دررحالحاضر هم با توجه به سنتها وآداب ورسوم غلط ودستوپاگیر،بسیاری ازدختران و پسرانی که درآستانه ازدواج هستند، تشکیل خانواده و زندگی مشترکشان به سبب همین موضوع به تاخیرمیافتد و به ازدواجهای دیرهنگام در نسل کنونی منجر میشود. رسمهایی که شاید خیلی ضرورتی برای آغاز یک پیوند مشترک نداشته باشند. از طرفی با توجه به بحران جمعیت کشور، ازدواجهای بهنگام تاثیر بسزایی در مسأله جمعیت دارد.
درحالحاضر بحث ازدواج مخصوصا از نوع بهنگام آن، علاوه بر نگرانی خانوادهها، به یک چالش و دغدغه ذهنی برای مسئولان و متولیان این امر نیز تبدیل شده است. از سوی دیگر موضوع ازدواج بهنگام و فرزندآوری دو بحث مهمی است که رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) نیز بارها بر آن تاکید کردند و این دو را بهعنوان نیازهای حیاتی امروز و فردای کشور برشمردند. تبدیل کشور ازحالت سنتی به حالت مدرن وصنعتی وهمچنین ترس و فرار جوانان از ازدواج بهنگام، تبدیل به یک آسیب اجتماعی شده است و متاسفانه شاهد بسیاری ازجوانانی هستیم که رغبتی به ازدواج ندارند و تجرد قطعی را انتخاب کردهاند. شاید هنوزافرادی هستند که ازمزیتهای ازدواج بهنگام وتشکیل یک خانواده سالم، روبه رشد وپایدار بیاطلاع هستند.
بلوغ، ضرورتی برای ازدواج بهنگام
ازدواج بهنگام دارای مزیتهای گوناگونی است.محاسنی که اگر هردو طرف به آن بلوغ لازم رسیده و تمام شرایط و جوانب ازدواج را درست انتخاب کرده باشند، قطعا به لحاظ افزایش سلامت روان به هر دو طرف کمک شایانی میکند. محسن نصری، جامعهشناس ضمن تعریفی از ازدواج بهنگام به جامجم میگوید: «در نظام خلقت، خداوند دو جنس انسان یعنی زن و مرد را خلق کرده تا با زندگی مشترک به کمال برسند. ازدواج بهنگام نیازمند چند نوع بلوغ ازجمله بلوغ عقلی، هیجانی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. زمانی که دختر و پسر به این بلوغها رسیده باشند، شرایطشان برای ازدواج فراهم است و میگوییم که ازدواج بهنگام رخ داده است. اگر از این زمان دیرتر شود، ازدواج از بهنگامبودن خارج میشود، یا ازدواج خوبی صورتنمیگیرد یا اگر هم صورتپذیرد در اکثر موارد با موفقیت همراه نیست و خسارتهایی را برای جامعه بهدنبال دارد.»
وی بر این باور است که پختگی افراد و شکلگیری شخصیت هرکسی در زندگی خانوادگی و ازدواج پدیدار میشود و با توجه به روایات مختلف در این زمینه، برای دور بودن از شیاطین باید ازدواج بهنگام داشته باشیم و زمینه تکامل را فراهم کنیم. نصری میگوید: «بهمنظور تکامل در جامعه و خانواده، نیازمند ازدواج بهنگام هستیم، چراکه خانواده یک سلول بنیادین در جامعه است. جامعهای میتواند به رشد، تکامل و عظمت دست یابد که این سلولهای بنیادین آن بهخوبی شکل گرفته باشد.»
ازدواج بهنگام و مسأله فرزندآوری
درحالحاضر بسیاری ازجوانان فکر میکنند که باازدواج علاوه برمسئولیتهای مختلف، مسیر رشد وپیشرفت آنان نیزمسدود میشود امانگاه به زندگی افرادموفق حاکی ازآن است که ازدواجهای بهنگام وعاقلانه میتواند یک همراه زندگی را برای طی مسیر رشدوترقی فراهم کند. البته این جامعهشناس نیز معتقد است که وقتی ازدواج بهنگام باشد قطعا در فرزندآوری و تربیت فرزندان موفقیت بیشتری حاصل میشود، چراکه جامعه بشری برای تداوم و تعالی خود نیازمند این است که والدین صاحب فرزند شوند. او تصریح میکند: «اگر ازدواج دیر رخ دهد، تعداد فرزندان زوجین یا کم شده یا اصلا توفیق فرزندآوری نخواهند داشت. اگر هم دیر اقدام به فرزندآوری کنند با توجه به فاصله نسلی، موفقیت لازم را بهدست نمیآورند.» پدر و مادر شدن در سنین جوانی وبهنگام شاید این فرصت را ایجاد کند تا علاوه بر کمبودن فاصله سنی با فرزندان، فرصت کافی ومناسبی رابرای یادگیری اصول اولیه فرزندآوری و فرزندپروری فراهم آورد.
فاکتورهایی برای ازدواج بهنگام
به گفته بسیاری از روانشناسان، یک ازدواج بهنگام و موفق زمانی رخ میدهد که اشخاص برای حفظ زندگی زناشویی خود به آن مهارتهای لازم رسیده باشند و در این موقع است که میتوان گفت چنین ازدواجی پایدار است؛ اما طبق گفته نصری، این شرط کافی و لازم نیست و او میگوید: «برای شکلگیری یک ازدواج بهنگام، بحث همکفو بودن مطرح میشود که در دین اسلام هم بارها به آن اشاره شده است. این همکفو بودن بدان معنی است که دو طرف شرایط یکدیگر را بسنجند و بتوانند در جنبههای مختلفی همچون بحثهای اعتقادی، فکری، ارزشی، اجتماعی و ... نزدیک به هم باشند. همین امر پایداری خانواده و زندگی اجتماعی را بیشتر میکند. همچنین افراد باید به شاخصههای انتخابشان در ازدواج توجه کنند.»
طبق اظهارات این جامعهشناس، در ازدواج بهنگام فرد باید به آن بلوغ اجتماعی رسیده باشد و بتواند مدیریت خانه را بر عهده بگیرد و زوجین با یکدیگر همراه و هممسیر شوند و البته فقط ازدواج بهنگام کافی نیست، بلکه همه جوانب دارای اهمیت است.بههرحال درست است که ازدواج بهنگام دارای مزیتهایی است اما نباید از آمادگیهای پیش از ازدواج همچون شناخت شخصی افراد و پس از آن مهارتهای ازدواج و شناخت طرفین غافل شد. از طرفی نیاز است تا خانوادهها با پرهیز ازتجملات وگرایش به ازدواج آسان، مسیرازدواج جوانان را تسهیل وآنان را به ازدواجهای بهنگام تشویق کنند.
