احیای گردشگری روستایی برای افزایش درآمد سرانه

در قرن اخیر، گردشگری آنچنان توسعه پیدا کرده که در سراسر جهان به عنوان یک صنعت مورد توجه قرار گرفته است. صنعتی که می‌تواند مشکلات اساسی مانند بیکاری، پایین‌بودن سطح درآمد سرانه و کمبود درآمد کشور‌ها را به راحتی جبران کرده و موجب ایجاد درآمد، اشتغال‌زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیرساخت‌ها در هر منطقه‌ای شود.

به همین دلیل است که امروزه دولت‌ها در پی آن هستند با برنامه‌ریزی صحیح و حساب‌شده گردشگری را در کشورشان گسترش دهند. گردشگری انواع متعددی دارد که یکی از محبوب‌ترین آن، گردشگری روستایی است. اهمیت و محبوبیت این نوع گردشگری تا آنجاست که بسیاری از متخصصان حوزه گردشگری معتقدند روستا‌ها در آینده به یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگران تبدیل خواهد شد. در تعریف این مدل از گردشگری آمده «هرگونه گردشی که در نواحی روستایی انجام می‌گیرد را گردشگری روستایی می‌نامند» که البته نقد‌هایی به این تعاریف وارد است. اما باید گفت این نوع گردشگری معرف زندگی، فرهنگ، هنر و میراث مناطق روستایی است و جامعه محلی را از لحاظ اجتماعی و اقتصادی بهره‌مند می‌سازد. ضمن این که، ارتباط بین گردشگران و جوامع محلی را برای غنی‌سازی تجربه گردشگران فراهم می‌کند.

در تعریفی که توسط سازمان جهانی گردشگری ارائه شده هم به پیوند فعالیت و تجربه بازدیدکنندگان با طیف وسیعی از محصولات مبتنی بر طبیعت، کشاورزی، ماهیگیری و سبک‌زندگی روستاییان تاکید دارد. با اتکا براین تعاریف می‌توان ویژگی‌هایی را برای گردشگری روستایی برشمرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها روستاپایه‌بودن فعالیت‌ها و محصولات گردشگری روستایی است که باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد. در این نوع گردشگری، گردشگران علاقه ویژه‌ای به ارتباط با جوامع محلی دارند و در پی آشنایی با شیوه زندگی افراد بومی هستند. ضمن این که، گردشگران روستایی تمایل دارند در فعالیت‌های معمول زندگی روستاییان مشارکت کنند، به‌همین دلیل است که غلبه کسب‌وکار‌های خرد و خانگی در این نوع گردشگری مورد تاکید قرار گرفته است.

با توجه به این‌که حدود ۸۰ درصد عرصه‌های طبیعی در سطح جهان را روستا‌ها تشکیل داده‌اند، بسیاری از مطالعات گردشگری پیرامون گردشگری در نواحی روستایی انجام گرفته است. این مقوله برای طیف وسیعی از فعالیت‌های گردشگری مانند گردشگری کشاورزی، گردشگری فرهنگی، خلاق گردشگری غذا و اکوتوریسم به کار برده می‌شود.

با توجه به تحولاتی که در چند سال گذشته، به لحاظ فکری، فرهنگی و اجتماعی در عرصه جهانی اتفاق افتاده ذائقه گردشگران تغییر کرده و برخلاف گذشته گردشگران امروزی به‌دنبال تجربه فضا‌های جدید هستند که در این میان طبیعت‌گردی در فضا‌های روستایی نقش مهمی را ایفا می‌کند؛ بنابراین از یک‌سو مناطق روستایی با توجه به منابع طبیعی و غنی فراوانی که در اختیار دارند، برای توسعه این نوع گردشگری عرصه خوبی محسوب شده و از سوی دیگر گردشگری با توجه به ماهیتی که دارد فرصت بسیار مناسبی برای توسعه مناطق روستایی است و می‌تواند به تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد افراد بومی کمک کند.