دندان‌ هایی که یکی‌ یکی حذف می‌شوند (+فیلم)

آن طور که وی می‌گوید، شاخص دندانپزشکی در کشور براساس اطلاعات ۱۰سال پیش به دست آمده و سال‎هاست تحقیقات جامعی برای تهیه شاخص دندانپزشکی در کشور انجام نشده است. شاخص ۱۰ سال قبل نیز نگران کننده و حدود 2.04 بود.

در حالی که این شاخص در‌ کشورهای پیشرفته یک و زیر یک است. یکی از دلایل نامناسب بودن شرایط بهداشت دهان و دندان در کشورمان هزینه‎های بالای دندانپزشکی است که به دلیل نبود تعرفه مشخص و البته حمایت نکردن بیمه‌هاست‌.

صادقی می‎گوید وزارت بهداشت و درمان تلاش کرده تعرفه‎گذاری خدمات دندانپزشکی در شورای عالی بیمه به سرانجام برسد. آن طور که صادقی توضیح می‎دهد مشکلات دندانپزشکی در کشور قابل حل است اما مساله بزرگ‌تری وجود دارد. هیچ اداره‎ واحدی در وزارت بهداشت و درمان متولی رسیدگی به امور دندانپزشکی نیست.

بهداشت دهان و دندان در کشورمان چه شرایطی دارد؟

شاخص دندانپزشکی برمبنای دندان‌های از دست‌رفته، پوسیده، پر شده و سالم به دست می‌آید. این شاخص به عوامل مختلفی از جمله شرایط جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بستگی دارد. ما بعد از سال۹۵ هیچ پیمایشی در حوزه دندانپزشکی در کشور انجام ندادیم و نتایج آن پیمایشی هم که سال۹۵ انجام گرفت، منتشر نشد بنابراین شاخص سال۹۱ یعنی شاخص 2.04 را به عنوان شاخص دندانپزشکی درنظر می‎گیریم. این شاخص در افراد ۳۵ تا ۴۴ سال عدد بزرگ‌تری هم است. متوسط جهانی شاخص دندانپزشکی در کشورهای پیشرفته یک و کمتر از یک است. احتمالا شاخص دندانپزشکی ما از سال ۹۱ هم بیشتر شده است.

وقتی شاخص دقیقی برای ‌شرایط بهداشت دهان و دندان شهروندان در اختیار ندارید چطور برای ارتقای بهداشت دهان و دندان جامعه برنامه‎ریزی می‎کنید؟

این مشکل تاریخی ماست و اتفاقا جامعه هم از این موضوع رنج می‏برد. مشکل بزرگ ما نداشتن متولی واحد و متمرکز در موضوع دندانپزشکی است. در وزارت بهداشت و درمان چهار معاونت توسعه، آموزش، درمان و بهداشت اداره دندانپزشکی وجود دارد. در اداره تجهیزات غذا و دارو نیز یک اداره امور دندانپزشکی هست. به این ترتیب می‌توان گفت ما ساختار واحدی نداریم و هماهنگی بین بخشی در این حوزه کم است. برنامه‎ریزی‎ها متمرکز نیست و با وجود تلاش‌هایی که می‎شود اما هرکدام از اداره‌ها در دوره‎های مختلف تلاش‌هایی می‎کنند اما چون برنامه‎ریزی‌ها منجسم و هماهنگ نیست بعد از تغییر افراد این برنامه‏ها هم به فراموشی سپرده می‎شود.

یکی از دلایل نامناسب بودن شاخص‎های دندانپزشکی هزینه‎های گران خدمات آن در ایران است.

از دلایل افزایش هزینه‎های دندانپزشکی، قطع ارز ترجیحی است. در مهر ۹۸ ارز ترجیحی یکباره قطع شد. این تصمیم باعث افزایش هزینه‎های تجهیزات اولیه و مواد دندانپزشکی شد و از آنجا که ما بسته بیمه پایه دندانپزشکی نداریم، رقم زیادی از هزینه‌ها از جیب مردم پرداخت می‌شود.

خب چرا بیمه‌های پایه از زیر بار خدمات دندانپزشکی شانه خالی می‌کنند؟

بهتر است بیمه پایه دندانپزشکی در شورای عالی بیمه تدوین شود. ما در این شورا فقط یک رأی داریم در صورتی که سازمان‌های بیمه‌گر دیگر از جمله تامین‎اجتماعی، خدمات درمانی، بیمه مرکزی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قدرت بیشتری دارند. بیمه‌ها دوست ندارند خدمات دندانپزشکی را پوشش دهند، چراکه بودجه نیست و هزینه‌ها بالاست. بهتر است مجلس شورای اسلامی مقرراتی تنظیم کند و از بیمه‌ها بخواهد به کمک مردم بیایند. این درحالی است که هزینه خدمات دندانپزشکی در ایران از متوسط جهانی کمتر است. بسیاری از شهروندان کشورهای همسایه برای دریافت خدمات دندانپزشکی به ایران مراجعه می‎کنند اما شرایط اقتصادی کشور و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده است فشار زیادی به خانواده‌ ها وارد شود.

بیمه پایه تنها مشکل نیست، تعرفه‎های دندانپزشکی هم ثابت نیست و هر پزشک یک تعرفه دارد.

برای اولین بار در آذرماه ۹۹ تعرفه‌های دندانپزشکی در هیات وزیران به ثبت رسید و حدود ۲۶۷ خدمت دارای تعرفه پزشکی شد. تصویب این تعرفه در آن سال بنا بر ارز ترجیحی بود که متاسفانه با افزایش قیمت ارز تعرفه‌گذاری ما بی‌اثر شد. به همین دلیل تعرفه‎گذاری باید بازنگری شود.

چرا تعرفه‌ها به‌روز نمی‌شود؟

پیشنهاد کرده‌ایم تعرفه‎گذاری به‌روز شود که متاسفانه این پیشنهاد هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. اگر بسته بیمه پایه دندانپزشکی تصویب شود و ارز ترجیحی را براساس معادل ریالی سال ۹۸ تنظیم کنیم، مشکلات حل می‎شود. تنها کافی است که مابه‌التفاوت ارز ترجیحی دو سال قبل را بیمه‎ها پرداخت کنند؛ در این شرایط پرداختی از جیب مردم کاهش پیدا می‎کند.

پس مشکل بی‎توجهی به تعرفه‎گذاری از سوی شورای‌عالی بیمه است؟

یکی از مشکلات شورای‌عالی بیمه است. مشکل جدی‎تری اما این است که حوزه دندانپزشکی متولی مشخصی ندارد بنابراین تصمیمات کلان وزارتخانه به‌راحتی به متولی مشخص منتقل نمی‎شود. به اضافه این که معاونت‌ها اولویت‌های مهم‎تری را برای خود متصور شده‌اند و حوزه دندانپزشکی جز اولویت‎های آنها نیست.

بهداشت دهان و دندان که بی‌توجهی به آن می‌تواند دلیل بروز بیماری‌های دیگری در شهروندان شود مهم نیست؟

جواب این سؤال را باید مدیران ارشد بدهند. مردم باید مطالبه کنند و دست‎اندرکاران و مدیران سازمان‌های بیمه‌گر در حوزه خدمات بیمه‌ای سیاست‏های درستی را اجرا کنند. اولویت باید ارتقای سلامت باشد و سازمان‎های بیمه‌گر در این راه کمک کنند.

شما از همراهی خدمات بیمه‌ای گفتید اما بیمه‌های تکمیلی هم خدمات مناسبی ارائه نمی‌کنند.

بیمه‎های تکمیلی تجاری‌اند و از فرمولی پیروی می‎کنند که موافق منافع آنهاست. بیمه‌های مکمل از تعرفه‌های وزارت بهداشت و درمان پیروی نمی‌کنند. به‌عنوان مثال در تعرفه مصوب هیات وزیران ما لابراتوار داریم که بیمه‌ها باید پرداخت کنند اما در بیمه‌های تکمیلی این تعرفه را مردم پرداخت می‎کنند.

اما وزارت بهداشت باید از بیمه‌ها بخواهد سقف خدمات خود را افزایش دهند.

مکاتباتی دراین خصوص داشته‌ایم. تلاش‌مان این است که استانداردسازی کنیم. به شورای‌عالی بیمه تذکراتی داده‌ایم اما متاسفانه به نتیجه نرسیده است.

۵۰۰۰ دندانساز تجربی داریم

‌ سالی که گذشت سال شکایت از دندانپزشکان بود. شهروندان از تعداد زیادی دندانپزشک شکایت کردند. هرچند که صادقی آمار دقیق شکایت از دندانپزشکان را ندارد و می‌گوید آمار در اختیار نظام پزشکی است اما توضیح می‏دهد که هرسال تعداد زیادی شکایت از دندانپزشکان ثبت می‎شود.

او توضیح می‎دهد افرادی که دندانپزشک نیستند کارهای زیبایی از جمله لمینت انجام می‎دهند. افرادی که پرونده‌های شکایت زیادی هم دارند. صادقی معتقد است چون تعرفه دندانپزشکی وجود ندارد و نظام‌های بیمه‌ای از خدمات دندانپزشکی حمایت نمی‎کنند بنابراین افرادی که تخصصی در این حوزه ندارند با هدف سودجویی وارد این حرفه می‌شوند، چراکه نیازی نیست مهر نظام‌پزشکی در دفترچه بیمه ثبت شود. بنابراین هر فردی می‎تواند بدون شماره نظام‌پزشکی و تخصص خود را دندانپزشک بنامد.

رئیس اداره دندانپزشکی معاونت درمان وزارت بهداشت و درمان توضیح می‎دهد یکی از اقداماتی که در وزارت بهداشت برای کاهش شکایت‌ها انجام شده، مصوبه قانونی‌کردن دندان‌سازان تجربی است. افرادی که از پروانه کسب آنها سوءاستفاده می‎شد اما دندان‌سازان تجربی شناسایی شدند. صادقی توضیح می‏دهد ساماندهی آنها انجام گرفته است. بسیاری از دندان‌سازان تجربی بیش از ۸۰ سال دارند و پروانه فعالیت آنها لغو شد.

افراد بالای ۶۰ سالی که توان کار کردن دارند

نیز شناسایی شده‌اند. آن‌طور که او می‌گوید حدود ۵۰۰۰ دندان‌ساز تجربی در کشور شناسایی شدند که زیر نظر دانشگاه‌های علوم‌پزشکی فعالیت می‌کنند. این افراد برای ادامه کار هر دو سال یک‌بار باید پروانه کسب خود را تمدید کنند. مشکلات زیادی در حوزه دندانپزشکی و زیبایی وجود دارد.

صادقی کاشت نگین روی دندان را یکی از آنها می‎داند. او تاکید می‎کند کاشت نگین به دندان صدمه می‌زند. درست مانند لمینت که به دندان‎ها آسیب می‎زند. با وجود این بسیاری از شهروندان بی‌توجه به آسیب‌هایی که به دندان می‎زند طرفدار خدمات زیبایی دندانپزشکی در کشور هستند.

لیلا شوقی - جامعه / روزنامه جام جم