صعود در جدول چاق‌ها

این یکی داده را دکتر رضا ملکزاده با استناد به نتایج مطالعه جهانی «میزان شیوع و عواقب اضافهوزن و چاقی در کشورهای مختلف» منشر کرده است؛ پژوهشی که رئیس پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد منتشر کرده دادههای قابل توجه دیگری هم دارد؛ دادههایی که صحتسنجی آن چندان نیازی به مداقه در آمارهای رسمی و مطالعات سازمانهای بهداشتی ندارد و میتوان با چشم چشم کردن به فضای پیرامونی خودمان هم بهدرستی احتمالی آن پی ببریم. در این حوزه اعداد و ارقام قابل توجه دیگری هم به چشم میخورد با این توضیح بدیهی که بدانیم اضافهوزن با چاقی البته تفاوتهایی هم دارد. حالا آمار تعداد هشت میلیونی منتشر شده را کنار بگذارید، چرا که با تعریفی مستند ثبت در پژوهشی که گفته شد حالا نزدیک به ۷۰درصد جامعه ایران دچار اضافه وزن هستند! به این معنا که در حال حاضر ۷۰ درصد ایرانیان به چاقی یا اضافهوزن، (۴۷ درصد اضافه وزن و ۲۳ درصد چاقی) مبتلا هستند و ۴.۵درصد جمعیت کشور نیز چاقی مفرط (مرضی) دارند. شمار افراد چاق در ایران از سال ۱۳۵۹ تاکنون ۵.۵ برابر و تعداد افراد دارای اضافه وزن هم ۳.۵برابر شده است. این شتاب شگفت چاق شدن جامعه ایرانی البته که باید دلایلی هم داشته باشد، عمدهترین علت این میزان از رشد چاقی در ایران مانند بسیاری از کشورهای درحال توسعه، رژیم غذایی ناسالم، پرخوری و کمتحرکی است. برای فهم بهتر این موضوع باید بدانیم که میزان مصرف کالری روزانه ایرانیها در دو دهه گذشته از ۲۰۰۰ به ۳۰۰۰ کالری رسیده و این درحالی است که ۹۰ درصد ایرانیان (هر دو جنس) فعالیت فیزیکی کافی ندارند. سهم زنان در کمتحرکی بیشتر از مردان است. این روند نگرانکننده در ایران بهگونهای است که کمتحرکی حتی در روستاها نیز بهطور چشمگیری افزایش یافته است. هرچند شتاب چاق شدن ما بیشتر از دیگر افراد این کره خاکی است اما این موضوع محدود به ایران نیست و به نوعی یک فراگیری جهانی است چرا که باید به افزایش سه برابری چاقی در جهان از سال ۱۹۷۵ اشاره کرد که تاکنون حدود دو میلیارد فرد ۱۸ سال و بالاتر به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند که از این تعداد ۶۵۰ میلیون نفر را افراد چاق تشکیل میدهند. همچنین ۳۸ میلیون کودک زیر پنج سال و بیش از ۳۴۰ میلیون کودک و نوجوان پنج تا ۱۹ سال جهان هم به اضافهوزن و چاقی مبتلا هستند و شیوع اضافهوزن و چاقی بین کودکان و نوجوانان از ۴ درصد در آن سال به ۱۸ درصد در حال حاضر رسیده است. موقعیت ما در کنار این کشورها آنطور که در پژوهش مورد نظر منتشر شده، جایگاه مناسبی نیست. براساس آخرین رتبهبندی جهانی، چاقی و اضافهوزن (۲۰۱۶ - ۱۹۷۵)، رتبه جهانی چاقی مردان و زنان بزرگسال ایرانی به ترتیب ۸۷ و ۴۱ است. همچنین میزان شیوع چاقی در مردان بزرگسال ایرانی ۲۰ درصد و در زنان ایرانی ۳۴ درصد است. در حال حاضر شاهد افزایش بیش از ۲۰ درصدی شیوع «اضافهوزن» بین نوجوانان ایرانی نسبت به چهار دهه گذشته هم هستیم. رتبه اضافهوزن دختران و پسران ۱۹ سال ایرانی با صعود ۲۸ و ۲۴ پلهای از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ به رتبههای ۶۸ و ۸۱ رسیده است. همچنین شیوع اضافهوزن در دختران از ۶ درصد به بیش از ۲۶ درصد و در پسران از ۳ درصد به ۲۴ درصد رسیده است. در رتبهبندی جهانی چاقی هم دختران ۱۹ سال ایرانی دارای رتبه ۵۵ و پسران در رتبه ۷۴ هستند و به ترتیب ۴۳ و ۳۹ پله، وضعیت چاقی نوجوانان ایران در چهار دهه گذشته بدتر شده است. در حال حاضر میزان شیوع چاقی بین دختران نوجوان ایرانی ۹ درصد و پسران ۷ درصد است که درمجموع این روند، نگرانکننده است. روزنامه جام جم