معمای جمعیت کودکان کار و خیابان | لزوم ایجاد بانک اطلاعات کودکان کار

به گزارش جام جم آنلاین، این روزها در کلانشهرهای کشور به زحمت می‌توان چهارراه یا میدانی را پیدا کرد که در آن نشانی از کودکان کار و خیابان نباشد. کارشناسان معتقدند شرایط نامناسب اقتصادی سبب شده ‌حضور کودکان کار و خیابان از همیشه مشهودتر شود.

این درحالی است که دستگاه‌های متولی نیز هنوز نتوانسته‌اند، آمار مناسبی از جمعیت کودکان کار و خیابان تهیه کنند. به همین دلیل اعداد مختلفی در این حوزه مطرح می‌شود از سه تا چهار میلیون کودک ‌‌گرفته تا اعداد دیگری که در مناسبت‌های مختلف از سوی مسئولان و سازمان‌های مردم نهاد بیان می‌شود.

کودکان کار، کودکان فراموشی

نبود بانک اطلاعاتی مناسب در این حوزه سبب شده خدمات مناسبی نیز به کودکان کار و خیابان و خانواده‌های آنها ارائه نشود.

حسن‌ موسوی‌ چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پاسخ به این پرسش که چرا اطلاعات مناسبی از جمعیت کودکان کار و خیابان در دسترس نیست؟ به جام جم آنلاین می‌گوید: نظام ثبتی در این حوزه وجود ندارد. به همین دلیل آمار مشخصی از جمعیت کودکان و کار و خیابان در دسترس نیست.

آن طور که او توضیح می‌دهد آمارهایی که در این خصوص مطرح می‌شود نیز قابل اطمینان نیست، زیرا برای تهیه آنها از روش‌های مناسبی استفاده نشده است.

برای نمونه برخی برای به دست آوردن آمار و جمعیت کودکان کار و خیابان تعداد کودکان بازمانده از تحصیل را در نظر می‌گیرند.

علاوه بر این برخی کارشناسان نیز آمار کودکانی  را که از مراکز دولتی یا مردم نهاد خدمات دریافت می‌کنند، به عنوان جمعیت کودکان کار و خیابان در نظر می‌گیرند.

این درحالی است که چنین آمارهایی قابل استناد نیست، چون بسیاری از کودکان کار در کارگاه‌های زیرزمینی مشغول به کار هستند و دستگاه‌های مسئول از فعالیت آنها آگاهی ندارند.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران عنوان می‌کند: در این بین حتی ‌ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به درستی نمی‌داند  چند نوجوان در کارگاه‌ها مشغول به کار هستند. این درحالی است که برخی از کودکان و نوجوانان در کارگاه‌های ساختمانی فعالیت می‌کنند که هیچ نظارتی روی آنها نیست.

شناسایی کودکان کار با اسکن عنبیه ‌

نبود اطلاعات مناسب از کودکان کار و خیابان سبب شده است اندک برنامه‌های حمایتی که برای این افراد در نظر گرفته می‌شود نیز تاثیر گذار نباشد. به همین دلیل قرار است سازمان بهزیستی کشور برای رفع این مشکل اقدام به اجرای طرح اسکن عنبیه چشم کند و به این شکل با شناسایی کودکان کار و خیابان برای آنها پرونده‌های حمایتی تشکیل دهد.

آن طور که ‌سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی در این باره می‌گوید قرار است این طرح در 12 استان کشور اجرایی شود و پس از تامین اعتبار و تجهیزات لازم در سایر استان‌های کشور نیز در دستور کار قرار گیرد. ‌

‌رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران درباره اهمیت ایجاد بانک اطلاعاتی از کودکان کار و خیابان می‌گوید: برای اینکه بتوان حمایت مناسبی از گروه‌های هدف به عمل آورد در قدم اول نیاز است که بانک اطلاعاتی مناسبی در این خصوص در اختیار داشت.

آن طور که او توضیح می‌دهد با ایجاد بانک اطلاعاتی از کودکان کار و خیابان می‌توان با توجه به نیازهای آنها و شرایط جغرافیایی محل سکونت‌شان خدمات مناسبی برای آنها در نظر گرفت.

‌موسوی چلک ادامه می‌دهد: برای نمونه اکنون در تهران حدود 33 مرکز دولتی و مردمی در حوزه کودکان کار و خیابان فعالیت می‌کنند. اگر این مراکز بانک اطلاعاتی مناسبی از گروه‌ هدف خود در اختیار داشته باشند، بهتر می‌توانند برنامه ریزی و مشکلات کودکان کار و خیابان را برطرف کنند.

 کودکان خیابان و اتباع بیگانه

 نبود اطلاعات مناسب از کودکان کار و خیابان سبب شده برخی از کارشناسان در تحلیل های خود دچار اشتباه شوند. برای نمونه برخی ادعا می‌کنند که بیشتر کودکان کار و خیابان کشور را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند. لازم به یادآوری است که مسئولان باید برای حمایت از کودکان کار و خیابان بدون توجه به ملیت آنها اقدام کنند و شرایطی ایجاد کنند که مسائل اقتصادی و اجتماعی سبب نشود دنیای کودکان قربانی کار شود.

با این حال برخی از مسئولان برای جبران کم کاری خود ادعا می‌کنند بیشتر کودکان کار و خیابان کشور را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این باره توضیح می‌دهد: آمارهایی که در خصوص کودکان کار و خیابان در کشورمان مطرح می‌شود، ‌واقعیت مساله کودکان کار و خیابان نیست. برای نمونه گفته می‌شود بیشتر کودکان کار اتباع بیگانه هستند. این درحالی است که باید گفت در آمارها تعداد کودکان اتباع بیگانه بیشتر است، چون هنگام اجرای طرح‌های جمع آوری، کودکان اتباع بیگانه بیشتری شناسایی می‌شود. به عبارت دیگر شناسایی کودکان کار ایرانی با توجه به اینکه اغلب در کارگاه‌های زیرزمینی ‌فعالیت می‌کنند، دشوارتر است.

‌‌لازم به یادآوری است که ساماندهی کودکان و کار و خیابان در گرو برطرف شدن مولفه‌هایی است که سبب افزایش جمعیت کودکان کار و خیابان می‌شود. در واقع تا زمانی که مشکلات اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی برطرف نشوند نمی‌توان به کاهش جمعیت کودکان کار و خیابان امیدوار بود.

‌