گردش مالی بالای فروش مشروبات الکلی

موضوعی که به اعتقاد مصطفی اقلیما، بنیان‌گذار علم مددکاری اجتماعی ایران با وجود ممنوعیت مصرف الکل در ایران و گذشت بیش از چهاردهه از این موضوع، هنوز هیچ‌کس راه‌حلی برای جلوگیری ازمسمومیت و مرگ‌و‌میر با الکل تقلبی ارائه نداده است. در ادامه گفت‌و‌گوی تپش با دکتر اقلیما را می‌خوانید.

چرا برخی افراد به سمت مصرف الکل می‌روند؟
خود مشروبات الکلی علت نیست و معلولی از علت‌هاست. وقتی فردی عصبی است، به کجا مراجعه می‌کند؟ مشخص است روان‌شناس یا روانپزشک. چرا؟ چون دیگر تحمل فشارهای زندگی را ندارد. حالا برخی دنبال راه‌های دیگر هستند یا باید قرص آرامبخش بخورد که خود همین قرص، مخدر دارد یا موادمخدر بکشد یا الکل بنوشد یا این‌که سراغ مخدری برود که فکر می‌کند ارزان‌تر است تا به قول خودش کمتر درگیر اعتیاد شود. عده‌ای هم در این بین از شرایط سوءاستفاده کرده و مشروبات الکلی تقلبی را در شیشه‌های اصلی به‌دست مصرف‌کننده‌ها می‌رسانند و مردم از همه جا بی‌خبر، می‌خرند و می‌خورند. این موج ناشی از مرگ‌و‌میر مصرف الکل مدتی پررنگ می‌شود، خبرنگاران در مورد آن می‌نویسند و بعد تمام می‌شود. یعنی اول در فضای مجازی مطرح می‌شود و بعد رسانه‌ها به اجبار سراغ آن می‌روند. هیچ‌وقت کسی پشت این کار را نمی‌گیرد که چرا ما شاهد مسمومیت و مرگ‌و‌میر با الکل تقلبی هستیم و چه کسانی در این موضوع دخالت دارند. ببینید ما نمی‌توانیم جلوی افرادی که وضعیت مالی خوبی ندارند را بگیریم و بگوییم دنبال پول این کار نروید. تهیه مشروبات الکلی درآمد هنگفتی دارد درست مثل موادمخدر. هر دفعه صحبتی شد، عده‌ای مردند و هیچ‌کس کاری نکرد. هیچ‌وقت نخواستیم دنبال علت‌ها برویم. مردم روزبه‌روز مشکلات‌شان بیشتر می‌شود و برای همین سراغ چیزی می‌روند که آرام شوند. نصف بیشتر اینهایی که الکل می‌خورند، قرص آرامبخش هم مصرف می‌کنند. برای کنجکاوی از یکی از پزشکان که با این‌گونه افراد سروکار دارد، همین سؤال را پرسیدم که گفت تمام مصرف‌کنندگان فقط برای لذت سراغ مصرف الکل می‌روند. پزشکان ما چیزی در مورد مسائل اجتماعی نمی‌دانند، چون اصلا نمی‌خواهند وارد آن شوند. البته این مسأله در مورد همه پزشکان صدق نمی‌کند. برخی‌های‌شان به مسائل اجتماعی و مشکلات مردم کاری ندارند و علاقه‌ای هم به دانستن آن ندارند، چون کارهای دیگر برای‌شان مهم‌تر است. 

یعنی معتقدید حتی یک درصد هم صرفا به خاطر لذت بردن الکل نمی‌نوشند؟
من با اینها و داخل اینها بزرگ شده‌ام، هیچ‌کدام از اینها لذت نمی‌برند. تعدادی از جوانان ما وقتی درگروهی قرار می‌گیرند، برای این‌که جلوی بقیه کم نیاورند با خودشان می‌گویند ما هم یک امتحانی کنیم. با این‌که دهانش می‌سوزد و هیچ لذتی هم نمی‌برد اما فقط برای کم نیاوردن این کار را انجام می‌دهد. اول اذیت می‌شود اما بار دوم و سوم الکل او را آرام می‌کند. در واقع، جوان با مصرف الکل و مواد مغزش را از کار می‌اندازد که فکر و خیال نکند و آرامش بگیرد اما کسانی‌که میزان مصرف‌شان بالاست، بدن‌شان معتاد شده است و اگر نخورند دست و پای‌شان رعشه می‌گیرد. ترک الکل شاید ۱۰بار سخت‌تر از ترک مواد مخدر دیگر است.

یکی از نمایندگان مجلس‌گفته سرانه مصرف الکل در کشور ما نسبت به کشورهایی‌که مصرف الکل در آنها آزاد است، بیشتر است. چرا؟
چون آنها مثل ما الکل مصرف نمی‌کنند. من ۱۴سال در فرانسه زندگی کردم و آمریکا هم بودم. خانه‌های آنها پر از شراب و الکل است. در زمان صرف ناهار، یک لیوان مشروب کنار غذا می‌گذارند و در طول یک ساعت آن را می‌نوشند که هیچ آسیبی هم به سلامت‌شان نمی‌زند، چون میزان الکلش یک یا ۲درصد است. پنج موضوع اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و دینی زیر‌ساخت یک جامعه را می‌سازد و در این بین، هر‌کدام از این پنج مورد دچار مشکل شود، روی بقیه هم تاثیر می‌گذارد. مسائل اجتماعی قابل تبدیل به هم است. یعنی فرض کنید اگر خانمی از همسرش جدا شود، ممکن است معتاد شود یا سمت دزدی و کارهای غیراخلاقی برود. برای همین است که گفته می‌شود مسائل اجتماعی قابل تبدیل به هم است. فشارهایی که در جامعه ما وجود دارد، در کشورهای دیگر نیست.