تکرار تراژدی جورج فلوید در ایتالیا

این واقعه جمعه ۲۹ژوئیه در شهر کوچک چیویتانوا مارکه در ناحیه ماچرتا روی داد. در ویدئویی که گفته‌شده توسط یک رهگذر تهیه شده ــ که به نظر می‌رسد آنچه پیش چشمانش روی می‌دهد، هیچ دخالتی نمی‌کند ــ یک دستفروش نیجریه‌ ای دیده می‌شود که توسط یک مرد سفیدپوست زمین‌زده شده است.

پلیس می‌گوید یک ایتالیایی ۳۲ساله را در ارتباط با قتل و سرقت بازداشت کرده است. با این‌حال، انتشار این ویدئو در شبکه‌های اجتماعی واکنش‌های گسترده و اغلب تندی در ایتالیا به همراه داشته است. بسیاری از کسانی که این ویدئو را دیده‌اند، نوشته‌اند از بی‌تفاوتی شاهدان عینی متعجب شده‌اند.

مهاجر کشته‌ شده که بود؟

مهاجر کشته‌ شده علیکا اوگورچوکوو نام دارد که صاحب دو فرزند است. همسر او، چریتی اوریاچی در حالی که نمی‌توانست جلوی اشک‌هایش را بگیرد به رسانه‌های ایتالیا درباره لحظه‌ای که پلیس جسد همسرش را روی پیاده‌رو به او نشان داده، گفته است.

گویا فرد مهاجر، دستان خود را در برابر قاتل دراز کرده و تقاضای کمک کرده بود. روز شنبه (۳۰ژوئیه) صدها نیجریه‌ای‌تبار ساکن شهر چیویتانوا مارکه به خیابان‌ها آمدند و خواستار اجرای عدالت برای علیکا شدند. این واقعه با واکنش رهبران سیاسی ایتالیا هم همراه بوده است.

انریکو لیتا، رهبر حزب چپگرای دموکراتیک ایتالیا گفته‌آنچه روی داده «ناامیدکننده، وحشیگری بی‌سابقه، بی‌تفاوتی همگانی و غیرقابل توجیه» بوده است.

متیو سالوینی، رهبر جناح راست هم به‌تندی و با خشم نسبت به این قتل واکنش نشان داده و گفته امنیت (شهروندان) رنگ نمی‌شناسد و باید به عنوان حقوق ذاتی افراد تلقی شود.

فارغ از تمام بیانیه‌های رسمی منتشرشده از سوی احزاب و پلیس ایتالیا، بی‌تفاوتی عمومی نسبت به قتل یک سیاهپوست در خیابان‌های این کشور، حکایت از فاجعه تلخی دارد که سراسر کالبد جهان غرب را در برگرفته است.

در این‌خصوص، تفاوت چندانی میان آمریکا و کشورهای اروپایی وجود ندارد. طی سال‌های اخیر، احزاب افراطی و مهاجرستیز در اروپا رشد زیادی پیدا کرده و دست به یارگیری گسترده‌ای در جوامع گوناگون زده‌اند. حتی برخی از آنها یک گام فراتر نهاده و به‌صراحت از تعلق فکری خود به نئونازیسم و فاشیسم سخن می‌گویند.

در چنین شرایطی نهادهای امنیتی در غرب به بهانه احترام به عقاید سیاسی، دست این گروه‌ها را برای جنایت علیه رنگین‌پوستان و مهاجران باز گذاشته‌اند. اکنون فاجعه به نقطه‌ای رسیده که در روز روشن و در یکی از خیابان‌های پرتردد شهری در ایتالیا، یک سیاهپوست نیجریه‌ای با خونسردی مطلق قاتل و ایتالیایی‌هایی که در اطراف وی بوده‌اند به قتل می‌رسد.

فاجعه حقوق بشری در غرب

ما اکنون با یک فاجعه حقوق بشری تمام‌عیار در غرب مواجه هستیم. اگر تا سال۲۰۲۰، قتل یک سیاهپوست آمریکایی توسط پلیس به نماد یک خشونت سیستماتیک تبدیل شده بود، اکنون شاهدیم که شهروندان برخی کشورهای غربی خود نیز از رویکرد مهاجرستیزانه نهادهای امنیتی و سیاسی خود تاثیر پذیرفته‌اند.

در کشورهای دیگر اروپایی از جمله فرانسه، آلمان و انگلیس نیز شاهد همین تبعیض ساختاری هستیم. در سال ۲۰۲۰، حضور هزاران نفر در اعتراض‌های ضد نژادپرستانه پاریس، فقط ناظر به قتل جورج فلوید نبود. در آن زمان دستگاه قضایی فرانسه ضمن اعمال بی‌عدالتی مطلق در پرونده «آداما ترائوره» جوان سیاهپوستی که سال ۲۰۱۶(شش سال قبل) توسط پلیس فرانسه و در بازداشتگاه به قتل رسید، علت مرگ وی را حمله قلبی در بازداشتگاه دانست.

همین مسأله خشم رنگین‌پوستان را در فرانسه برانگیخت. این پرونده با اصرار نهادهای امنیتی فرانسه مختومه شده. در آلمان نیز گروه‌های نئونازیست‌، ملی‌گرایان افراطی و مهاجرستیزان در ذیل گروه‌های سیاسی مانند حزب جایگزینی برای آلمان یا جنبش پگیدا مانور می‌دهند. تنها در سال گذشته میلادی، بیش از ۱۵۰۰ حمله نژادپرستانه در آلمان رخ داده است، بنابراین این نژادپرستی سیستماتیک در اروپا نیز قابل رؤیت است.

در چنین شرایطی نهادهای رسمی قدرت در غرب، صرفا نسبت به آنچه در این کشورها می‌گذرد، ابراز تاسف می‌کنند. این ابراز تاسف در حالی صورت می‌گیرد که دست سران جریان‌های افراطی و مهاجرستیز درخصوص جذب طرفدار و حتی مانور آزادانه در پارلمان‌های اروپایی به‌راحتی باز است.

سکوت نهادهای حقوق بشری

سکوت وقیحانه نهادهای ظاهرا حقوق بشری در غرب به این حجم از بی‌تفاوتی نسبت به نژادپرستی، مؤید نقشی است که خود این نهادها در شکل‌گیری روند موجود داشته‌اند. در این‌خصوص، لازم است میان نژادپرستی حاکم در آمریکا و اروپا نوعی پیوستگی ایجاد شود. قدرت گرفتن جریان‌های ملی‌گرای افراطی در تسریع این روند مؤثر بوده و بیم آن می‌رود که در آینده‌ای نزدیک، شاهد حملات نژادپرستانه علنی‌تر و گسترده‌تری علیه اقلیت‌های نژادی در اروپا باشیم. در این‌خصوص، دستگاه‌های امنیتی و دولت‌های غربی باید بابت ایجاد زمینه مساعد برای فعالیت گروه‌های نژادپرست و افراطی در کشورهای‌شان پاسخگو باشند. قطعا نمی‌توان جنایت اخیر را در ایتالیا منبعث از یک اقدام شخصی یا تصادفی دانست. نژادپرستی قرن بیست و یکمی در حال حلول در کالبد جوامع غربی است؛ جایی که انسانیت بیش از هر زمان دیگری به قهقرا رانده می‌شود.