کند، فیلم می‌تواند موفقیت نسبی خود را تضمین نماید.

 

چالش نوروزی «نوروز»
اگر همه فیلم‌های اکران امسال تا روز هشتم فروردین وقت دارند که بیشترین حجم کار تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی خود را انجام دهند، این تولید «نوروز» باید همه انرژی خود را بگذارد که در فاصله ۲۳ اسفند تا ۳ ــ ۲ روز اول تعطیلات، بیشترین مخاطب را جذب کند. این فیلم یک ظرفیت ویژه دارد و آن‌هم این‌که درباره نوروز، سنت‌های ایرانی آغاز سال و شروع بهار طبیعت است. اصلا این فیلم ساخته شده است که در همین روزها اکران شود ولی چند درصد از مخاطبان فیلم این را می‌دانند؟ ایجاد یک پویش ویژه تبلیغاتی برای آشنایی مخاطبان با موضوع فیلم و ضرورت آگاه‌کردن مخاطبان به‌خصوص نوجوانان و کودکان با فلسفه آیین‌ها و سنت‌های ایرانی، عامل انگیزاننده‌ای برای خانواده‌هاست که فرزندان‌شان را به دیدن این فیلم ببرند. این‌که آیا تیم تولید این فیلم می‌تواند چنین پویشی ایجاد کند یا نه، مسأله‌ای است که باید منتظر ماند و دید محقق می‌شود یا نه؟ فیلم تیم بازیگران مشهوری هم دارد که برای مخاطبان دیدن‌شان جذاب است. علی نصیریان، مهدی‌هاشمی، شبنم مقدمی ‌و افشین ‌هاشمی‌می‌توانند هرکدام بخشی از مخاطبان را به دیدن فیلم تشویق کنند اما کلید موفقیت این فیلم در مجاب‌کردن خانواده‌ها به دیدن دسته‌جمعی آن در سینماهاست.

یک پویانمایی در رقابت
موفقیت فیلم‌های انیمیشن مانند «پسر دلفینی» و «بچه‌زرنگ» در سال‌های اخیر، همه را مجاب کرده است که حتما باید در اکران‌های جدید، از فیلم‌های سینمایی پویانمایی هم نماینده‌ای داشت. فیلم «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» قرار است در اکران سال جدید، با فیلم‌های داستانی رقابت کند. داستان فیلم، زندگی آرش، نوجوان ایرانی و یکی از چهار گیمر برتر جهان است که در حین بازی جدید جهانی‌اش وارد یک بازی رایانه‌ای جدید می‌شود. این بازی که در حال گزارش برخط برای بچه‌های سراسر دنیاست، او و خانواده‌اش را درگیر یک ماجرای پلیسی بین‌المللی می‌کند. تلفیق بازی و انیمیشن، خود برای کودکان و نوجوانان جذابیت مضاعفی را می‌تواند ایجاد کند اما به نظر می‌رسد هنوز نه فقط خانواده‌ها بلکه خیلی از سینمادوستان حرفه‌ای چیز چندانی از این فیلم نمی‌دانند. تیم تولید این سینمایی انیمیشن باید فعال‌تر و پرشتاب‌تر از این کار کنند. در فاصله چند روز به آغاز اکران آن، هنوز خبر و اثری از فیلم در شبکه‌های اجتماعی و نشریات نیست. سلیقه مخاطبان انیمیشن‌های ایرانی در سال‌های اخیر با افزایش محسوس کیفیت آثار پویانمایی بالا رفته است و اگر اثر انیمیشنی نتواند این سلیقه و توقع را با داستان جذاب، گرافیک باکیفیت و دیگر جذابیت‌های بصری برآورده کند، نخواهد توانست در رقابت اکران باقی بماند.