جشن صنفی یا محمل سیاسی‌بازی

شنیده‌اید وقتی فرد یا جریانی که بر قدرت نشسته، بخواهد به افراد یا جریانات همسو توجه ویژه کند، حتی اگر لازم باشد یک وزارتخانه جدید تاسیس می‌کند تا افراد موردنظر را بر صدر بنشاند. این آفت، فراگیری دلخراشی دارد و در تمام صنوف و مشاغل هم نمونه‌های بسیارش دیده می‌شود؛ ازجمله عرصه جولان این دست زدوبندها، دنیای باشکوه هنر و جوایز جشنواره‌هاست. امسال در ادامه برگزاری شب کانون کارگردانان سینما، شورای مرکزی این کانون تصمیم گرفت مراسم را «از یک سیستم سنتی به یک شب جذاب‌تر و البته رقابتی تبدیل کند» و بر این اساس، نخستین جشن بزرگ کارگردانان را برگزار کند که در همان نظر اول، با توجه به وضعیت معیشتی بسیاری از اعضای این صنف و بی‌شمار جشنواره موجود برای ارزیابی کارگردانی فیلم‌ها، چرایی آن زیر سوال رفت و برگزاریش حاشیه‌ساز شد. این جشن، ابتدا قرار بود صرفا کارگردانی فیلم‌های سینمایی را مورد داوری قراردهد اما به روایت دبیر جشن «بعد پیشنهاد شد کارگردانی را کلی‌تر دیده و فیلم‌های کوتاه و مستند نیز داوری شود! اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که سه بخش فیلم‌های بلند سینمایی، فیلم‌اولی‌ها و شبکه نمایش خانگی را مورد داوری قرار دهیم» ماجرا از همین‌جا شروع می‌شود، پیشنهاد توجه به فیلم کوتاه و مستند - که خودش هم غلط است - ناگهان تبدیل می‌شود به داوری سریال‌های نمایش خانگی. در توجیه دخالت دادن آثار شبکه نمایش خانگی به حوزه سینما هم آورده‌اند «کارگردانانی که در حال حاضر در شبکه نمایش خانگی فعالیت می‌کنند، کارگردانان سینمای ایران هستند. براین اساس، تصمیم گرفتیم برای ارتقای سطح شبکه نمایش خانگی، آثار این بخش نیز در جشن داوری شود تا کارگردانان شبکه نمایش خانگی بدانند آثار آنها نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.» چه نیات خیر و پسندیده‌ای! حالا باید پرسید آیا کارگردانان حال حاضر آثار شبکه‌های تلویزیونی از اعضای کانون کارگردانان خانه سینما نیستند؟ پس چرا این آثار را داوری نکردند؟ آیا در این میان، اولویت داوری کردن کارگردانان فیلم‌هایی که به دلیل تراکم حاصل از کرونا در اکران، فرصت نمایش عمومی آثارشان را نیافته‌اند بیشتر است یا آثار نمایش خانگی که با بودجه‌های خاصه و نمایش گسترده عاقبت به خیر شده‌اند؟ دلیل این تغییر موضع غیرحرفه‌ای اما در پایان برگزاری جشن بزرگ کارگردانان آشکار شد؛ وقتی جایزه بخش نمایش خانگی به دستان کارگردان «خاتون» رسید. فاقد از محتوای این مجموعه و خطاهای متنی، تاریخی و ساختاری آن، به نظر می‌رسد همه این کارها و بالا و پایین کردن‌ها انجام شد تا خاتون ارزش افزوده تازه‌ای بیابد و در پایان راه پخش، بار دیگر سهم خوبی از تیتر رسانه‌ها را بگیرد و ... این‌که یک جریان مشخص، سرنوشت یک صنف تخصصی و هنری را در دست بگیرد و برای پیشبرد اهدافش هزاران مشکل برای آن ایجاد کند، البته امرتازه‌ای نیست. هنوز حواشی جشن منتقدان سینما در چند دوره اخیر و متاثر از مشاوره‌های جهتدار در خاطره‌مان هست؛ جشن‌هایی که مغلوب سیاسی بازی و مقهور سلبریتی‌گری می‌شوند، از ماهیت آکادمیک خود دور شده و حتی شأن اعضای خودش را نادیده می‌گیرند. واقعا جایز است بودجه صنف که می‌تواند در این شرایط در مسیر تامین منافع اعضا هزینه شود صرف دستیابی به اهداف جریان‌های خاص شود؟ آیا پسندیده است برای تامین منافع قشری، منافع صنفی را زیرپا بگذاریم؟ حتی اگر حضرات بگویند بودجه برگزاری را «فرد دیگری» داده است و به شما ربطی ندارد؟!

علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده - عضو شورای سردبیری / روزنامه جام جم