چنانکه درحال حاضر وبهطور میانگین بین ۱۰تا ۱۵درصد ازخانمهای درسنین باروری، به آندومتریوز دچارشده و میشوند، درصدی که تعداد دخترها و خانمهای ایرانی مبتلا به این بیماری را به سه میلیون نفر رسانده است اما آندومتریوز چه علائمی دارد، چطور فردرادرگیر میکند وچه درمانی دارد؟ شاید بهتر است همه خانمها، نسبت به پاسخ این سؤالها کاملا آگاه باشند. آندومتریوز یک بیماری مزمن و کمتر شناختهشده در بین عموم جامعه و وابسته به هورمون زنانه است که برخی از زنان در سنین باروری، درگیر آن میشوند. یک بیماری که بارزترین نشانه آن درداست؛ دردهایی که در دوران عادتماهیانه به اوج خودش میرسد، گاهی طبیعی و مختص به این دوران تلقی میشود اماهیچ خود درمانی ازجمله داروهای مسکن و استراحت، آن را آرام نمیکند و با گذشت زمان، شدت هم پیدا خواهد کرد. درد در زمان دفع ادرار یا مدفوع، پهلو درد و سوزش ادرار نیز از دیگر علائمی است که ممکن است خودش را نشان بدهد؛ علائمی که همگی میتواند هشداری جدی برای مراجعه به پزشک و پیدا کردن علت درد باشد. علتی که گاهی به آندومتریوز برمیگردد: «در واقع به رشد بافتی که دیواره داخلی رحم را میپوشاند در جایی خارج رحم مانند تخمدانها، کف لگن، رودهها و...آندومتریوز میگویند.» این را دکتر رکسانا کارگر، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی میگوید که معتقد است که خانمها دردهایشان را باید جدی بگیرند؛ شاید نشانهای از این بیماری باشد. دردی که اگر زود تشخیص داده شود، درمانهای قابل اطمینانی دارد.
اصلا چرا آندومتریوز؟
مثل برخی بیماریها که علت کاملا مشخص و شناختهشدهای ندارد و همهچیز به تجربه و حدس و گمان برمیگردد، علت پدید آمدن آندومتریوز در خانمها هم هنوز به صورت دقیق مشخص نشدهاست. البته که براساس تحقیقاتی که تا به امروز روی این بیماری انجامشده، به نظر میرسد که دلایل ژنتیکی و تغذیه ازجمله مؤثرترین عوامل در بروز این بیماری هستند اما با این حال، باز هم هیچچیز قطعی نیست. البته که به نظر میرسد علت افزایش موارد ابتلا به این بیماری در خانمها، از تغییر سبک زندگی نشأت گرفته است؛ شاید برای همین است که در گذشته بیشتر در کشورهای صنعتی اما امروز در قریب به اتفاق کشورها ازجمله ایران هم افزایش پیدا کردهاست.
نازایی ۱۰۰درصد نیست!
آمارها، از نازایی بین ۳۰تا۵۰درصدی خانمهای مبتلا به آندومتریوز میگوید؛ آماری که بهترین شرح حال از وضعیت را ارائه میدهد و اینطور نیست که همه کسانی که به این بیماری دچار شدهاند، نازا هم باشند. در واقع، واقعیت این است که همه بیماران مبتلا به آندومتریوز، نازا نیستند؛ چه بسا بیمارانی که بعد ازدرمان وپاک شدن ضایعات آندومتریوز از لگن و...، بهطور طبیعی باردار شده و نیازی به روشهای کمکبارداری هم نداشتهاند: «اما بهطور طبیعی، ممکن است با توجه به چسبندگیهایی که این بیماری ایجاد میکند، روی کیفیت تخمک و تخمدانها تأثیر بگذارد و باعث احتمال نازایی شود.» البته دکتررکسانا کارگر و قریب به اتفاق متخصصان زنان و زایمان معتقدند که این درصد از ابتلا به نازایی، بیشتر در مواقعی رخ میدهد که بیماری دیر تشخیص داده شود و درمان دیر اتفاق بیفتد؛ آنوقت است که شاید بخش بیشتری از این رشد، عضو درگیر را بپوشاند.
یک بیماری درمانشدنی
اولین قدم برای درمان، توجه به نشانههاست؛ نشانههایی که باید زود توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود. فراموش نکنید که سونوگرافی برای تشخیص این بیماری، بهتر است در مراکز مخصوص آندومتریوز انجام شود، چرا که گاهی ممکن است سونوگرافیهای معمولی، درگیری روده و لگن فرد به آندومتریوز را نشان نداده و مشخص نکنند.اگربیماری آندومتریوز تایید شود، بیمار، روند درمان را شروع کند؛ درمانی که بهگفته دکتر کارگر، روشهای مختلفی دارد: «گاهی تزریقهای ماهانه که باعث یائسگی موقت میشود، گاهی درمانهای دارویی ازجمله قرصهای هورمونی و درنهایت گاهی هم عمل جراحی لاپارسکوپی است که میتواند چارهساز باشد.» البته که دکتر کارگر معتقد است که عملهای جراحی آخرین راهحلی است که به بیمار پیشنهاد میشود.