وزیر بهداشت دوباره به مجلس می‌رود | سوء مدیریت دارو ندارد

به گزارش جام جم آنلاین، وزیر بهداشت دوباره برای پاسخگویی ‌به بهارستان فراخوانده شده‌ و  قرار است این بار ‌ علاوه بر حل نشدن مشکلات دارویی در داروخانه‌ها و مراکز درمانی درباره مسائل دیگری نیز توضیح دهد.

‌‌نمایندگان مجلس قصد دارند درباره توسعه بیمارستان‌های خصوصی و محدود شدن خدمات در بیمارستان‌های دولتی از وزیر بهداشت سوال کنند. البته بخشی از پرسش‌های نمایندگان ‌به استفاده آقای وزیر از مدیران کم تجربه نیز اختصاص دارد.

‌ این بار اولی نیست که نمایندگان مجلس به دلیل مشکلات حوزه بهداشت و درمان وزیر را به مجلس فرا می‌خوانند؛ پانزدهم آذر ماه بود که وزیر بهداشت در مجلس حاضر شد تا درباره کمبود دارو به سوال نمایندگان پاسخ دهد. ‌ البته آن روز نمایندگان از توضیحات وزیر بهداشت قانع نشده و به او کارت زرد دادند.

افزون بر این همان روز ‌ رئیس کمیته غذا و دارو مجلس نیز از طرح استیضاح وزیر بهداشت و درمان خبر داد و از این گفت که بیش از 60 نماینده طرح استیضاح را امضا کرده‌اند.‌

به این ترتیب با توجه به اینکه نمایندگان مجلس دوباره وزیر بهداشت را به مجلس دعوت کرده‌اند، می‌توان گفت ماجرای استیضاح وزیر بهداشت جدی‌تر از گذشته شده است و هیچ بعید نیست در روزهای آینده با کارت قرمز نمایندگان مجلس رو به رو شود.

ریشه‌های یک بحران کم سابقه

‌بحران دارو در چند سال گذشته همواره شهروندان را دچار مشکل کرده‌ است. اما آنچه سبب شده نمایندگان مجلس وزیر بهداشت را برای این مساله دوباره به مجلس فرا بخوانند کمبود بی‌سابقه دارو است‌ که بخش قابل توجهی از آن را باید ناشی از سوء مدیریت دانست، زیرا  دست‌کم با برنامه ریزی ‌می‌شد از شدت آن کاست.

کمبود سرم و ‌ آنتی بیوتیک امسال شرایط ناگواری را برای بیماران و خانواده‌های آنها ایجاد کرد، این درحالی است این اقلام دارویی هنوز به شکل سهمیه‌ای در اختیار داروخانه‌ها قرار می‌گیرد.

با این حال، کارشناسان معتقدند بخش قابل توجهی از مواد مورد نیاز برای تولید این اقلام دارویی در کشور وجود دارد و نمی‌توان کمبود آنها را به مسائلی مانند‌ تحریم‌ها نسبت داد. به عبارت دیگر بخش قابل توجهی از مشکلات این روزهای حوزه دارو به  دلیل سوء مدیریت ایجاد شده است.

سوء مدیریت در برنامه‌ریزی ‌

مساله دیگری که کارشناسان حوزه بهداشت و درمان روی آن دست می‌گذارند و  بیانگر سوء مدیریت در حوزه دارو است؛ بحث پیش‌بینی نشدن بموقع نیاز دارویی کشور است.

در واقع اثبات این مساله که ‌ پیش بینی‌ها و برنامه‌ریزی های لازم برای تامین دارو درست و بموقع انجام نشده کار دشواری نیست، چراکه مسئولان در تابستان به فکر تامین داروهای مورد نیاز برای زمستان نبوده‌اند. به همین دلیل کشور  گرفتار ‌کمبود اقلامی دارویی مانند آنتی‌بیوتیک یا شربت دیفن ‌هیدرامین شد.‌

به عبارت دیگر می‌توان گفت مسئولان سازمان غذا و دارو دو ماه ‌ مرداد و شهریور را از دست دادند، چراکه در این مدت تولید آنتی بیوتیک در کشور خیلی کاهش یافت.

سرنخ کاهش تولید در این مدت را نیز اگر دنبال کنید به یکی دیگر از نشانه‌های سوء مدیریت در این سازمان می‌رسید، چراکه علت کاهش تولید آنتی‌بیوتیک ‌اختلاف نظر ‌ وزارت بهداشت و درمان و کارخانه‌های تولید کننده بر سر قیمت داروهای تولیدی بود.‌ جالب اینکه وزارت بهداشت در نهایت کوتاه آمد و در مهر ماه با قیمت جدید کارخانه‌ها موافقت کرد.

 بنابراین می‌توان‌ گفت قیمت مورد نظر کارخانه‌های تولید کننده آنتی بیوتیک منطقی بوده است و اگر مسئولان وزارت بهداشت زودتر به این نتیجه می‌رسیدند، تولید آنتی بیوتیک در کشور کاهش پیدا نمی‌کرد و ماجرای کمبود دارو بحرانی نمی‌شد.

‌سوء مدیریت در واردات

تصمیم‌گیری‌های نامناسب مدیران سازمان غذا و دارو اما پس از ماجرای توافق دیرهنگام با کارخانه‌‌های تولید کننده آنتی‌بیوتیک نیز ادامه یافت.

برخی کارشناسان معتقدند اگر مدیران وزارت بهداشت و درمان می‌خواستند با قیمت‌های جدید کارخانه‌ها ‌ موافقت نکنند‌ باید از پیش به فکر واردات دارو  می‌بودند. اما آنها‌ پس از مهرماه به فکر واردات دارو افتادند و این واردات نیز به شکل مناسبی انجام نشد، چراکه‌ بخشی  از داروهای وارداتی مشکل کیفی داشتند و از بازار جمع آوری شدند. افزون بر این حجم ‌داروهای وارداتی نیز کم و  30 سی سی بود. به همین دلیل پزشکان به ناچار داروی بیشتری برای بیماران تجویز می‌کنند و به این شکل هزینه بیشتری به شهروندان تحمیل شد، چراکه قیمت شربت 100سی سی ایرانی با شربت واردادتی 30 سی سی برابر بود. ‌

افزون براین می‌توان گفت در این مدت نیز ‌ از کارخانه های داروسازی به درستی حمایت نشد،‌ زیرا در حالی که این کارخانه‌ها به نقدینگی نیاز داشتند، قیمت مواد اولیه وارداتی حدود 8 برابر افزایش یافت و کارخانه‌ها برای تامین پول با مشکلات بیشتری مواجه شدند. در واقع در شرایطی که نیاز بود‌ به کارخانه‌ها تسهیلات داده شود و یا مالیات بر ارزش افزوده ‌کاهش پیدا کند به این مهم توجهی نشد.

این درحالی است که ‌ بتازگی مجلس ‌با کاهش مالیات بر ارزش افزوده موافقت کرده ‌ و یا قرار شده است که‌ تسهیلات در اختیار کارخانه ها قرار گیرد.

کارشناسان معتقدند اگر همه این تدابیر بموقع در نظر گرفته شده بود، کشور دچار بحران کم سابقه کمبود دارو نمی‌شد.

مدیرانی با تجربه اندک‌

مساله دیگری که در شکل گیری بحران کمبود دارو نقش دارد و در پرسش نمایندگان مجلس نیز دیده می‌شود، بحث استفاده از مدیران کم تجربه است.

هرچند بتازگی برخی از مدیران سازمان غذا و دارو تغییر کرده‌اند. اما نکته‌ای که نباید فراموش کرد، این است که در این تغییر و تحول افراد تغییر نکردند و فقط سمت‌های اشخاص جا به جا شد. به همین دلیل می‌توان گفت اگر مدیریت نیز تغییر نکرده بود، شرایط تغییری نمی‌کرد‌.

واقعیتی که در این بین نمی‌توان ندیده گرفت، این است که‌  در سازمان غذا و دارو  مدیران با تجربه‌ای به کار گرفته نشده‌اند‌ و مدیریت در این حوزه براساس آزمون و خطا انجام می‌شود.

نباید فراموش کرد که کنترل و تامین بیش از 3000 قلم داروی ژنریک در کشور به مدیران با تجربه نیاز دارد. این درحالی است که مدیران کنونی سازمان غذا و دارو که در یکسال اخیر سکان هدایت سازمان غذا و دارو را در دست  گرفته‌اند همگی جوان هستند و از تجربه لازم برخوردار نیستند.

کارشناسان معتقدند باید به مدیران جوان نیز فرصت داد، اما نیاز است که برای کنترل بازار دارویی کشور از نظر مدیران با تجربه نیز استفاده شود، زیرا اگر بازار دارویی کشور گرفتار آزمون و خطا شود، بحران‌هایی مانند کمبود دارو افزایش خواهد یافت.