فیلمسازان جوان نقشه تحریم را نقش‌برآب کردند

او با وجود این‌که سال‌ها کارگردانی فیلم‌های مختلفی مانند «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، «روباه»، «فرزند صبح» و... را انجام داده، این بار ترجیح داده است که حمایت از سید عماد حسینی را به عنوان یکی از فیلمسازان جوان به عهده گرفته و ریسکش را هم به‌جان بخرد. افخمی درباره تحریم جشنواره فجر نیز معتقد است که این رویداد هنری بارها تحریم شده و همیشه هم از جانب فیلمسازان جوان و کسانی که فیلم اول‌شان را ساخته بودند، نقشه‌ها نقش‌برآب شده است. بر همین اساس، حضور افخمی در جشنواره با فیلم استاد در مقام تهیه‌کننده، بهانه‌ای برای گفت‌و‌گو با او می‌شود که از نظر می‌گذرانید.

چه دغدغه‌هایی موجب شد به این نتیجه برسید که دوست دارید تهیه‌کنندگی فیلم «استاد» را به عهده بگیرید؟

این اولین تجربه تهیه‌کنندگی من است. این‌که فیلم‌هایی که می‌خواهم بسازم، خودم نمی‌توانم بسازم و به این معنی است که فرصت کمی دارم و در سن بازنشستگی هستم. بنابراین، تصمیم گرفتم تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی را که دوست داشتم بسازم و دیگران برای ساختن آن آماده‌اند به عهده بگیرم.

استاد، چه تازگی‌هایی برای شما داشت که راغب به سرمایه‌گذاری در این فیلم و همکاری با سید عماد حسینی شدید؟

من سید عماد حسینی را از زمان مؤسسه فردای دیگر که در آن محمدحسین مهدویان و بعضی دیگر از بچه‌های روایت فتح بودند، می‌شناسم. اصلا این مؤسسه به کمک بعضی جوانانی که الان چندان جوان هم نیستند، بعد از خروج‌شان از مؤسسه روایت فتح تشکیل شد. درواقع عماد یکی از بچه‌های آن مجموعه بود و وقتی دیدم در حال فیلمسازی است، فکر کردم هر کمکی از دستم برمی‌آید، برایش انجام دهم.

شما با این فیلم نشان دادید که از کارگردانان و استعدادهای جوان حمایت می‌کنید، چطور به این نتیجه می‌رسید که باید از این جوانان حمایت کنید و ریسک این حمایت را به حداقل برسانید؟

معمولا پرس و جو می‌کنیم، چون بعضی‌ها را از قدیم می‌شناسم و از آن گذشته فکر می‌کنم بعضی بچه‌ها مانند عماد حسینی ساختن فیلم‌شان عقب افتاده و باید زودتر از اینها فیلم اول‌شان را می‌ساختند. بعضی هم ممکن است خودشان پیش‌قدم شوند، فیلمنامه بدهند یا فیلم‌های قبلی‌شان را بررسی کنیم و اگر به‌نظرم برسد که می‌توانم از پس کار بربیایم، سعی می‌کنم هر کمکی می‌توانم انجام دهم و ریسک آن را بپذیرم، چون مدعی هستم که این کار را بلدم و شاید بعد از ۶۰ تا ۷۰ سال سن، تشخیص این‌که کسی فیلمساز خوبی است یا نه، باید از من بربیاید.

چون خود شما کارگردان حرفه‌ای و شناخته‌‌شده‌ای هستید، آیا سلیقه شما در تعیین خط‌مشی برای کارگردانان جوان نقشی بازی می‌کند یا این‌که اجازه می‌دهید مستقل حرکت کند؟

نه، معمولا دخالت نمی‌کنم، چون وقتی کارگردان انتخاب می‌کند، باقی کارها نیز به‌عهده اوست و ترجیح می‌دهم نتیجه کار و فضای ذهنی آن کارگردان را ببینم. سعی می‌کنم به فیلمبرداری سر نزنم تا بعد از دیدن فیلم در بخش مونتاژ، فیلم برایم تازگی داشته باشد و حوصله‌ام سر نرود. غیر از فیلم‌هایی که خودم تهیه‌کنندگی آن را به‌عهده گرفتم، اولین بار است که در حال تهیه فیلم با کارگردانی غیر از خودم هستم. در زمان خیلی قدیم در دوران «مهاب فیلم»، فیلم «دزد عروسک‌ها» به کارگردانی محمدرضا هنرمند و دو سه فیلم دیگر را با وجود این‌که کارگردانی نمی‌کردم، تهیه‌کنندگی‌شان را به عهده داشتم اما آنجا یک شرکت بود که چهار نفر در آن بودند و تهیه‌کننده اصلی من نبودم؛ این اولین فیلمی است که من در مقام تهیه‌کننده منفرد آن را تهیه می‌کنم و دیگر از شریک خبری نیست. برای خودم هم جالب است که بدانم نتیجه آن چه می‌شود.

چه چالش‌ها و سختی‌هایی برای تهیه این فیلم داشتید؟

سختی خاصی نداشت و خیلی آسان‌تر از چیزی که تصور می‌کردم به پایان رسید، فیلمبرداری کار در ۲۵ روز به اتمام رسید و البته فیلم جمع و جور و تک‌لوکیشن است که حوالی امامزاده یحیی فیلمبرداری شده است.

فکر می‌کنید که استاد چقدر شانس دریافت جایزه دارد؟

نمی‌دانم، من اصلا برای جایزه جشنواره نه اهمیتی قائلم و نه می‌توانم پیش‌بینی خاصی کنم اما اگر فیلم برای بعضی از رشته‌ها کاندیدا شود، فکر می‌کنم ارزش دارد؛ چون مشخص می‌شود که کار دیده شده است و امتیازی است که فیلمساز می‌تواند به خود بنازد که این جنبه‌ها و رشته‌ها دیده‌شده و به وسیله داوران تحویل گرفته شده است. به دلیل این‌که خودم عضو هیأت داوران بودم، نمی‌توانم پیش‌بینی کنم چه کسی برنده خواهد شد، چون گاهی نتایج با یک رأی تغییر می‌کند و به نظر می‌آید که جایزه به شکل تصادفی به سمت یکی از کاندیداها گرایش پیدا می‌کند. بنابراین، خیلی برای جایزه گرفتن یا نگرفتن اهمیت قائل نیستم. فکر می‌کنم خود فیملسازان نیز نباید اهمیت قائل شوند اما از این‌که برای بعضی از رشته‌ها کاندیدها باید خوشحال شوند. من هم وقتی فیلمم برای چند رشته کاندیدا می‌شد، خوشحال می‌شدم.

با توجه به این‌که فیلم‌های جشنواره در اولویت اکران هستند، چقدر فکر می‌کنید فیلم خودتان گیشه داشته یا برای مخاطب جذابیت داشته باشد؟

فیلم «استاد» به گونه‌ای نیست که بتوانیم پیش‌بینی کنیم در این شرایط به چه شکلی نمایش داده خواهد شد، چندان روی این موضوع حسابی باز نکردم و پیش بینی خاصی ندارم.

سال‌های زیادی است که جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شود و بعضی معتقدند در بحران‌های مهم، سینما و تئآتر را تعطیل یا تحریم کنند، نظر شما در این رابطه‌چیست؟

من قبلا هم گفتم جشنواره فجر، بارها به شکل رسمی و نیمه‌رسمی تحریم شده و همیشه هم از جانب فیلمسازان جوان و کسانی که فیلم اول‌شان را ساخته بودند، نقشه‌ها نقش‌برآب شده است؛ یعنی فیلمسازان جوان همیشه می‌توانند ما را حیرت‌زده کنند و کسانی که پیر شدند و باید بازنشسته شوند که الان دارند روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کنند را نا امید کنند.

آیا سال دیگر با «صبح اعدام» در جشنواره چهل و دوم حضور دارید؟

ان‌شاءا...، بستگی به این دارد که تدوین و مراحل پس از تولید چقدر طول بکشد. با توجه به تجربه شخصی که معمولا تدوین فیلم‌هایم خیلی و حدود چندماه طول می‌کشد، ممکن است فیلم را برای جشنواره سال آینده نگه داریم و زودتر از جشنواره اکران نکنیم.

روزنامه جام جم