به گزارش
جام جم آنلاین، نهادی که از دل حوادث انقلاب در اواخر دهه ۵۰ تا سختترین روزهای جنگ و ترور و تحریم در قرن جدید، پشتوانه امن دفاعی و نظامی کشور بوده و قواره آن خیلی بزرگ و عظیمتر از یک سازمان معمولی است، سپاهی که در مواقع بحرانی و بلایای طبیعی هم در حد سردار در کنار مردم بودند و شاید نزدیکترین خاطره جمعی ما سیل سال ۹۸ در خوزستان باشد که حاج قاسم چطور مثل پروانه به دور سیلزدگان چرخید و جنوبیها به او لقب حبیب نخلستان را دادند.
سپاه از خود مردم است، نهادی که حاج قاسم، این فرمانده تکرارنشدنی آن را اینطور روایت میکند: اسپاه بهشت است وا... ، نه به عنوان اینکه من یک سپاهیام، گرچه من از ارادتمندان سپاه هستم. سپاه که امروز در بعضی جاها مورد آماج تهمت و افترا به دلیل دفاع از انقلاب هست، در کنار دیگر نیروهای مسلح پیوسته در دفاع از ملت و پیوسته در دفاع از این انقلاب، سینه خودش را سپر کرده و در تقدیم فرماندهان، خودش را در صف اول شهادت و در معرض شهادت قرار داده، سپاه مجموعهای از منتظران شهادت است. ب
این حرف حاج قاسم بعد از اتفاقات تلخ دی ماه ۹۸ که دیگر او را نداشتیم، خیلی در فضای مجازی دست به دست شد، آنجا که سردار میگفت امردم، به اعمال من و امثال من نگاه نکنید، سپاه بهشت است که استشمام میشود. سپاه معراج شهداست. سپاه، معراج مجاهدین است. سپاه محبوب امام (ره) است. امام (ره) نگاه کرد به سپاه و فرمود: من دست شما را میبوسم که دست خدا بالای آن است و اگر سپاه نبود، کشور نبود. بهتر است دم فرو بندم و خاضعانه و خاشعانه عرض کنم: السلام علیک یا خاصه اولیاءا... در جمع سپاه، در میان سپاه، هزاران اولیای خاص خدا قرار دارد که ما آنها را نمیشناسیم. ب
صدور حکم فرماندهی توسط شهید بهشتی۴۳ سال پیش در دوم اردیبهشت ۵۸ یعنی درست در روزی که آیتا... شهیدبهشتی از طرف شورای انقلاب اولین حکم فرماندهی سپاه پاسداران را صادر کرد، حیات این نهاد انقلابی رسما آغاز شد. البته پیش از این انتخاب، سپاههای متعددی در گوشه و کنار کشور برای پاسداری از انقلاب اسلامی تشکیل شدهبود. برای مثال شهید محمد منتظری در محل فعلی اداره گذرنامه، سپاهی تحت عنوان پاسا تأسیس کردهبود. یک سپاه هم در پادگان جمشیدیه با کمک جواد منصوری و عباس آقازمانی (ابوشریف) تأسیس شدهبود. حجتالاسلام لاهوتی هم در پادگان حر، مجموعهای راهاندازی کرده بود و سپاهی زیر نظر دولت موقت بهفرماندهی علیدانشمنفرد تشکیل شدهبود.
با نظر امام راحل، تلاش بر این شد تا سپاههای متعدد تجمیع شوند و به همین دلیل با نظر شهیدبهشتی، جواد منصوری که از مبارزان پیش از انقلاب بود در حکمی ششماهه به سمت فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد. در تیرماه ۵۸ هم اولین شورای فرماندهی سپاه پاسداران تأسیس شد و در این شورا مسؤول روابط عمومی یوسف فروتن، مسؤول آموزش شهیدکلاهدوز، ابوشریف مسؤول عملیات، رفیقدوست مسؤول تدارکات و مسؤول تحقیقات و تدارکات، علیمحمد بشارتی شد.
نهادسازی تاریخیحالا که چهار دهه از انقلاب گذشته بازهم هرسال دوم اردیبهشت یادآور تدبیر حکیمانه حضرت امام برای تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است؛ در آن روزهای نهادسازی انقلاب، تاسیس سپاه به فرمان امام، منشأ دو تحول بزرگ شد؛ یکی تغییر معادلات مقاومت و ایستادگی در مقابل جبهه دشمنان در دوران هشت سال جنگ تحمیلی و تحول دوم، تثبیت نقش سپاه پاسداران انقلاب در کنار سایر نیروهای مسلح، در جهت پاسخ به نیازهای امنیتی و دفاعی در مقابل جریانهای تهدیدکننده بود.
ضمن اینکه سپاه پاسداران نقش پررنگی در دکترین دفاعی مبتنیبر قدرت بازدارندگی و پاسخدهی سخت به متجاوزان برعهده دارد و این نهاد نقش راهبردی و تعیینکننده خود را در عرصه مقابله با تهدیدات امنیتی و نظامی در بیرون از مرزهای ایران هم اثبات کرده است.
در همین ماه رمضان امسال هم رهبر انقلاب خاطره جالبی از نقش درخشان سپاه در عملیات تاریخی فتح المبین در سال ۶۱ را مرور کردند که اگر سپاه نیمساعت زودتر میرسید، صدام را هم دستگیر میکرد ادر یکی از عملیاتها وضع صدامحسین به جایی رسید که نزدیک بود به وسیله بچههای سپاه دستگیر بشود؛ یعنی در فتحالمبین واقعا اگر چنانچه بچهها نیمساعت زودتر میرسیدند، صدام را دستگیر میکردند؛ در رفت، شانس آورد.
این نهاد که حالا بهعنوان مجموعهای قدرتمند در عرصههای نبرد زمینی، دریایی و هوافضا از قدرت موشکی در سطح پیشرفته برخوردار است، با استفاده از پیشرفتهترین فنون تخصصی و دانش نظامی؛ نیرویی راهبردی محسوب میشود و با اشراف اطلاعاتی بر تحولات منطقهای و تحرکات قدرتهای فرامنطقهای، رویکردهای جدیدی در تاریخ معاصر رقم زده که در ایران پیش از انقلاب هیچگاه سابقه نداشته است. سپاه با تکیه بر ظرفیتهای دفاعی و بازدارنده در مقابله با تهدیدات از آمادگیهای همهجانبه برخوردار است و هرگونه خطای محاسباتی دشمنان را با پاسخ قاطع، سخت و پشیمانکننده روبهرو میکند؛ روالی که حداقل در چند سال اخیر مصادیق آن را زیاد دیدهایم، از مقابله و محو داعش تا عملیات موشکی برونمرزی، دستگیری تفنگداران آمریکایی در خلیجفارس، تقویت یگان موشکی و محرومیتزدایی توسط سپاه پاسداران که برشی از این اقدامات را مرور میکنیم.
پایان سیطره داعش بر سرزمینهای اسلامیسال ۱۳۸۹ داعش و دیگر گروههای تکفیری در سوریه اقدام به انجام عملیاتهای تروریستی و ایجاد ناامنی در آن کشور کردند که در پی این اقدامات، دولت سوریه از جمهوری اسلامی ایران درخواست کمک کرد و نیروهایی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهعنوان مستشار در سوریه حضور پیدا کردند. تداوم حضور نیروهای ایرانی در سوریه و عراق و مقابله با تروریسم موجب شد در پاییز سال ۱۳۹۶، سردار سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه در نامهای به فرمانده معظم کل قوا، پایان سیطره داعش را رسما اعلام کند.
عملیاتهای موشکی برونمرزی سپاهسپاه پاسداران در پاسخ به عملیاتهای تروریستی داعش، حزب دموکرات کردستان ایران (حدکا) و گروهک تروریستی الاحوازیه طی سه عملیات برونمرزی موشکی و پهپادی، مقرهای این گروهکهای تروریستی را هدف موشکهای بالستیک خود قرار دادند.
عملیات موشکی لیلهالقدر با هدف انهدام مقر سرکردههای گروهک تروریستی داعش در دیرالزور سوریه اتفاق دیگری بود که در پی حملات تروریستهای داعشی به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام خمینی (ره) در ۱۷ خرداد سال ۹۶ انجام گرفت. در این عملیات که با شلیک موشکهای بالستیک قیام و ذوالفقار انجام گرفت، بسیاری از سرکردههای داعش به هلاکت رسیدند.
اما یکی از مهمترین عملیاتهای موشکی برونمرزی سپاه در سال ۹۸ بود که بعد از ترور سردار سپهبد قاسم سلیمانی فرمانده شهید نیروی قدس در مسیر فرودگاه بغداد به دستور ترامپ، سپاه پاسداران دقیقا در ساعت شهادت سردار یعنی ساعت 1.02 بامداد ۱۸ دی دها موشک بالستیک بهسوی پایگاه عینالاسد آمریکا واقع در استان الانبار عراق شلیک و در بیانیه خود تاکید کرد که رزمندگان شجاع نیروی هوافضای سپاه طی عملیاتی موفق به نام عملیات شهید سلیمانی، با رمز مقدس یازهرا (س) با شلیک دهها فروند موشک زمین به زمین، پایگاه هوایی اشغالی ارتش تروریستی و متجاوز آمریکا موسوم به عینالاسد را درهم کوبیدند.
دیگر عملیات پهپادی ــ موشکی سپاه نیز نهم مهر سال ۹۷ با عنوان ضربت محرم و بهدلیل حمله تروریستی گروهک الاحوازیه به رژه روز ۳۱ شهریور در اهواز انجام گرفت. با اجرای این عملیات، مواضع تروریستهای تکفیری تحت حمایت آمریکا با شش فروند موشک بالستیک ذوالفقار و قیام در سوریه درهم کوبیده شد.
آخرین اقدام برونمرزی سپاه هم موشکباران مقر موساد در اربیل عراق بود. در اواخر اسفند سال قبل موشکهایی از داخل ایران به مقر جاسوسی موساد در اربیل عراق برخورد و این مرکز را منهدم کرد؛ سپاه مجازات صهیونیستها را با ۱۰ فروند موشک نقطهزن ایرانی از خانواده موشکهای فاتح ازجمله فاتح ۱۱۰ انجام داده بود. بعد از این اقدام هم سپاه بیانیه داد و گفت بهدلیل جنایات اخیر رژیمجعلی صهیونیستی و اعلان قبلی مبنیبر بیپاسخ نگذاشتن جنایتها و شرارتهای این رژیم منحوس، مرکز راهبردی توطئه و شرارت صهیونیستها مورد هدف موشکهای قدرتمند و نقطهزن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفته و بار دیگر به رژیم جنایتکار صهیونیستی هشدار میدهیم تکرار هرگونه شرارت با پاسخهای سخت، قاطع و ویرانگر مواجه خواهد شد.
دستگیری تفنگداران آمریکایی در خلیجفارسدر دوره فرماندهی سرلشکر جعفری، تفنگداران آمریکایی بهدلیل تجاوز به آبهای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران دستگیر شدند. ۲۲دیماه سال ۹۴، دو فروند قایق آمریکایی که حامل ۱۰ تفنگدار بود، توسط نیروی دریایی سپاه متوقف و دستگیر شدند. سرلشکر جعفری، فرمانده وقت سپاه در این رابطه گفت: با دستگیری تفنگداران آمریکایی، دشمن خوار و ذلیل شد.
بعد از این اقدام نیروی دریایی سپاه، فرمانده معظم کل قوا به فرماندهان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که متجاوزان آمریکایی را بازداشت کرده بودند، نشان فتح اعطا کردند.
تقویت یگان موشکیاز دیگر اقدامات مهم سپاه در یک دهه اخیر تقویت یگان موشکی نیروی هوافضای سپاه بوده است. از این رو موشکهای بالستیک خرمشهر، خلیجفارس، هرمز یک و ۲، قیام، فاتح مبین، عماد، فاتح ۳۱۳، دزفول و ذوالفقار و موشکهای کروز سومار و هویزه در این دوره تولید شدند و به بهرهبرداری رسیدند که در برخی عملیاتهای موشکی از بعضی از این موشکها استفاده شد. سرلشکر جعفری، فرمانده وقت سپاه در خصوص توان موشکی و برد موشکهای سپاه گفته بود: برد موشکهایمان ۲۰۰۰ کیلومتر است که البته قابل افزایش است اما این توان و برد موشکی را برای جمهوری اسلامی کافی میدانیم، چون اکثر منافع و نیروهای آمریکایی در شعاع همین برد موشکی قرار دارند.
محرومیتزدایی توسط سپاهسپاه در سالهای اخیر قرارگاهی با عنوان محرومیتزدایی تشکیل داد و در نیروها و سپاههای استانی هم قرارگاه محرومیتزدایی شکل گرفت. نیروی زمینی سپاه یکی از مهمترین یگانهای سپاه بود که محرومیتزدایی را در راستای تأمین امنیت پایدار در مرزهای کشور بهخصوص در مرزهای جنوبشرقی و شمالغربی کشور در دستورکار قرار داد.
تغییر نیروی هوایی به نیروی هوافضا سال ۱۳۸۸ نیروی هوایی سپاه به نیروی هوافضای سپاه تغییر یافت و سردار امیرعلی حاجیزاده بهعنوان فرمانده این نیرو منصوب شد. در این دوره تقویت یگان موشکی در دستورکار قرار گرفت. علاوهبراین دیگر یگانهای نیروی هوافضای سپاه هم تقویت شد. تجهیز یگان هوایی هوافضای سپاه به جنگندههای جدید و تجهیز آن جنگندهها به بمبها و موشکهای جدید ازجمله این اقدامات است. همچنین یگان پهپادی نیروی هوافضای سپاه در این دوره رشد قابلتوجهی داشت. در این دوره پهپادهایی تولید شد که در جبهه مقاومت نیز استفاده شد و در عملیاتهای برونمرزی سپاه که با مشارکت یگان موشکی انجام شد، پهپادهای شناسایی اطلاعات شلیک موشکها را به مراکز فرماندهی مخابره کردند.
جنجالسازی علیه سپاه و درخواست مردم برای برخورد
اولین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفتوگو با جامجم:
سپاه یکی از عوامل مهم بقای جمهوری اسلامی است
جواد منصوری در گفتوگو با جامجم درباره دلایل شکلگیری سپاه در روزهای اولیه پیروزی انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: زمانی که با دوستان مبارز و انقلابی در زندانهای رژیم پهلوی در حال گذراندن دوران حبس بودیم به تجزیهوتحلیل تاریخ ۱۵۰سال گذشته ایران پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که یکی از دلایل ناکامی و تحققنیافتن شعارها و آرمانهای حرکتهای مردمی پس از پیروزی این است که نیروهای اصلی مبارز و انقلابی نتوانسته بودند زمام و اداره کشور را به دست بگیرند و کمکم از صحنه خارج شدند، بنابراین ضرورت تشکیل نیرویی برای حفظ و حراست از انقلاب بعد از پیروزی از همان زمان احساس شد.
وی با بیان اینکه نطفه تشکیل سپاه بعد از ورود امام به ایران و در مدرسه رفاه منعقد شد گفت: از همان مقطع گروههای مبارز به فکر ایجاد یک سازمان ویژه برای حفاظت از انقلاب بودند و بعد از پیروزی انقلاب در ۲۲بهمن این قضیه جدیتر شد و با این تفکر چهار گروه تشکیلاتی با هدف پاسداری از انقلاب اسلامی شکل گرفت که البته این حفاظت و پاسداری صرفا در بعد نظامی و امنیتی خلاصه نمیشد.
منصوری اضافه کرد: براساس نظر شورای انقلاب قرار شد این چهار گروه بعد از هماهنگی سازمان واحدی را به وجود آورند و بعد از مشورت فراوان نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای این سازمان واحد انتخاب شد. البته همان موقع عدهای معتقد بودند نام این تشکیلات را سپاه پاسداران جمهوری اسلامی بگذاریم اما عنوان شد رسالت این سازمان در راستای اهداف انقلاب اسلامی و فراتر از مرزهای جغرافیایی است. اولین فرمانده سپاه با اشاره به روند رسمیتیافتن این سازمان مردمنهاد تاکیدکرد: در تدوین اساسنامه سپاه قید شدهبود این تشکیلات برای حراست و پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن تاسیس شده است. اساسنامه به شورای انقلاب ارائه شد و مورد تایید حضرت امام هم قرار گرفت و در نهایت بعد از تایید شورای انقلاب، سپاه رسمیت پیدا کرد. وی درباره نحوه انتخاب فرمانده سپاه یادآور شد: در اساسنامه تعریف شده بود هفت نفر شورای فرماندهی سپاه را تشکیل میدهند. بعد از بحث و بررسی هفت نفر به شورای انقلاب معرفی شدند و در نهایت با حکم شهید آیتا... بهشتی بهعنوان دبیر شورای انقلاب من بهعنوان فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۲/۲/ ۱۳۵۸ انتخاب شدم. منصوری درباره نحوه استقرار و تثبیت سپاه بعد از شکلگیری در سراسر کشور تصریح کرد: ظرف یکسال این تشکیلات مردمنهاد در اکثر نقاط کشور شکل گرفت و در طول این مدت هم نیروهای انقلابی زحمات زیادی را برای شکلدادن به سپاه، آموزش نیروها و تشکیل بسیج بهعنوان یکی از بازوهای سپاه متحمل شدند و بعدها مشخص شد تشکیل سپاه و بسیج چقدر در سرنوشت کشور تعیینکننده است.
وی گفت: حسب پیشنهاد سپاه در تابستان۵۸، این نیرو بهعنوان یکی از ارکان دفاعی در جمهوری اسلامی ایران در قانون اساسی مطرح شد. نکته مهم این است که از همان ابتدای شکلگیری سپاه، ضدانقلاب شامل سکولارها، کمونیستها، لیبرالها و ... با سیاهنمایی و پخش شایعات به دشمنی با این نهاد مردمپایه پرداختند. یک نمونه نحوه برخورد بنیصدر با سپاه بهصورت علنی و غیرعلنی بود و او حتی بعد از در دست گرفتن فرماندهی کل قوا رسما مخالف نقشآفرینی سپاه در امور نظامی بود. با این وصف، سپاه بهرغم همه سختیها به فعالیت خود ادامه داد و بالید و رشد کرد و به فاصله دو سال بعد از تشکیل این تشکیلات، کلمه سپاه و پاسدار یک واژه خطرناک برای کلیه نیروهای معارض جریان انقلاب درآمد.
منصوری تلاشها و دستاوردهای سپاه در حوزههای مختلف را یکی از عوامل مهم بقای جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: به همین دلیل است که دشمنان انقلاب شامل آمریکا، اسرائیل و کشورهای غربی حاضر نیستند این سازمان را از لیست تحریم خودشان خارج کنند و آن را مجموعهای تروریستی میدانند. درواقع منظور آنها از سازمان تروریستی، مجموعهای است که به حمایت از تمامیت ارضی ایران، دستگیری از محرومان و پشتیبانی از ملتهای مسلمان و آرمانهای اسلامی بپردازد. با وجود همه دشمنیها بحمدا... سپاه پاسداران از جایگاه نیرومند و معتبری درحالحاضر برخوردار و نزد مردم محترم است. وی تشییع پرشکوه پیکر شهید سردار سلیمانی را نشانهای محکم از اعتقاد، علاقهمندی و همبستگی مردم ایران با فرزندان خود در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دانست.
مریم عاقلی / روزنامه جام جم