از کل مبتلایان به سرطان در ایران، ۵۲ درصد را مردان و حدود ۴۸درصد را زنان تشکیل می‌دهند. به‌دلیل تشخیص دیرهنگام و کمبود روش‌های تشخیصی و درمانی به‌روز، آمار مرگ ناشی‌از سرطان در کشور بسیار بالاست. در سال‌های اخیر، شرکت دانش‌بنیان نانوحسگرسازان سلامت آریا، با فناوری پیشرفته به طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی ازجمله میکروسیال‌ها، نانوزیست‌حسگرها، نانوسیم‌ها، نانولوله‌ها و پروب‌های تشخیصی دست زده است؛ محصولاتی که قادر است در تشخیص دقیق و ارائه درمان‌های موثرتر سرطان به‌کاررود. زهره میری‌پور، مدیر تحقیق‌وتوسعه(R&D) نانوحسگرسازان سلامت آریا در گفت‌وگو با پیشران از ویژگی‌های یک محصول مهم این شرکت می‌گوید که به‌خصوص می‌تواند درتشخیص سرطان پستان به‌کار رود.
شرکت نانوحسگرسازان سلامت آریا تاکنون چهار دستگاه پیشرفته را در حوزه تشخیص و درمان سرطان طراحی و ساخته و برای تجاری‌سازی این محصولات موفق به اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی شده است. دستگاه شناسایی مارجین‌های آلوده و غدد لنفاوی درگیر سرطان پستان (CDP)، دستگاه تشخیص بی‌درنگ میزان گونه‌های اکسیژن فعال در خون (BROSS) و پروب تشخیص تومور به روش امپدانس (ITDP) سه دستگاه تشخیصی و دستگاه درمان مکمل الکترواستاتیک توده‌های بدخیم (PECT) دستگاه درمانی این شرکت در حوزه سرطان‌هاست.
پروب تشخیص مارجین‌های سرطانی
زمانی که بیماران مبتلا به سرطان پستان تحت عمل جراحی برداشتن تومور قرار‌می‌گیرند، در محل تومور حفره‌ای خالی به‌وجود می‌آید که به آن مارجین‌های تومور گفته می‌شود. پس‌از برداشتن توده سرطانی، جراح باید داخل این حفره را با دقت بررسی کند و مطمئن شود که سلولهای سرطانی و پیش‌سرطانی در این مارجین‌ها باقی نمانده باشد. زیرا درصورت باقی‌ماندن این‌نوع سلول‌ها، خطر رشد دوباره تومور و درنتیجه جراحی‌های مجدد یا استفاده از روش‌های درمانی دیگر وجود دارد و طبیعی است که تداوم جراحی‌ها و درمان‌هایی چون شیمی‌درمانی با عوارض جانبی دشواری همراه است. درحال‌حاضر، روش مرسومی برای این سنجش وجود دارد که شیوه «پاتولوژی فروزن و ارزیابی پرتو ایکس مارجین‌های تومور هنگام عمل جراحی» نام دارد و ازنظر بالینی با هدف هدایت جراح برای حذف کامل بافت‌های آلوده به سلولهای سرطانی انجام می‌شود. اما این روش، روندی زمانبر و کم‌دقت است که بین ۳۰ تا ۴۰ دقیقه زمان می‌برد و می‌تواند با ۲۰ تا ۷۰درصد نتیجه منفی کاذب همراه باشد. ازاین‌رو، شرکت دانش‌بنیان نانوحسگرسازان سلامت آریا دستگاه جدیدی را با نام «پروب تشخیص مارجین‌های سرطانی» براساس اختراع به ثبت رسیده دکتر محمد عبدالاحد، برگزیده جایزه مصطفی(ص)۲۰۱۹ و عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران طراحی و ساخته است که می‌تواند دقت تشخیص را به ۹۳درصد برساند.
عملکرد دستگاه سی‌دی‌پی
دکتر زهره میری‌پور، مدیر تحقیق‌وتوسعه این شرکت در گفت‌وگو با پیشران درباره عملکرد این دستگاه می‌گوید: «دستگاه CDP (پروب تشخیص مارجین‌های سرطانی) برای اولین‌بار در جهان ابداع شده و ما در مرحله آزمایش‌های بالینی در ۲۵۰ بیمار، حدود ۳۰۰۰ نمونه پاتولوژی را با این دستگاه بررسی و مشاهده کردیم. دقت این پروب نسبت به شیوه‌هایی چون پاتولوژی فروزن (حین عمل) و پاتولوژی پرمننت (بعد از عمل) به‌گونه‌ای است که به کاهش حدود ۳۰درصدی مارجین‌های آلوده باقی‌مانده منجر می‌شود. ازدیگر مزیت‌های این دستگاه در مقایسه با روش‌های مرسوم، توانایی بسیار بالای پروب تشخیص سرطان در بررسی مارجین‌های داخل بدن بیمار به‌صورت غیرتهاجمی طی عمل جراحی و تشخیص سریع آلودگی‌های باقی‌مانده است. همین دقت بالا سبب می‌شود که تعداد موارد بازگشت سرطان در بیماران تاحد قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یابد.»
میری‌پور در ادامه توضیح می‌دهد: «این دستگاه در آمریکا ثبت اختراع شده و در مراکزی که شیوه پاتولوژی فروزن وجود دارد، به‌عنوان مکمل و در مراکزی که فروزن وجود ندارد، به‌عنوان دستگاه کمک‌جراح برای بررسی مارجین‌ها به‌کار می‌رود. همان‌طورکه گفتم، تشخیص این دستگاه بسیار سریع است. به‌طوری‌که، با دقت چند میلی‌متر، مارجین‌های داخل بدن را که به سرطان مشکوک است، درمدت‌زمان فقط ۱۵ثانیه باکمک یک حسگر سوزنی با کالیبراسیون پاتولوژی به جراح اعلام می‌‌کند.»
ظرفیت صادرات این محصول
پروب تشخیص مارجین‌های سرطانی، تمام استانداردهای لازم برای عرضه تجاری رادریافت کرده وباتوجه به‌این‌که تاییدیه‌های بین‌المللی و مجوز صادرات آزاد محصول راهم به‌دست آورده، این سؤال پیش می‌آید که تا چه حد، امکان صادرات این دستگاه ارزیابی شده است. میری‌پور دراین‌خصوص توضیح می‌دهد: «ازآنجا که پروب تشخیص مارجین‌های سرطانی توانسته گواهی ثبت اختراع در آمریکا را دریافت کند، دست ما برای صادرات این محصول کاملا باز است. زیرا همان‌طورکه می‌دانید، ثبت اختراع در آمریکا نه‌فقط ازجنبه معنوی که از جنبه مادی می‌تواند برای محصولاتی که دردنیا عرضه می‌شود، نقش حمایت‌کننده داشته باشد.»
