اینجا نمایشگاه عکس مبشران است؛ نمایشگاهی شامل ۴۰ عکس از سیدجواد میرحسینی با موضوع فعالیتهای تبلیغی و مواسات در دوران کرونا و سیل که در گالری شماره یک خانه عکاسان حوزه هنری برپاست. در این نمایشگاه، اگرچه تصاویر روایتگر اتفاقات تلخ و خاطرات روزهای سخت هستند، اما این پیام را نهفته دارند که حتی در آن روزها نیز رنگ غالب سیاه و تیره نبوده و شعلههای امید و زندگی همچنان روشن ماندهاست. آرامش تصویر ورودی خیلی زود پایان مییابد و عکسهای نمایشگاه، فضایی کاملا متفاوت را نشان میدهند؛ تصاویری پر از عشق، ترس و ایثار. در یک عکس، غسالخانه و افرادی که در آن شرایط سخت و ترسناک کرونا در حال کفن کردن جانباختگان هستند، قاب گرفته شدهاست یا در یکی دیگر، مردی میانسال در حال پخش ماسک میان مردم نشان داده شده و در عکسی دیگر، امدادرسانی بیدریغ در هنگامه سیل دیده میشود. با آن که حال و هوای هر عکس با دیگری تفاوت دارد اما شخصیت اصلی همه این تصاویر، طلبهها و روحانیونی هستند که در سختترین لحظات به دل آتش زدهاند تا کمکرسان هموطنانشان در سختی باشند. فداکاری چنین آدمهایی در روزهای سخت، کامهای تلخ را به شیرینی کشاند و تصاویر این نمایشگاه، روایتگر قهرمانانی بیادعاست که چنین روزهایی را رقم زدند.
در یکی از تصاویر نمایشگاه، در میانه کوچهای خلوت و سوت و کور و در حالی که درهای تمام خانهها بسته است، یک روحانی در حال توزیع ماسک و بستههای بهداشتی دیده میشود. در توضیح عکس آمدهاست که «امام جماعت مسجد امیرالمومنین(ع) رشت، در حال اهدای بسته بهداشتی به شهروندان است؛ آنها در دوران شیوع کرونا که کشور با کمبود ماسک مواجه بود با کمک زنان و مردان مسجدی، ماسک و دستکش تولید میکردند.»
در روزهای یکهتازی کرونا، به دلیل محدودیتهای اعمال شده، امکان برگزاری مراسم سوگواری برای عزیزان از دست رفته وجود نداشت. ترس و وحشتی که از این ویروس منحوس به دل همه افتادهبود، حتی خاکسپاریها را هم غریب و خلوت کردهبود؛ اما در آن زمانه، گروهی از طلبهها و روحانیون جهادی پای کار آمدند تا پیکرجانباختگان در نهایت احترام به خاک سپرده شود.در تعدادی ازعکسهای نمایشگاه، طلبههای جوانی دیده میشوند که در حال تجهیز و تغسیل اموات کرونایی یا در حال کفن کردن آنها هستند. در توضیح عکس آمدهاست؛ «در گوشه حیاط بیمارستان رازی رشت، دو طلبه در حال تیمم دادن میتی هستند که بر اثر کرونا فوت شدهاست. آن اوایل شرایط تغسیل فراهم نبوده و افراد را تیمم میدادند.»
پروژه مبشران چگونه متولد شد؟
سیدجواد میرحسینی عکاس این نمایشگاه میگوید: «پروژه مبشران را از سال ۹۵ در شهر قم شروع کردم و تاکنون بیش از ۶۰۰ فریم عکس از محیطهای تحصیلی و آموزشی و فعالیتهای طلاب به تصویر کشیدهام. بخشی از این عکسها در نمایشگاه «مبشران» از فروردین ماه در خانه عکاسان حوزه هنری به نمایش گذاشته شدهاست.»
وی ادامه میدهد: «هر چند در ابتدای کار، طلبهها به راحتی قبول نمیکردند که جلوی دوربین بیایند، اما رفتهرفته با استقبال آنان مواجه شدم. به خاطر دارم برای جا انداختن کار، فعالیتم در این پروژه را با تلفن همراه آغاز کردم. بعد از حدود یکسال و نیم عکاسی مخفی، توانستم باوری به طلاب بدهم که قرار نیست روایت نادرست از آنها به جامعه ارائه کنم و کمکم توانستم با کمک تعدادی از طلاب به صورت آسانتری به عکاسی ادامه دهم. با این حال در خیلی از پروژهها، با ۱۰ نفر تماس میگیرم ولی از این ۱۰ نفر تنها یک نفر اجازه میدهد که از فعالیتهایش عکاسی کنم.»
میرحسینی میگوید: «بعد از پیروزی انقلاب، تمرکز نگاهها به قشر روحانیت، چند برابر شد. این تنها انقلاب شیعی در جهان بود و طبیعتا روحانیون جزو جداییناپذیر این واقعه بودند. از آنجا که سبک زندگی آنان، چندان رسانهای نشد، تلقی مردم نسبت به آنان همواره کامل نبوده و اغلب تصوری غیرحقیقی از واقعیت زندگی آنها دارند.
برخلاف تصورعامه تنها بخش کوچکی از روحانیون در مشاغل سیاسی مشغول کارند و بیشتر آنها همان مشی سنتی خود را حفظ کرده و به فعالیتهای تبلیغی میپردازند و از سوی دیگر مثل بیشتر مردم، برای انجام این وظایف از فناوریهای روز نیز بهره میجویند و در شبکههای مجازی حضوری فعال و موثر دارند. در این پروژه از لحاظ درونی به سبک زندگی طلبگی پرداختهام تا هم آشنایی مردم با این قشر بیشتر شده و هم ابهامها و کمبود اطلاعات رفع شود.»
او افزود: «در زمان حاضر، علاقهمندان بعد از قبولی در امتحان ورودی و مصاحبه شفاهی میتوانند وارد مدرسههای علمیه شوند. به طور معمول، آنها در پنج شش سال اول تحصیلی به صورت تمام وقت مشغول درس، مباحثه و آزمون هستند. بعد از طی چند سال فراگیری دروس مقدماتی، درسهای تخصصیشان شروع میشود و تا جایی که خودشان بخواهند میتوانند به تحصیل در مقاطع بالاتر بپردازند. نظام آموزشی آنان تا حدی شبیه تحصیلات دانشگاهی است و بعد از اتمام تحصیل، معمولا برای اقامت دائم و تبلیغ به شهرهایشان بازمیگردند؛ عدهای در مساجد، عدهای در نقش معلمی و عدهای دیگر هم با توجه به تخصصشان، در ادارات دولتی و مراکز خصوصی مشغول به کار میشوند. در این مجموعه سعی کردهام فرآیند تحصیل آنها را در کنار فعالیتهای تبلیغیشان در شرایط عادی و غیرعادی به ثبت برسانم.»
میرحسینی همچنین میگوید: «عکسهای موجود در نمایشگاه مبشران هر کدام بخشی از زندگی آدمها را تعریف میکنند؛ کرونا، سیل، یلدا، روزهای خوش مدرسه و اردوهای آن، کلاسهای درس و امتحان. اما شخصیت ثابت در این عکسها طلبههای جوانی هستند که با انگیزههای فراوان از دل وجان و با عمق وجودشان در مسیر کمک به مفهوم واقعی کلمه قدم برمی دارند و با کارهای جهادیشان در روزهای سخت زندگی در کنار مردم و هم قدم با آنها در راه خدمترسانی
گفتنی است این نمایشگاه شامل ۴۰عکس میشود که یک اثر در ابعاد ۱.۵در۲.۵متر بوده و دیگر آثار قابهای ۷۰در ۱۰۰سانتیمتر دارند و به صورت نمایشگاه مجازی همچنان برای علاقهمندان حوزه عکاسی مستند دایر است.
شادی ایثار
در نمایشگاه مبشران، عکسها اما تنها به روزگاران تلخ برنمیگردند؛ تصاویری از روزها و خاطرات خوش زندگی همچون یلدا، اردوهای مدرسه و مانند آنها نیز در این نمایشگاه دیده میشوند. در یکی ازعکسهای نمایشگاه، طلبههای جوان در قالب گروهی جهادی، به مناسبت شب یلدا در حال آماده کردن بستههای غذایی و توزیع آن بین افراد کمبرخوردار هستند؛ تصویری که در آن زندگی و امید موج میزند. در تصویری دیگر، طلبهای نشان داده میشود که در طبیعت بکر در حال ماهیگیری است؛ عکسی از فعالیت و تلاش یک روحانی برای صید روزی حلال از سفره خدا.در تصویری دیگر فعالیت یک گروه جهادی دیده میشود که در آن روحانیون امدادگر، در تاریکی شب و پس از خدمترسانی به مردم سیلزده، در حال تماشای فیلم فعالیتهای خودشان در یک روز سخت هستند؛ در چهره آنها جای آن که خستگی دیده شود، شادی، نشاط و لذت کمک به هموطنان موج میزند.زندگی طلبگی بخش دیگری از تصاویر این مجموعه را میسازد؛ در یک تصویر سه طلبه جوان در حیاط مدرسه با خندههایی که چهرهشان را پر کردهاست، به یکدیگر برای پیچیدن عمامههایشان کمک میکنند. در توضیح عکس آمدهاست؛ «طلاب در حیاط مدرسه در حال پیچیدن عمامه هستند تا برای چند روز بعد به شهرهایشان برای تبلیغ دینی بروند.»
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد