سبد پراکران عیدفطر

فصل‌های طلایی اکران سینمایی یکی پس از دیگری از بین می‌روند و راهکارهای عملی برای نجات گیشه و اقتصاد سینما هنوز ارائه نشده است. اکران عید نوروز و اکران عید فطر دو زمان طلایی‌ اکران سینمایی هستند و سینماگران برای تصاحب این دو فصل به رقابت می‌پرداخته‌اند. اساسا برای تصحیح همین نگاه بود که از سال۸۸ طرح اکران «اذان تا اذان» راه‌اندازی شد که بگوید تمام سال، روزهای خوبی برای اکران فیلم در سینما هستند و تعابیری مانند فصل مرده سینما یا اکران ویژه نوروز و عید فطر و ... اشتباه هستند. این مسیر اما تغییری نکرد و همچنان علاقه‌مندان سینما از پیش به انتظار معرفی فیلم‌های مخصوص اکران در نوروز و عید فطر می‌نشینند.

با این‌که ترکیب فیلم‌های نوروزی از تنوع مضمونی خوبی برخوردار بود و اتفاقات خوبی برای گیشه نوروز ۱۴۰۲ سینماها رقم زد اما باید بی‌تعارف گفت امسال از آنجا که به‌نوعی اکران نوروز در اکران عید فطر ادغام شده، هیجان برای اکران فیلم‌های عید فطر بیشتر از اکران نوروز است. البته تقاضای بالای اکران عید فطر، مدت‌ها پیش از فرارسیدن ماه رمضان و حتی پیش از روشن شدن تکلیف اکران نوروز در صحبت‌‌های صاحبان فیلم‌ها و مدیران مربوط مطرح بود. صاحبان فیلم‌هایی چون «اتاقک گلی»، «کت چرمی»، «هفت بهار نارنج»، «سرهنگ ثریا» و «سینما متروپل» در صحبت‌های‌شان با جام‌جم درباره اکران عمومی به‌طور ضمنی به بی‌میلی‌شان به اکران فیلم‌های‌شان در ایام نوروز به خاطر همزمانی با ماه رمضان و تمایل به اکران عید فطر اشاره داشتند.اما در اکران نوروزی امسال شماری از فیلم‌ها از قبیل «فسیل»، «غریب»، «عروس خیابان فرشته»، «بچه‌های طوفان» در کنار فیلم‌هایی همچون «ملاقات خصوصی»، «بخارست»، انیمیشن «لوپتو» خوب فروختند و همین استقبال جمعی باعث شد فیلم‌های روی پرده در صورت حفظ کف فروش بتوانند در هفته‌های آتی هم به اکران خود ادامه دهند. با این حال یکی از سخت‌ترین کارهای سازمان سینمایی و شورای صنفی نمایش، معرفی دومین چینش اکران سال۱۴۰۲ در دومین عید امسال بود. از این جهت که تقاضای اکران در عید فطر بالا بود و دیگر آن‌که از بین فیلم‌های چند سال گذشته، چند ده فیلم تاکنون روی پرده نیامده‌اند که در میان‌شان می‌توان به فیلم‌های شناخته‌شده و موفقی چون «بی‌رؤیا»، «ضد»، «نگهبان شب»، «مصلحت»، «ستاره بازی» و «برف آخر» اشاره کرد. این فیلم‌ها که از جشنواره‌های سی‌ونهم و چهلم فجر بازمانده‌اند، ترافیکی عجیب در صف اکران ایجاد کرده‌اند و طبیعی است که خواهان نمایش در عید فطر امسال هم باشند. کمااین‌که حسین دارابی، کارگردان «مصلحت» هم چندی پیش با اشاره به این‌که مشکل نمایش فیلم مصلحت با همکاری قوه قضاییه برطرف شده اظهار امیدواری کرد که این فیلم در ترکیب اکران عید فطر قرار بگیرد.

کدام فیلم‌ها؟
تب و تاب صاحبان فیلم‌ها برای رساندن آثارشان به چرخه اکران عید فطر زیاد بود تا بالاخره با تشکیل جلسه شورای صنفی نمایش در خانه سینما مقرر شد ‌پنج فیلم جدید مجاز خواهند بود تا اکران فیلم خود را از روز شنبه ۲۶فروردین‌ در سینماهای سراسر کشور آغاز کنند. فیلم‌هایی که در عید فطر اکران می‌شوند همگی در دو، سه سال گذشته ساخته شده‌اند و با وجود این‌که از فاکتورهای جذب مخاطب برخوردار نیستند اما به هر حال باید منتظر ماند و دید که آیا سرنوشت فیلم‌های اکران عید فطر مشابه اکران نوروز می‌شود یا عملکرد بهتری از آنها خواهند داشت. فیلم‌هایی که در عید فطر اکران می‌شوند عبارتند از؛ «آهنگ دونفره» به کارگردانی آرزو ارزانش با پخش فیلمیران به سرگروهی پردیس ایران‌مال، «دسته‌دختران» به کارگردانی منیر قیدی با پخش بهمن سبز به سرگروهی پردیس آزادی، «سه‌کام حبس» به کارگردانی سامان سالور با پخش خانه فیلم به سرگروهی پردیس ملت، «بابا سیبیلو» به کارگردانی ادوین خاچیکیان با پخش رسانه فیلمسازان مولود به سرگروهی پردیس مگامال و «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی با پخش شایسته فیلم در گروه آزاد.

روایت زنان در جنگ
دسته دختران، آخرین ساخته منیر قیدی از بخت‌های اول فروش در عید فطر است. این فیلم در ژانر دفاع‌مقدس ساخته شده و یک سال قبل مجوز اکران گرفته است. نیکی‌کریمی، پانته‌آ‌پناهی‌ها و فرشته‌حسینی از بازیگران این فیلم هستند، و فرشته حسینی برای بازی در آن دیپلم افتخار بهترین نقش مکمل را دریافت کرد. همچنین سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های بصری نیز به این فیلم اهدا شد.

کودکانه‌ ای کمدی
اما دیگر فیلمی که احتمالا با استقبال خوبی در این نوبت از اکران روبه‌رو خواهد شد،کمدی خانوادگی و کودکانه ادوین‌‌خاچیکیان به نام بابا سیبیلو است و رضا شفیعی‌جم، بهاره رهنما، امیرحسین صدیق، رز رضوی، یوسف صیادی، علی کاظمی، عباس محبوب، اردشیر کاظمی، امیرنوری و خشایار راد بازیگران آن هستند.

معضل اعتیاد
فیلم بعدی در اکران عید فطر یک فیلم اجتماعی از سامان سالور به نام سه کام حبس است. سه کام حبس که از فیلم‌های بحث‌برانگیز در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر بود به‌دلیل شیوع کرونا اکران عمومی نشد و البته سازندگانش هم تمایلی به اکران عمومی آن نداشتند. این فیلم روایتی از زندگی خانواده‌ای است که درگیر مصرف و خرید و فروش مواد مخدر هستند و پریناز ایزدیار، محسن تنابنده و سمیرا حسن‌پور، متین ستوده و مریم بوبانی در آن بازی کرده‌اند.

ملودرامی با طعم کمدی
فیلم دیگری که در نوبت عید فطر روی پرده سینماها می‌رود «آهنگ دو نفره» است که توسط آرزو ارزانش ساخته شده و در خبرها نام مسعود اطیابی به عنوان مشاور کارگردان آن درج شده است. احمد مهرانفر، بهاره کیان افشار، امیرحسین رستمی، فرزاد فرزین و علیرضا استادی از بازیگران این فیلم سینمایی هستند. و آخرین فیلمی که تا چند روز دیگر روی پرده سینماها می‌رود.

سینمای اجتماعی
جنگ جهانی سوم، ششمین فیلم بلند هومن سیدی پس از «آفریقا»، «سیزده»، «اعترافات ذهن خطرناک من»، «خشم و هیاهو» و «مغزهای کوچک زنگ‌زده» است که سال گذشته در بخش افق‌های هفتاد ونهمین جشنواره فیلم ونیز رونمایی شد و توانست دو جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد(محسن تنابنده) را کسب کند.

طلسم اکران «سه کام حبس» شکست
سعیدخانی، مدیر دفتر پخش خانه فیلم که این روزها فیلم‌های «غریب» و «خط استوا» را روی پرده دارد، اکران نوروزی را رضایت بخش قلمداد کرد. او که سه کام حبس را برای نوبت اکران عید فطر پیش رو دارد با اظهار امیدواری از رونق دوباره گیشه سینماها به جام‌جم گفت: فیلم‌هایی که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمدند با گسترش کرونا و تعطیلی سینماها مواجه شدند. بنابراین در آن ایام و سال‌های بعد از آن تمایلی به اکران عمومی این فیلم نداشتیم. آخرین تصمیمی که برای اکران عمومی سه کام حبس داشتیم، مهرماه سال گذشته بود که شرایط اجتماعی ملتهب شد و به همین علت از اکران آن منصرف شدیم. برای اکران نوروز هم دفتر پخش ما دو فیلم را در اکران عمومی داشت و درنهایت با توجه به موضوع فیلم سه کام حبس، اکرانش را برای عید فطر مناسب دیدیم. او ادامه داد: چیدمان اکران نوروزی فیلم‌های امسال متنوع بود. بنابراین می‌توانست سلایق گوناگون را پوشش دهد و هر مخاطبی که به سینما می‌آمد، ناامید برنمی‌گشت. به همین دلیل فیلم‌ها از فروش نسبتا خوبی برخوردار بودند و برای صنعت سینمای ایران مفید واقع شدند. قطعا ترکیب عادلانه برای زمان‌های مختلف اکران می‌تواند به ارتقای سینمای ایران و افزایش مخاطب منجر شود.
​​​​​​​خانی درباره اکران عید فطر تصریح کرد: با توجه به مضامین فیلم‌هایی که در عید فطر اکران می‌شوند، پیش‌بینی می‌کنم اکران پررونقی در پیش داشته باشیم. بهار را خوب شروع کردیم و امیدوارم با مدیریت شورای صنفی و سازمان سینمایی تا آخر سال، سینما مخاطب خوبی داشته باشد.

توافقی بین سرگروه سینما و پخش‌کننده
حبیب اسماعیلی، عضو شورای صنفی نمایش درباره سرگروه‌های اکران و همچنین مصوبات جلسه شورا به جام‌جم گفت: به غیر از چینش اکران نوروزی که معمولا وزارت ارشاد تا حدودی آن هم بر اساس شاخصه‌هایی که مدنظرش است، اعمال نظر می‌کند در باقی ایام سال ترکیب فیلم‌ها برای اکران نه به‌عهده وزارت ارشاد است نه به‌عهده شورای صنفی اکران. روند کار هم به این شکل است که متقاضیان اکران مثلا عید فطر با سرگروه‌ها قرار می‌بندد و فیلم اکران می‌شود. یعنی برای اکران فیلم توافقی بین پخش‌کننده و سرگروه شکل می‌گیرد و پس از این توافق فیلم برای ثبت و نظارت به شورای صنفی ارسال می‌شود. البته شورای صنفی معمولا پیشنهاداتی به پخش‌کننده‌ها یا سرگروه سینماها می‌دهد که مثلا تمام فیلم‌ها در یک ژانر به‌خصوص نباشد و تنوع ژانری رعایت شود اما به هیچ وجه چینش اکران به‌عهده شورای صنفی نیست.
این تهیه‌کننده و پخش‌کننده اضافه می‌کند: به غیر از فیلم‌هایی که به کف فروش نرسیده‌اند و اکران آنها کماکان ادامه دارد، باقی فیلم‌ها که برای اکران در عید فطر در نظر گرفته شده، حاصل توافقی بوده که صاحب فیلم و پخش‌کننده آن با سرگروه سینما داشته‌اند. بعد از آن هم سرگروه سینما قرارداد مربوط را به شورای صنفی برای ثبت آورده. اگر روند کار غیر از این باشد و چینش فیلم‌ها را شورای صنفی به‌عهده بگیرد، این‌طور به نظر می‌رسد که شورا قیم‌مآبانه و سلیقه‌ای با فیلم‌ها برخورد می‌کند. به گفته او برای اکران عید فطر تنوع گوناگونی از فیلم‌ها بر پرده سینما موجود است اما باتوجه به جو کلی جامعه، مردم نیاز به خنده دارند و ناخودآگاه به تماشای فیلم‌های کمدی بیشتر گرایش پیدا می‌کنند.