مراقب کلاهِ سایبری خود باشید

«در افکار خودت غرق هستی که میبینی صدای زنگ خانه بهصدا در میآید. در قاب آیفون یک سرباز را میبینی. گوشی آیفون را برمیداری و میشنوی احضاریه دادگاه برایتان آمده است. دم در میروی و میبینی سه روز دیگر تاریخ مراجعه به دادسراست آن هم بابت شکایتی که شوهرت از یک نفر داشته است. یادت میآید که دوشنبه روزی بود و پست باید بسته سفارش داده شده را تحویل میداد. آن روز شوهرت ساعت ۷ صبح زنگ زده بود و گفته بود، تو ساعت ۶صبح کجا رفته بودی؟ با حالت خوابآلودگی جواب دادی هیچجا و شوهرت گفته بود پس چطوری ساعت ۶ صبح از حسابم پول برداشته شده ...» طاهره جولانی، مدیر گروه کسبوکار و کارآفرینی رادیو اقتصاد درباره برنامه کلاه سایبری که با هدف بازگو کردن پروندههای کلاهبرداری سایبری روی آنتن میرود، گفت: زمانی ایده اصلی کلاه سایبری زده شد که یکی از دوستانم با کلاهبرداری روبهرو شد. بهنظرم آمد این مدل شگرد نمیتواند به ذهن هیچکس برسد به همین دلیل قبل از اینکه ایده برنامه به ذهنم بیاید، فکر کردم باید همه را در جریان آن کلاهبرداری قرار دهم. جولانی ادامه داد: به ذهنم رسید که میتوان آن روند کلاهبرداری را به شکل جمعی مطرح کرد. با سرهنگ پاشایی جلسه حضوری ترتیب دادیم و از ایشان پرسیده شد آیا تعداد کلاهبرداریها بهگونهای هست که بتوانیم برنامه مستند تولید کنیم؟ سرهنگ پاشایی میزان کلاهبرداریها را تایید کرد و گفت: روزانه با یکبار مراجعه به کلانتری یا دادسرا حجم میزان کلاهبرداریها را میبینید. مدیر گروه کسبوکار و کارآفرینی رادیو اقتصاد با بیان اینکه سرهنگ پاشایی در شبکههای مختلف رادیویی و تلویزیونی این نوع برنامه را در قالب هشدار پلیس، درباره کلاهبرداریهای مختلف دارند، افزود: فکر کردیم برای ساخت برنامهای متفاوت روایت داشته باشیم و لابهلای روایت صدای شاهد را بشنویم. یعنی کلاه سایبری یک برنامه مستند داستانی بازسازی شده باشد. تاحدودی کار برایمان سخت است چون پیدا کردن سوژه و مالباخته راحت نیست و یکسری مشکلات حقوقی دارد که پلیس فتا نمیتواند بهراحتی اطلاعاتشان را در اختیار ما بگذارد. به گفته وی، ما ناچاریم مالباختگان را بهطور قطرهچکانی پیدا کنیم. بیشتر آنها هم راضی نمیشوند صحبت کنند. برای اینکه بتوانیم در این برنامه صدای مالباختگان را داشته باشیم، نیاز داریم آنها علاوهبر مالباختگی راویان خوبی باشند و بتوانند ماجرایشان را با هیجان و با جزئیات تعریف کنند. ما گزارشگر داریم که میکوشد اطلاعات را از مالباختگان دریافت کند. جولانی در پاسخ به این سؤال که بخش زیادی از روایت به دوش گوینده است و صدای مالباخته در قسمتهایی از برنامه شنیده میشود، تصریح کرد: ما برنامهریزی کرده بودیم در فواصل روایت صدای شاهد پخش شود اما گاهی صدای شاهد این امکان را به ما نمیدهد. هرقدر صدای شاهد در کنار پازل روایت بنشیند و این پازل را کاملتر کند، اعتماد و تاثیرگذاری روی مخاطب بیشتر خواهد بود. حداقل در یکی دو قسمت صدای مالباخته را داریم تا حس اعتماد و واقعی بودن ماجرا منتقل شود. مدیر گروه کسبوکار و کارآفرینی رادیو اقتصاد در پاسخ به این سؤال که تا الان پروندههای عجیب و غریب با ارقام بالا روی آنتن رادیو داشتید، عنوان کرد: پروندههای عجیب و غریب با آن ارقام بالا نداریم که در حد اختلاس در خبرهای حوزه اقتصادی میشنویم. عموم کلاهبرداریهای فضای مجازی شامل رقمهای آنچنانی نیست. مثلا در آخرین برنامه مشخص شد در ازای هر نفر از ۶۰۰۰ تومان تا ۴۰۰هزار تومان کلاهبرداری میشد. وی درباره کلاهبرداریهایی که با ارقام پایین از شهروندان صورت میگیرد، بیان کرد: بیشتر مردم بهخاطر مبالغ کم کلاهبرداری شده حوصله نمیکنند حقوقشان را پیگیری کنند. کلاه سایبری، دوشنبهها ساعت ۱۴و۳۰دقیقه از موج رادیو اقتصاد پخش میشود.