فتوحات «غریب» در آیین تجلی اراده ملی

چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر اگرچه شامگاه 22 بهمن با معرفی برگزیدگان و برنده‌های سیمرغ بلورین و دیپلم افتخار به کار خود پایان داد اما با برگزاری این رویداد در استان‌های مختلف کشور، چراغ جشنواره هنوز روشن است.

یکی دیگر از روشنایی‌های این جشنواره که هر سال بعد از برگزاری جشنواره در دهه فجر و در همین روزها باعث امتداد و استمرار مهم‌ترین رویداد سینمایی ایران می‌شود، آیین تجلی اراده ملی است.

طبق این رسم هرساله، نهادها، دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلفی که به فراخوان این بخش پاسخ مثبت می‌دهند و برای مشارکت در این بخش اعلام آمادگی می‌کنند، از زاویه تخصصی خود فیلم‌های منتخب خود را انتخاب و معرفی کرده و به آنها جایزه می‌دهند.

14نهاد و ارگان در این دوره تجلی اراده ملی حضور داشتند و بعد از اعلام هیأت داوران و تأمین جوایز در قالب شیوه‌نامه جشنواره چهل و یکم، آثار حاضر در بخش سودای سیمرغ این دوره را بررسی و از بهترین آثار به لحاظ اولویتهای موضوعی سازمان متبوع خود با حضور مقامات ارشد دستگاه خود تقدیر کردند.

مجتبی امینی، دبیر چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر در مراسم تجلی اراده ملی که شامگاه سه‌شنبه در هتل پارسیان آزادی برگزار شد، به روشنایی این دوره جشنواره اشاره کرد و گفت: امسال با وجود همه دشواری‌ها قطار جشنواره به مقصد رسید و خداوند را شاکریم. این دوره جشنواره سختی بود و به لطف خدا دشمن شاد نشدیم و خانواده سینما دست به دست داد تا چرخه سینما به حرکت درآید. این جشنواره با همراهی خانواده محترم سینما جشنواره شد، تهیه‌کنندگان عزیزی که غیرتمندانه جنگیدند تا فیلمها را به جشنواره برسانند. امسال تمام فشارهایی که از سوی رسانه‌های غربی به خانواده سینما وارد شد، ناکارآمد ماند. به امید روشنایی جشنواره چهل و دوم.

تعداد جوایز تجلی اراده ملی

فیلم سینمایی غریب همان‌طور که در اختتامیه جشنواره فیلم فجر، با دریافت هشت جایزه از جمله پنج سیمرغ بلورین، رکورددار جوایز بود، در آیین تجلی اراده ملی هم با دریافت پنج جایزه عنوان‌دار بیشترین جایزه شد؛ نقطه سیاه دیگری در کارنامه هیات داوران جشنواره اخیر فیلم فجر که این فیلم را حتی نامزد دریافت سیمرغ بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه هم نکردند.

وضعیت باقی فیلم‌ها در تجلی اراده ملی از این قرار است: عطرآلود و بچه زرنگ هرکدام سه جایزه، سرهنگ ثریا، در آغوش درخت و گل‌های باوارده هرکدام دو جایزه، کاپیتان، کت چرمی، هوک، آنها مرا دوست داشتند، سینما متروپل و شماره ده هم هرکدام یک جایزه.

برگزیدگان آستان قدس رضوی

هادی حاجتمند، دکتر محمدمهدی خیرجو، محسن هوشمند داوران آستان قدس رضوی، در این بخش به دو فیلم جایزه دادند. جایزه بهترین فیلم برای فیلم سینمایی بچه‌زرنگ به حامد جعفری، تهیه‌کننده این انیمیشن تعلق گرفت و جایزه مشترک بهترین کارگردانی و نویسندگی هم به هادی مقدم‌دوست و حسین حسنی برای فیلم سینمایی عطرآلود اهدا شد.

باتوجه به معنویت و اشاراتی که به ساحت امام رضا(ع) در این دو اثر وجود داشت، این موفقیت دور از انتظار نبود، به‌ویژه درباره بچه زرنگ که فیلم هم حکایت ضامن آهو را هنرمندانه مطرح می‌کند و هم پایان‌بندی پویانمایی به حضور خانواده شخصیت بچه زرنگ در حرم امام هشتم شیعیان اختصاص دارد.

برگزیدگان معاونت قرآنی ارشاد

عباس صالح‌مدرسه‌ای، بهمن حبشی، امیر عباس قلیچ‌لو و محمدرضا اسلام‌لو، داوران بخش معاونت قرآنی ارشاد، جایزه بهترین نویسندگی را به حامد عنقا و جایزه بهترین بازیگر را به بابک حمیدیان برای فیلم سینمایی غریب اهدا کردند. باتوجه به شخصیت مسلمان و معتقد شهید بروجردی که در فیلم با تکیه بر آموزه‌های دینی و قرآنی، گام‌های موثری در همدلی و ایجاد وحدت و همبستگی طرفین متخاصم برداشت، انتخاب فیلم غریب از سوی معاونت قرآنی ارشاد درست و شایسته است.

برگزیدگان پارک علم و فناوری استان قم

دکتر امید رضایی‌فر، دکتر علیرضا زراسوندی، دکتر خیرا... رهسپارفرد، داوران بخش پارک علم و فناوری قم جایزه بهترین کارگردانی را به هادی مقدم‌دوست برای فیلم سینمایی عطرآلود و جایزه بهترین تهیه‌کنندگی را به سعید سعدی برای فیلم گل‌های‌ باوارده اهدا کردند. باتوجه به تعبیه وجوه علمی و متکی بر دانش و تولید ملی در هر دو فیلم این دو انتخاب هم درست به نظر می‌رسد؛ عطرآلود به استعدادهای جوان عطرسازی کشور اشاره دارد و گل‌های باوارده هم قصه جنگ و مقاومت را با فضای صنعت نفت و پالایشگاه ترکیب می‌کند.

برگزیده ستاد مبارزه با قاچاق کالا

مونا انصاری‌فر، حمیدرضا کریمی و امیرمحمد پرهام‌فرد، داوران بخش ستاد مبارزه با قاچاق کالا هم جایزه بهترین فیلمنامه را به حسین حسنی برای فیلم سینمایی عطرآلود اهدا کردند. شخصیت علی(مصطفی زمانی) در بخشی از فیلم برای تامین هزینه‌های درمان بیماری سرطان خود، به ناچار تن به کار قاچاق می‌دهد اما بعد باطن مثبت و وجدانش، تلنگری جدی به او می‌زند و باقی قصه.

برگزیدگان معاونت زنان

فرناز هوشیار پارسیان، انسیه شاه‌حسینی و مریم جلالی داوران بخش معاونت زنان جایزه بهترین فیلم این بخش را به بابک لطفی خواجه‌پاشا کارگردان در آغوش درخت و جایزه بهترین کارگردانی را هم به محمدحسین لطیفی برای ساخت فیلم غریب اهدا کردند. زنان در هر دو فیلم نقشی مهم و محوری دارند، در اولی این فوبیای فاصله و بیماری زن است که زمینه‌ساز درام و جدایی زوج قصه می‌شود و در دومی هم باوجود محوریت نقش شهید بروجردی، شخصیت زن جوان نقشی تعیین‌کننده در قصه و به‌ویژه به عنوان خانم پزشک در بیمارستان دارد.

برگزیده بنیاد تعلیم و تربیت برهان

علیرضا فیروزمند، محمد رئوف‌زارعی و فاطمه سادات بکایی، داوران بنیاد تعلیم و تربیت برهان، جایزه بهترین فیلم (به نام جایزه ویژه معلم) را به سیدصابر امامی تهیه‌کننده فیلم کاپیتان اهدا کردند. فیلمی با موضوع شریف و انسانی به کارگردانی محمد حمزه‌ای و درباره کودکان مبتلا به بیماری سرطان که شخصیت خانم نظری با بازی پانته‌آ پناهی‌ها به عنوان یکی از اعضای کادر درمان، نقش بسزایی در فضای آموزشی و تربیتی فیلم و همراهی و همدلی درست با بچه‌ها دارد.

برگزیدگان سازمان بهزیستی کشور

احسان جعفری، سیدمحمدجواد حسینی، عباس حق‌شناس هیات داوران بخش سازمان بهزیستی کشور، جایزه بهترین فیلم این بخش را به کامران حجازی، تهیه‌کننده کت چرمی اهدا کردند. از همان موقع رونمایی از فیلم کت چرمی، می‌شد پیش‌بینی کرد شخصیت ماجراجو و جوینده حقیقت عیسی فرهمند، بازرس سازمان بهزیستی با بازی جواد عزتی، اگر نتواند سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را به دست بیاورد، دست‌کم برنده جایزه بهزیستی در آیین تجلی اراده ملی خواهد شد که همین‌طور هم شد.

برگزیدگان بخش شورای فرهنگ عمومی کشور

مهدی صالحی، علی زارع و احمد عبدا...زاده داوران بخش شورای فرهنگ عمومی کشور، با همراهی سید مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی، جایزه این بخش(با عنوان جایزه پاسداشت ملی) را به محمدحسین لطیفی برای ساخت فیلم غریب اهدا کردند. فیلم غریب به قدری خوب و موفق عمل کرد که خوشایند و موردتایید طیف‌ها و نهادها و ارگان‌های مختلف قرار گرفت و همان‌طور که نظر معاونت قرآنی ارشاد را جلب کرد، به دلیل برجستگی وجوه ملی و همان بحث ایجاد وحدت با تکیه بر اصول دینی و فرهنگسازی درست که قابلیت الگوپذیری در جامعه امروز هم دارد، به مذاق داوران بخش شورای فرهنگ عمومی کشور هم خوش آمد.

برگزیدگان فراکسیون محیط‌زیست

مجید قاسمی، علیرضا غمخوار و مهدی صاحبی، داوران بخش فراکسیون محیط‌زیست، سه فیلم را در این بخش به سه فیلم جایزه دادند، بچه زرنگ به تهیه‌کنندگی حامد جعفری، هوک به کارگردانی و حسین ریگی و آنها مرا دوست داشتند به کارگردانی محمدرضا رحمانی که هرکدام از زاویه‌ای دغدغه حفظ محیط‌زیستی را در قصه‌های خود لحاظ کردند.

برگزیدگان بخش انجمن مدیران تولید

یونس صباحی، ابراهیم زاهدی‌فر و میرولی‌ا... مدنی هیات داوران بخش انجمن مدیران تولید هم به شکل تخصصی، جایزه خود را به یکی از همکاران خود اهدا کردند، رحیم عرب‌امینی(مدیر تولید) فیلم سینما متروپل به کارگردانی محمدعلی باشه‌آهنگر. این انتخاب باتوجه به حجم بالا و سنگینی تولید یک فیلم جنگی مربوط به دهه 60 منطقی و درست به نظر می‌رسد.

برگزیدگان بخش وزارت امور اقتصاد و دارایی

حجت احمدی‌زر، محمدرضا شفیعی و سیاوش حقیقی داوران این بخش از سه فیلم تقدیر کردند. جایزه بهترین فیلم سینمایی را به جلیل شعبانی تهیه‌کننده و لیلی عاج کارگردان فیلم سینمایی سرهنگ ثریا، جایزه مشترک بهترین فیلم و کارگردانی را به حامد عنقا نویسنده و تهیه‌کننده و کارگردان فیلم سینمایی غریب و جایزه ویژه کارگردانی را هم به بابک‌ لطفی‌خواجه‌پاشا کارگردان فیلم سینمایی در آغوش درخت اهدا کردند.

بابک خواجه‌پاشا کارگردان فیلم سینمایی در آغوش درخت بعد از دریافت جایزه خود گفت: من و تهیه‌کننده این کار زمانی که در آغوش درخت را می‌ساختیم آرزو داشتیم حتی روی یک خانواده در شرف طلاق اثر بگذارد، بنابراین از عوامل بهزیستی درخواست می‌کنم، لطف کنید این فیلم را برای خانواده‌های متقاضی طلاق که برای مشاوره مراجعه می‌کنند، پخش کنید تا شاید روی یک خانواده اثر بگذارد و از طلاق منصرف شوند، اگر این فیلم روی یک خانواده تاثیر بگذارد برای من از صد تا سیمرغ مهم‌تر است.

برگزیدگان بخش وزارت کار و امور اجتماعی

مجتبی نورانی، سعید سبحانی و محسن تقیانی، داوران بخش وزارت کار و امور اجتماعی، جایزه بهترین فیلم این بخش را به سعید سعدی تهیه‌کننده گل‌های باوارده اهدا کردند. باتوجه به تلاش و فداکاری مهندسان و کارکنان پالایشگاه نفت آبادان در دوران دفاع‌مقدس و همزمان با شروع جنگ تحمیلی، سنخیت قصه با کار نمایان است.

برگزیدگان نهاد کتابخانه‌های عمومی

سیدباقر میرعبداللهی، محمدرضا اسفاری، سمیه عظیمی هیات داوران بخش نهاد کتابخانه‌های عمومی هم جایزه خود را به فیلم شماره ده به کارگردانی حمید زرگرنژاد اهدا کردند. از آنجا که این فیلم دفاع‌مقدسی براساس واقعیت و با نگاهی به 25کتاب خاطرات اسرا به نگارش درآمد و ساخته شد، انتخاب شماره ده در این بخش شایسته به نظر می‌رسد.

برگزیدگان بانک ملت

هیات داوران بانک ملت شامل حمید یادروج، محمدرضا شهیدی‌فرد و سیاوش حقیقی جایزه بهترین کارگردانی برای فیلم‌های سینمایی را به لیلی عاج برای ساخت سرهنگ ثریا و محمدحسین لطیفی برای ساخت غریب اهدا کردند. جایزه بهترین تهیه‌کنندگی این بخش هم برای فیلم بچه زرنگ به حامد جعفری اهدا شد.

به نظر می‌رسد در انتخاب ارگان‌هایی مثل بانک‌ها بیشتر بحث سرمایه‌گذاری و مشارکت مالی مطرح باشد و چندان نمی‌توان رد و نشانی از مضامین مرتبط با حوزه تخصصی آنها را در فیلم‌ها به‌ویژه این آثار انتخابی جست‌وجو کرد.