ایستادگی در برابر بازی انصراف

مهدی آذرپندار، دبیر جشنواره دیروز در نشستی خبری در برابر خبرنگاران قرار گرفت و با موضعی قابل ستایش گفت جمهوری اسلامی را حرم می‌داند و با وجود ناخشنودی از رویداد‌هایی که در سطح کشور جریان دارد، برگزارنشدن جشنواره فیلم کوتاه تهران را ننگ بزرگی دانست و اعلام کرد که زیر بار این ننگ نخواهد رفت. این موضعگیری قاطع اگرچه به مذاق خیلی از افرادی که قصد داشتند با واردکردن فشار رسانه‌ای، شرایط کشور را در حال حاضر بحرانی جلوه دهند، خوش نیامده است، اما نشان می‌دهد که باید در برابر این بازی همیشگی و تکراری سیاسی کردن فضای فرهنگی ایستاد.

آذرپندار با اشاره به انصراف‌ها، تصریح کرد که انصراف طبق اساسنامه جشنواره غیرقانونی است، اما در عین حال گفت: ما نمی‌خواهیم خیلی سلبی عمل کنیم و به دوستان گفتیم که هر کس درخواستی دارد باید مکتوب اعلام کند. هر وقت درخواست‌ها مکتوب به دستمان رسید تصمیم‌گیری می‌کنیم. البته او به این نکته اشاره کرده که خواست اکثریت باید بر میل و فضاسازی اقلیتی که دوست دارند جشنواره را تعطیل کنند، ترجیح داده شود.

دبیر جشنواره در این مدت سعی کرده با گفتگو مشکل را حل کند و البته به این مساله هم اشاره کرده که خیلی از این مسائل به دلیل فشار‌های بیرونی روی داده است. او گفت: فشار روی این بچه‌ها بسیار زیاد است و باید بگویم انصراف هیچ تبعاتی ندارد چرا که می‌دانم تحت چه شرایطی این کار را کرده‌اند و خیلی‌ها قبل از انصراف به من زنگ زدند و گفتند شرمنده‌ایم. خیلی‌ها تهدید شده‌اند که فکر می‌کنند آینده فیلمسازی‌شان در خطر است. وی افزود: تمام بحث ما در جلسات با فیلمسازان این بوده که به زمان‌بندی و اجماع برسیم. آیا کسی پیش‌بینی از شرایطی دارد که اوضاع بهتر شود و بعدا با حال بهتر فیلم ببینیم؟ ما این را به فیلمسازان هم گفته‌ایم. هر فیلمی که کنار می‌کشد غم‌انگیز است به ویژه وقتی با آن‌ها صحبت کنید و بدانید در چه شرایطی کنار کشیده‌اند. متن انصراف آن‌ها را بخوانید و ببینید در چه شرایط ناراحت‌کننده‌ای کنار کشیده‌اند.
دبیر جشنواره درباره حضور ایسفا در جشنواره گفت: من آن‌ها را می‌فهمم و می‌دانم که تحت فشار هستند. من توهم میزبانی ندارم و به تصمیم ایسفا برای شرکت‌نکردن در این دوره احترام می‌گذارم، اما از صنف فیلم کوتاه و ایسفا توقع دارم که از کیان جشنواره و فیلم کوتاه حفاظت کنند؛ به خصوص در مقابل دوقطبی‌ها. همچنین تاکید می‌کنم که این رویداد جشن نیست. بخش آرای مردمی هم داریم، ولی توسط صنف برگزار نمی‌شود. امیدوارم آن‌هایی که توهم بزرگ‌تری دارند دیگر نباشند مثلا به سینمای بلند بروند و دست از سر این فیلمسازان بردارند. دلخوری از کسی ندارم. آن‌ها معتقدند کلمه جشنواره معنای خاصی دارد، ولی ما هیچ دوره‌ای تلقی جشن نداریم. هیچ‌وقت هم به این شکل نبوده که یک فضای جشن و سرور باشد، اگر کسی تشویقی شده به خاطر حرفی بوده که زده و از دل این جامعه بوده است. ما با بچه‌های ایسفا فضای تقابلی نداریم، ولی آن‌ها تصمیم خود را گرفته‌اند که نباشند و من آن‌ها را درک می‌کنم. این دوره آرای مردمی داریم، ولی صنف دیگر آن را به‌عهده ندارد.

فشار از خارج برای انصراف

آذرپندار البته پشت پرده بازی انصراف گروهی از فیلمسازان را هم بیان کرد و گفت: آدم‌هایی داریم که در تمجید از نهاد‌های انقلابی سریال می‌سازند و به فیلمسازان فیلم کوتاه فشار می‌آورند که در جشنواره شرکت نکنند. آن عزیزی که به من گفت خواب یکی از مسئولان کشور را دیده تا فیلمش به جشنواره راه‌پیدا کند و امروز این‌گونه نشد و حالا فیلمسازان را تهدید می‌کند با چه وجدانی درباره خود فکر می‌کند. ما جشنواره را برگزار می‌کنیم به احترام همه کسانی که انصراف ندادند و برگزار می‌کنیم برای این‌که وعده داده بودیم. معتقدم هیچ فیلمسازی در این ادوار بابت حضور در پیشگاه افکار عمومی متهم نبوده است. ترجیح می‌دهم با کل واحد بچه‌ها مواجه باشم و نمی‌خواهم هم دوقطبی خوب‌ها و بد‌ها را ایجاد کنم. ما هیچ تقابلی با این بچه‌ها نداریم و لجبازی نمی‌کنیم. برای تصمیم آن‌ها احترام قائلیم. ما هیچ‌وقت دوستان را تهدید نکردیم و نمی‌کنیم، متاسفم برای مخالفینی که بچه‌ها را تهدید کردند. به آن کسی که فضا را به دوقطبی با شرف و بی‌شرف تبدیل کرد، تبریک می‌گویم، چون موفق شد، اما کاش انتقامش را از من می‌گرفت. این جنس فشار در فضای مجازی و تلفنی بزدلانه است. بله مکاتبات بین‌المللی برای برگزار نشدن جشنواره شده و حتی هموطنان ما گفته‌اند جشنواره از اعتبارات بین‌المللی ساقط شود، چون برخی از این فضا نان می‌خورند، فیلم اول‌شان موفق نبوده و حالا لیدر شده‌اند.

وی با اشاره به برخی تلاش‌ها از خارج کشور برای تعویق جشنواره، تصریح کرد: این را هم بدانید که بعضی هموطنان ما در بخش‌های خارجی مکاتبه کرده‌اند که فیلمسازان خارجی به ایران نیایند تا جشنواره برگزار نشود. من مهدی آذرپندار معتقد به جمهوری اسلامی، جشنواره را به این دلیل برگزار می‌کنم که وعده آن را داده بودم، نه این‌که بخواهم نشان بدهم عقب‌نشینی نمی‌کنم. ما فکر می‌کنیم فیلم‌کوتاه برآمده از دل این اجتماع است و بسیاری از فیلم‌ها انتقادی است و حال و هوای همین شرایط را دارد پس چرا باید فیلم‌ها را پنهان کنیم؟

وی ادامه داد: دوستی به اتاق آمد و گفت خواب یکی از مقامات را دیده، اما امروز گوشی خود را برداشته و با شرف و بی‌شرف می‌کند. من معتقد به جمهوری اسلامی هستم. در این وضعیت جشنواره را برگزار نمی‌کنیم که بگوییم عقب‌نشینی نمی‌کنیم، اما برای این برگزار می‌کنیم که قولش را داده‌ایم. ما نمی‌خواستیم فیلمساز با فیلمساز تقابل کند. این کار را آن وری‌ها می‌کنند. ما فکر می‌کنیم فیلم کوتاه برآمده از اجتماع است. ما میزبان نیستیم. ما هم مهمان هستیم. از دوستان میزبان می‌خواهم اگر کسی به لوگوی این جشنواره خون پاشید از جشنواره دفاع کنید. می‌شد تصویر خون به لوگو را پیگیری قانونی کرد، اما ما قائل به گفتگو هستیم. این انصراف‌ها گرچه جدی است، اما تا روز آخر تلاش می‌کنیم دوستان در جشنواره حضور داشته باشند. آن روزی که نتوانیم دور هم جمع شویم و صحبت کنیم، روز خطرناکی است.
وی ادامه داد: در بخش بین‌الملل چهار فیلم انصرافی داریم که همه از یک جا هستند.

وی درباره انصراف استادان نشست‌های تخصصی جشنواره بیان کرد: با وجود انصراف برخی، اما حالا هم به اندازه کافی اسامی بزرگ برای این بخش داریم، نیازی به جایگزینی ندیدیم و اگر کسی جایگزین شود در جشنواره رخ می‌دهد. باید بگویم به طور کلی چهار انصراف از ۲۲نشست داشتیم و همچنان استادان گرانقدری حضور خواهند داشت. من ممنونم که برخی این فشار‌ها را تحمل کرده‌اند و همچنان حضور دارند. او با تاکید بر این‌که فضای جشنواره نباید امنیتی باشد قول داد جشنواره در فضایی عادی و بدون نگاه امنیتی برگزار شود.

بودجه جشنواره

وی درباره بودجه جشنواره گفت: سازمان سینمایی مساعدت‌های لازم را کرده است و امسال با توجه به حضور‌های داخلی و خارجی بودجه افزایش یافته است. همچنان بر این مبنا هستیم که فیلمسازان استان‌ها را دعوت کنیم تا بیایند، ضمن این‌که پنج استاد برگزیده انجمن مهمان ما هستند.

وی درباره انتخاب آثار بخش بین‌الملل عنوان کرد: ما در بخش بین‌الملل به فیلم‌های منطقه توجه می‌کنیم که اتفاقا فیلم‌های خوبی هم داریم. کشور‌های صاحب سینما هر کدام بالای ۱۰۰اثر فرستاده‌اند، اما سعی کردیم مرجعیت جشنواره در کشور‌های منطقه حفظ شود. فرآیند بازبینی فیلم‌های کوتاه در جشنواره خیلی پیچیده است. از هیات انتخاب که این فرآیند را به جان خریدند، تشکر می‌کنم.

آذرپندار گفت: قرار بود ۱۰۰فیلم داشته باشیم که یک فیلم به دلیل مشکلات فنی به جشنواره نرسید. مثل همیشه هم چیزی حدود ۳۰درصد آثار جشنواره تولید انجمن سینمای جوانان است که البته این طبیعی است، چون ما سالانه حدود ۵۰۰ فیلم تولیدی داریم. ما یک تولیدکننده بزرگ در حوزه فیلم کوتاه هستیم، اما هیچ فشاری روی هیات انتخاب برای این‌که فیلم‌های انجمن انتخاب شوند، نبوده است. درباره افتتاحیه هم بگویم ما امسال افتتاحیه را به معنای همیشگی نداریم که ربطی به اتفاقات ندارد بلکه برای صرفه‌جویی این کار را کردیم. البته یکی دو اتفاق جنبی داریم که یکی از این اتفاقات رونمایی از کانون دانش‌آموختگان انجمن است. چون بسیاری از این انجمن فارغ‌التحصیل شده و الان به جا‌های مختلف رسیده‌اند. این رویداد همین پنجشنبه در جشنواره برگزار می‌شود.

وی درباره فیلم‌های اقتباسی توضیح داد: ۱۲فیلم اقتباسی در بخش‌های مختلف داریم. البته این‌گونه نبوده که صرف‌نظر از فرم فقط به خاطر اقتباسی بودن انتخاب‌شان کرده باشیم، چون نمی‌خواستیم فقط آمار پر کنیم.