کمک به اقتصاد خانوار از خانه

کار را مقابل چشمانش گرفت و خوب آن را وارسی کرد تا مشکلی نداشته باشد. آن را روی بقیه سبد‌هایی که بافته بود گذاشت و دنبال جعبه رفت تا آنها را بسته‌بندی کند و تحویل دهد. اشتغال و ایجاد فرصت‌های شغلی یکی از مهمترین دغدغه‌های کنونی خانواده‌های ایرانی است. شرایط اقتصادی در حال حاضر بسیاری از خانواده‌ها را بر آن داشته تا در کنار کار اصلی خود، شغل دیگری هم داشته باشند. در واقع در حال حاضر دولت برای ایجاد زمینه‌های اشتغال و افزایش درآمد ملی کشور نباید از هیچ تلاشی فروگذار کند، چرا که موضوع اشتغال از جدی‌ترین مسائل جامعه تلقی می‌شود. از سوی دیگر این موضوع بر کسی پوشیده نیست که وظیفه مادری مهمترین کاری است که یک زن بر عهده دارد اما در کنار این، بسیاری از زنان نیز دوست دارند به طریقی درآمد خانواده خود را افزایش دهند‌.

مشاغل خانگی‌؛ بهترین راه حل
در واقع می‌توان گفت در این شرایط بهترین و پسندیده‌ترین کار، خود‌اشتغالی در منازل است تا مادر در کنار نگهداری از کودک‌، نقشی هم در اقتصاد خانواده ایفا کند. اتفاقی که در حال حاضر در بسیاری از روستاهای کشور رقم می‌خورد و زنان غیور روستایی در کنار تربیت فرزندان با فعالیت‌هایی مانند قالی‌بافی، گلیم‌بافی یا دامداری و دامپروری نقش مهمی در اقتصاد خانواده ایفا می‌کنند. به همین منظور بسیار مهم است که صدور مجوز مشاغل خانگی توسط دستگاه‌های اجرایی که توسط ادارات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، جهاد کشاورزی، بازرگانی، کار و امور اجتماعی و سازمان فنی و حرفه‌ای صورت می‌گیرد تسهیل پیدا کند تا فرآیند کار راحت‌تر انجام شود‌. نکته دیگر این‌که مشاغل خانگی از جمله راه‌های نوین کسب و کار و ایجاد اشتغال است که به دلیل نیاز به حجم پایین سرمایه‌گذاری و سودآوری مطلوب بسیار مورد توجه و استقبال قرار دارد.

مشاغل خانگی در نگاه آمار
آمارها نشان می‌دهد سهم مشاغل خانگی از اشتغال کل کشور ۴ تا ۶ درصد است و در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ نزدیک به سه میلیون نفر متقاضی ثبت‌نام مشاغل خانگی بودند که از این تعداد یک میلیون و ۶۵۰ هزار نفر موفق به دریافت مجوز شدند؛ همچنین از میان افرادی که مجوز فعالیت در حوزه مشاغل خانگی داشتند ۷۷۲ هزار نفر تسهیلات دریافت کردند که برای ۸۵۲ هزار نفر فرصت شغلی ایجاد شده است. به اعتقاد کارشناسان‌، مشاغل خانگی یکی از بهترین شیوه‌های کسب و کار برای افراد به ویژه زنان و جوانان جویای کار در قالب خوداشتغالی در منازل است که ضمن ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، زمینه رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی و کاهش بیکاری در کشور را هم فراهم می‌کند.

مشاغل خانگی و مزایای آن
مریم محمد‌رضایی، کارشناس مشاغل خانگی به جام‌جم توضیح می‌دهد:« اشتغال خانگی مزایای زیادی دارد و به‌دلیل آن که اشتغال در خانه صورت می‌گیرد، دردسر رفت و آمد از خانه به محل کار را ندارد و فرد می‌تواند به محض آماده به کار شدن، فعالیت خود را آغاز کند. این در حالی است که امروزه بسیاری از شاغلان ناچارند ساعت‌ها مسیر خانه تا محل کار را طی کنند، زمان‌هایی که نه تنها هیچ فایده‌ای برای تولید واشغال کشور ندارد، بلکه باعث بروز ترافیک سنگین، آلودگی هوا، فشار عصبی نیروی کار و بسیاری موارد دیگر می‌شود».
او با تاکید بر این‌که مشاغل خانگی می‌تواند در حفظ نظم در زندگی مادران نیز تاثیر‌گذار باشد، ادامه می‌دهد: «یکی از معضلات جامعه ما، زنان بدسرپرست یا بی‌سرپرست است و با توجه به نگاه جامعه ایران به زن، امکان اشتغال برای زنانی که به هر دلیل هزینه‌ خود و حتی اعضای خانواده را تامین می‌کنند، بسیار سخت است.»

بهترین شغل برای زنان سرپرست خانوار
این کارشناس بر این باور است که در این میان بحث زنان سرپرست خانوار نیز مطرح است: «یکی از مهمترین معضلات زنان سرپرست خانوار شغل است‌. زنی که به تنهایی مجبور است مسئولیت خود و وفرزندانش را بر دوش بکشد جدای از اين‌که در سطح فردی با اثرات جبران‌ناپذيری از لحاظ روحی، روانی و حتی زيستی روبه‌روست در حوزه کار نیز با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند‌. مشاغل خانگی می‌تواند یکی از راهکارهای حل معضل شغل برای این گروه از افراد باشد. در واقع می‌توان به صراحت به این موضوع تاکید کرد که اشتغال خانگی هم امنیت اجتماعی و اخلاقی این گروه از افراد را تامین می‌کند و هم سبب می‌شود کرامت آنها حفظ شود.» او بر این موضوع تاکید می‌کند که «امروزه بدون هیچ مشکلی می‌توان در خانه شغل ایجاد کرد و به مشاغلی همچون قالی‌بافی، انواع صنایع‌دستی، کسب‌وکار اینترنتی، کسب‌وکار تولیدی، کسب‌وکار خدماتی، کسب‌وکار کشاورزی، کسب‌وکار دامداری، کسب‌وکار هنر و سینما و... پرداخت که البته هر کدام به محل زندگی و شرایط فرد جویای کار شغل خانگی بستگی دارد. از سوی دیگر اشتغال خانگی مختص زنان نیست و مردان بسیاری که توان اجاره کارگاه و هزینه‌های آن را ندارند، به کسب و کار خانگی روی آورده‌اند».

چالش‌های مشاغل خانگی
محمد رضایی با اشاره به این‌که از مشاغل خانگی می‌توان به عنوان یک ظرفیت مهم برای مادران نام برد، ادامه می‌دهد:« برای این موضوع باید مشکلات مشاغل و راه‌اندازی کار را در نظر گرفت‌. نکته قابل ملاحظه در مورد مشاغل خانگی‌ این است که مشاغل خانگی اشکال تداخل کار با زندگی خانوادگی را دارد و معلوم نیست دقیقا چه زمانی سر کار هستید و چه موقع در جمع خانواده‌اید. از سوی دیگر مسئولیت همه چیز با خود فرد است و چون از کسی دستور نمی‌گیرد، باید همه چیز از تهیه مواد اولیه تا فروش را مدیریت کند. از سوی دیگر چون کارفرمایی بالای سر نیست، نیاز به خودانگیزشی قوی وجود دارد. به موقع سرکار حاضر شدن و موظف به انجام کار بودن باید به صورت جدی دیده شود بنابر این یادگیری مهارت‌های مختلف برای مشاغل خانگی در اولویت است و فرد دائم باید توانمندی خود را به روز کند».