پس از حمله به کنگره آمریکا و حوادث روز ۶ ژانویه ۲۰۲۱، اتفاقات مهمی در سراسر آمریکا پیش آمده است. بسیاری از تحلیلگران و حتی سیاستمداران بهصراحت از نشانههای بروز جنگ داخلی در ایالات متحده سخن میگویند و واژگانی مانند کالی اگزیت (خروج کالیفرنیا از حاکمیت آمریکا) دیگر یک شوخی رسانهای محسوب نمیشود.
نشانههای جنگ
دیوید گومپرت و هانس بینندیک که از محققان ارشد اندیشکده نشنال اینترست در آمریکا محسوب میشوند، شاخصههای حرکت آمریکا به سوی سقوط و زوال را این گونه ارزیابی میکنند: «بهراستی اختلافات عمیق در جامعه آمریکا به کجا کشیده خواهد شد؟ مجموعه پیچیدهتری از عوامل مرتبط با یکدیگر است که امکان دارد به ارزیابی احتمال وقوع جنگ داخلی دیگر در آمریکا کمک کند. شکافها و غیریت سازیهای صورت گرفته در آمریکا منجر به بروز بحرانهای دامنه داری دراین کشور شده است. ظهور ترامپیسم در این روند تاثیرگذار بوده و این روند (جنگ داخلی) را تسریع کرده است.» واقعیت این است که در کنار بروز شکافهای داخلی در آمریکا، زمینههای شورش و جنگ نیز در این کشور بیش از هر زمان دیگری فراهم است. نشنال اینترست در بخش دیگری از گزارش خود به عمق فاجعه اشاره میکند، جایی که میگوید در سال ۲۰۲۱، حدود ۴۲ درصد خانوادههای آمریکایی حداقل یک سلاح داشتند. اکنون نیز غیرنظامیان آمریکایی نزدیک به ۴۰۰ میلیون سلاح گرم دارند. بیشترین تراکم مالکیت سلاح گرم در عمق جنوب و غرب میانه است. حدود۵۸ درصد خانوادههای محافظه کار جمهوریخواه حداقل یک سلاح دارند و این میزان در خانواده کسانی که خود را لیبرال دموکرات میخوانند، حدود ۲۹درصد است.
تحقق هشدار تیلرسون
نشانههای آشوب و جنگ داخلی در آمریکای امروز بیش از قبل نمود پیدا کرده است. در سال ۲۰۲۰، زمانی که انتخابات ریاست جمهوری این کشور با چاشنی ابهام و آشوب برگزار شد، بسیاری از جامعهشناسان آمریکایی معتقد بودند شکافهای داخلی در این کشور از سطح دوگانه سازی حزبی فراتر رفته و به نوعی هویت و مؤلفههای تشکیل دهنده جامعه آمریکایی را درگیر خودساخته است. البته صدای این جامعه شناسان به مانند صدای افرادی مانند رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق آمریکا که حتی قبل از برگزاری انتخابات سال ۲۰۲۰ سخن از جنگ داخلی در آمریکا به میان میآوردند، شنیده نشد. لابیهای فعال رسانهای از سوی لابیهای صهیونیستی مانند آیپک و جی استریت، پردهبرداری از شکافهای درونی و هویتی در آمریکای امروز را خط قرمز خود میدانند. این خط قرمز به مراتب برای دو حزب سنتی آمریکا (دموکراتها و جمهوریخواهان) پررنگتر است. در چنین فضایی استقلالخواهی ساکنان کالیفرنیا و تگزاس از ایالت فدرال بیشتر به نوعی شوخی تشبیه میشود و حتی سخنان تئوریسینهایی مانند فوکویاما که به خطای شناختی خود در طرح نظریاتی مانند پایان تاریخ حول محور لیبرال دموکراسی آمریکایی اذعان میکنند، شنیده نمیشود؛ و حالا ترامپ
در یک سوی ماجرا، ترامپ از اینکه از سوی پلیس اف بی آی و نهادهای امنیتی آمریکا محکوم به حذف تدریجی از صحنه سیاسی این کشور شده، بهشدت نگران و خشمگین است. رئیسجمهور سابق آمریکا هشدار داده است محاکمه و حذف وی از معادلات قدرت، عواقب و تبعات سختی را برای آمریکا در پیش خواهد داشت. منظور او دقیقا همان جنگ داخلی است. این اظهارات در حالی صورت میگیرد که قرار است امسال انتخابات میاندورهای کنگره برگزار شود. به واسطه بازگشت ترامپ به عرصه انتخابات، این آوردگاه سیاسی حکم یک ماراتن سیاسی تمام عیار را در آمریکا خواهدداشت. بسیاری از مقامات امنیتی و ژنرالهای آمریکایی هشدار دادهاند امسال (۲۰۲۲)، صحنه داخلی آمریکا بهواسطه فعالیتهای دوباره ترامپ، ناتوانی دولت بایدن در مواجهه با بحرانها و تشدید تحرکات پنهان جریانهای ملیگرای افراطی و نژادپرستان طرفدار رئیسجمهور سابق آمریکا آشفته خواهدبود. این مجادله در سال ۲۰۲۴ و در جریان رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری سال۲۰۲۴ به نقطه اوج خود خواهد رسید. طرفداران ترامپ که بسیاری از آنها را افراد نژادپرست و ضد مهاجرت یا حتی جمهوریخواهان طرفدار جنگ تشکیل میدهند، معتقدند باید فرآیند قانونی را برای انجام کارها کنار گذاشت و در صورت لزوم دست به اسلحه برد.
صدای پای بحران
پل پیلار، تحلیلگر ارشد سابق سازمان سیا و استاد دانشگاه جورج تاون، از منظر دیگری نسبت به تهدیدات جاری در ایالات متحده مینگرد. وی معتقد است زمانی که ملت با تهدیدات امنیتی بزرگ و برجسته مواجه نباشد، توجه عمومی و سیاسی به امنیت ملی کمتر از هر زمان دیگر میشود. در این معادله، مردم کمتر از گذشته کاری با رفتارهایی دارند که امنیت ملی را به خطر میاندازد، درست مانند واکنشهایی که در مواجهه با رفتارهای ترامپ صورت میگیرد. در چنین فضایی امنیت داخلی به مؤلفهای مبهم تبدیل میشود. آنچه مسلم است اینکه گذار از این بحران داخلی در گرو قدرت یافتن یکی از دو حزب دموکرات یا جمهوریخواه نیست. نتایج نظرسنجی دانشگاه کوئینی پیاک، نشان میدهد نزدیک به ۶۷درصد طرفداران هر دو حزب سنتی آمریکا، نگران فروپاشی دموکراسی در کشورشان هستند. نکته قابل تامل اینکه در نظرسنجیهای موازی و مشابه نیز نزدیک دوسوم شهروندان آمریکایی نفرت خودرا از الاغها و فیلها نمایان ساخته و خواستار ظهور یک جریان جدید و مستقل در راستای تحقق منابع کشورشان هستند. صدای پای بحران هر لحظه در آمریکای آسیب پذیر شدیدتر میشود.
روزنامه جام جم