مردانی گمشده در غبار

40 سال است كه چشم‌هاي منتظر بسياري از مردم ايران نگاه به جاده‌ها دارد تا سفيري خوش خبر از راه برسد و با شور و شعف وصف نشدني نويد بازگشت كبوتران عاشقي را بدهد كه سال‌هاي پيش در غبار نامردي‌ها گم شدند و تاكنون هيچ پيكي قابل اعتمادي نيامده تا گوش‌ها را با شنيدن خبر آزادي 4 ستاره بشكسته بال بنوازند و ما همچنان چهار دهه است كه از آنها بي‌خبريم.

گاهي هم مثل آدم‌هاي هيجان زده وقتي در مقاطعي شايعات ضد و نقيضي از سلامت ديپلمات‌هاي ربوده شده در لبنان مي‌شنويم گلهاي اميدي در دل‌ها جوانه مي‌زند و منتظريم در روزگاري كه سيطره اطلاعات و اخبار با رسانه‌هاي مجازي است بالاخره خبري از آن ياران سفركرده به گوش برسد اما دريغا كه گويي اين غم تمامي ندارد. اما برغم همه بي‌خبرهاي از سرنوشت مرداني كه در غبار گم شده اند و سال‌ها است كه از آنها نام و نشاني نيست همچنان خانه دلهاي مردم پر از عطر خاطره ياران است. طي اين سال‌ها همچنان دلمان به ديدن عكس كبوتران گم شده خوش كرديم و گاهي كه اسب سركش قلم به نوشتن ركاب مي‌دهد دلنوشته‌اي هم براي ياران سفركرده با گلوي بغض كرده مي‌نويسيم و ياد و خاطره‌ها را زنده نگه مي‌داريم. شايد اين تنها چيزي باشد كه از عهده آن برمي آييم. گرچه مي‌دانيم كه ديگر سخن براي آزادي چهار دلداده دربند كفايت نمي‌كند و بايد اسلحه برنده تري را برداشت. آناني كه سينه را سپر بلاي عشق كرده اند مي‌دانند كه مسير عاشقي پر از سنگلاخ است. ما زماني روبرو قاب تلويزيون مي‌نشستيم و حكايت حاج احمد متوسليان مردي ايستاده در غبار و يكي از چهار ديپلمات ربوده شده را به زبان تصوير مي‌ديديم و مي‌شنيديم. همو كه گام‌هاي بلند در مسير جهاد اكبر برداشت و با اين‌كه نفسش از هواي زمين گرفته بود نگاهي پرمعنا به آسمان داشت و سبكبالانه كوله بار زندگي را بر دوش مي‌كشيد. كي مي‌شود كه دوباره فضا، بوي بهار بگيرد دوستدارانش هواي وصل او و ياران دربندش را استشمام كنند؟ دلهاي بي‌قرار مشتاقانه در انتظار فرارسيدن لحظه ديدار است تا آمدن مردان خاكي پوش را جشن بگيرد. اميدي كه هر ساله دوباره جوانه مي‌زند و سربرمي آورد.

40 سال پيش در گرماي چهاردهم تير سال 61 با ربودن چهار ايراني، تاريخ با يكي از طولاني ترين گروگانگيري‌ها خود مواجه شد. سردار احمد متوسليان وابسته نظامي سفارت ايران در بيروت، سيد محسن موسوي كاردار سفارت ايران در بيروت، تقي رستگار مقدم كارمند سفارت ايران و كاظم اخوان عكاس خبرگزاري جمهوري اسلامي در لبنان مشغول فعاليت بودند و زماني كه در ماشين سفارت در حال نقل مكان بودن از سوي حزب «كتائب» شاخه‌اي حزب فالانژ و به دستور «ايلي حبيقه» و «سمير جعجع» ربوده شدند. بعدها خبري به سفارت ايران در آتن رسيد كه اين 4 ديپلمات از سوي فالانژها تحويل نيروهاي رژيم اشغالگر قدس شدند و در زندانهاي آنها بسر مي‌برند. اكنون سال‌ها از زمان مفقود شدن آنان مي‌گذرد و هنوز پاسخ روشني درباره سرنوشتشان از سوي ربايندگان دريافت نشده است و هم نيروهاي فالانژ و هم صهيونيست‌ها از وجود اين افراد و سرنوشت آنان اظهار بي‌اطلاعي مي‌كنند. در ايران و لبنان تاكنون كميته‌هاي براي يافتن حقيقت درباره سرنوشت ديپلمات‌هاي ايران تشكيل شده اما فعاليت اين كميته‌ها نتايج مشخص و روشني هم نداشته است.

برخي هم معقتدند در مقاطع مختلفي از روزگار گذشته امكان آزادي اين عزيزان بواسطه رايزني‌هاي سياسي وجود داشت اما با جديت دنبال نشد.

در همين حال دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران در آخرين موضعگيري خود در بيانيه‌اي به مناسبت چهل و يكمين سالروز ربايش چهار ديپلمات كشورمان در لبنان تاكيد كرد: همچنان مجدانه به اقدامات خود براي پيگيري موضوع تا تعيين سرنوشت ديپلمات‌هاي ربوده شده خود در لبنان ادامه مي‌دهد.

وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در اين بيانيه ضمن گراميداشت ياد و خاطره اين عزيزان و ابراز همدردي با خانواده‌هاي معزز ايشان، تاكيد كرده است كه اين حادثه داراي ابعاد مختلف حقوقي، سياسي و انساني است كه در بيش از چهار دهه‌ گذشته همواره مورد اهتمام و ‎پيگيري دستگاه سياست خارجي بوده است؛ اما متاسفانه تا به امروز، با وجود تلاش‌ها و پيگيري‌هاي گسترده سياسي و حقوقي با دولت لبنان و نهادهاي بين‌المللي و حقوق بشري، متاسفانه به دليل عدم مسووليت پذيري رژيم صهيونيستي و عاملان دخيل در اين ربايش و از بين رفتن بسياري از شواهد و مستندات با گذشت زمان طولاني و بي‌مسووليتي و عدم اقدام جدي و موثر از سوي نهادهاي ذيربط بين‌المللي، تلاش‌هاي صورت گرفته براي تعيين سرنوشت ديپلمات‌هاي كشورمان‌ بي‌نتيجه مانده است.

بيانيه آورده است: بدون شك، با توجه به اين‌كه اين حادثه در زمان اشغال لبنان توسط رژيم صهيونيستي به وقوع پيوسته است، طبق اصول و قواعد حقوق بين‌الملل بويژه كنوانسيون‌هاي ۱۹۴۹ ژنو كه در آن تصريح شده است كه در طول دوران اشغال، قواي اشغالگر در برابر مردم آن سرزمين، دولت آن كشور و اشخاص ثالث براي برقراري نظم عمومي و حفظ جان و مال مسووليت دارند، جمهوري اسلامي ايران مسووليت تمامي ابعاد اين ربايش و اقدام تروريستي را متوجه رژيم صهيونيستي و حاميان آن مي‌داند و از نهادهاي مسوول بين‌المللي و حقوق بشري درخواست دارد تا با پذيرش مسووليت‌هاي حقوقي و انساني خود در اين زمينه، اقدامات لازم را براي اعمال فشار بر رژيم صهيونيستي و پاسخگو كردن اين رژيم به همكاري حداكثري در زمينه روشن شدن سرنوشت اين عزيزان به عمل آورده و زمينه مجازات عاملان اين جنايت و ناقضان حقوق بين‌الملل بويژه حقوق ديپلماتيك را فراهم آورند.

چشم انتظاري بعد از چهار دهه

از زمان وقوع اين اتفاق حدس‌هايي درباره سرنوشت اين چهار ديپلمات مطرح بوده و حتي برخي اين احتمال هولناك را مي‌دادند كه ممكن است زندانبانان ددمنش جان آنان را گرفته باشند اما با اين وصف اميد است كه امسال بيش از دفعات گذشته مردم نام احمد متوسليان و ياران او را بشنوند. امسال هم مثل سال‌هاي گذشته و در سالروز مفقود شدن حاج احمد متوسليان و ديگر يارانش بار ديگر خاطره اين مردان سفركرده در اذهان زنده شد و همچنان اين اميد را داريم كه خبرهاي مطمئني درباره آنها بشنويم و چشمان حسرت زده مان به ديدار روي آنان روشن شود.