از سوی دیگر باید توجه داشت برخی قطعاتی که در بازار خرید و فروش میشوند یا دستدوم هستند یا از مبادی غیررسمی وارد کشور شدهاند. به نظر میرسد وزارت صمت و همچنین بخشهای مربوط به واردات نسبت به تنظیمگری در این زمینه باید اقداماتی را انجام دهند؛ موضوعی که چارچوب اصلی این گزارش را تشکیل میدهد.
افرادی که خودروهای وارداتی یا خودروهای مونتاژی دارند با مشکل تامین قطعات روبهرو هستند. به این صورت که برخی خودروهایی که به نمایندگی مراجعه میکنند برای اینکه بتوانند از وسیله خود استفاده کنند مجبور به تهیه قطعه از بازار آزاد میشوند که سرنخ آن در کشورهای همسایه است. به این صورت که قطعه از آن کشور تهیه و پس از آن تحویل متقاضی میشود اما بهصورت قاچاق و بدون گارانتی. بررسی فضای مجازی نشان میدهد بسیاری از قطعات قاچاق خودروهای وارداتی در این بخش به فروش میرسد. درواقع از این طریق هم آنها محصولاتشان را عرضه کردند و هم مالیات نقل و انتقال و فعالیت خود را نمیپردازند. به این دلیل که شمارهحسابهایی را به متقاضیان ارائه میدهند که متعلق به خودشان نیست. توجه بیشتر در این فضا بیانگر آن است که اغلب این قطعات از کشور امارات وارد میشود. براساس آمار گمرک ایران، میزان ترخیص خودروهای وارداتی از گمرک تا ۲۵ مرداد ۱۴۰۲ معادل ۷۲۷ دستگاه بوده است. این آمار نشان میدهد با آزادسازی واردات خودرو به کشور، حالا بازار قطعات یدکی نیز تحتالشعاع قرار گرفته و میتواند عاملی برای افزایش قاچاق این قطعات باشد. این موضوع درحالیاست که هیچ قانونی مبنیبر تامین قطعات یدکی خودروهای وارداتی وجود نداشته و این به معنی عدم تضمین خدمات پس از فروش این خودروها نیز تلقی میشود.همچنین بررسی بازار قطعات یدکی نیز حاکی از نیاز حداقل دومیلیارد دلاری لوازم یدکی و قطعات خودرویی در مدت یکسال است. حالا اما با تصویب قانون واردات خودرو، این میزان نیز رشد چشمگیری خواهد داشت و در صورت عدم تدبیر و برنامهریزی نسبت به این موضوع نهتنها قاچاق اقلام خودرویی بیش از پیش رشد خواهد کرد بلکه واردات قاچاق محصولاتی که از لحاظ کیفی استانداردهای لازم را نداشته باشد نیز میتواند به خودروهای مصرفکنندگان آسیب بزنند.
قاچاقچیها زیر ذرهبین
مهدی دادفر، کارشناس خودرو در گفتوگو با جامجم بیان کرد: همیشه تاکید میکردیم خودروهایی که وارد کشور میشوند، از نمایندگی اصلی در جهان تهیه شوند که هم قطعاتشان برای مصرفکننده قابل دسترس باشند و بتوان تغییرات قیمتی را رصد کرد و هم اینکه با توجه به تولید انبوه، قطعات نیز بهصورت خودبهخود قیمت نازلتری پیدا کنند. زمانی که انواع خودروهایی که تابهحال به کشور نیامده، بهصورت محدود وارد میشوند، واضح است که قطعاتشان، قطعات خاصی خواهند شد که قیمتهای خاص نیز دارند.
این کارشناس خودرو با اشاره به تمهیدات لازم برای این موضوع گفت: ما پیشنهاد داده بودیم فقط کسانی که نماینده هستند بتوانند خودرو وارد کنند که با هدف واردات توسط تمام مردم منفعت داشته باشند اما این اتفاق نیفتاد.
دادفر همچنین با اشاره به برخورد با کالاهای قاچاق بیان کرد: مراکز توزیع قطعات یدکی درشهرهایمختلف توسط پلیس اقتصادی و سازمان تعزیرات بهشدت کنترل میشوند. درواقع تمام ساختمانها، زیرپلهها، انبارها و خود مغازهها زیرذرهبین هستند. درحالحاضر نیز یکشبکه منسجم بهنام سامانه انبارها وجود دارد که هر کالایی که وارد کشور میشود باید در آنجا ثبت و مبدأ، مقصد و انبار آن، بهصورت دقیق مشخص شود.