براساس نتایج مطالعات، نبود ارتباط بین روده و مغز می‌تواند باعث ایجاد حس منفی از وضعیت اندامی شود

«تصویر بدن» در آینه سیگنال‌ های روده و مغز

روبه‌روی آینه ایستاده‌ای و خودت را نگاه می‌کنی... زیر لب با خودت می‌گویی «این چه هیکلی است... این هم شد تناسب اندام؟!» از تصویری که از خودت می‌بینی، احساس رضایت نداری. فرقی نمی‌کند وضعیت تناسب اندام‌مان واقعا چطور باشد؛ برخی از ما حس می‌کنیم بیش از اندازه چاقیم و برخی تصور می‌کنیم زیاد از حد لاغریم.

کد خبر: ۱۳۳۶۳۹۷

در هر صورت خودمان را به هرصورتی که هستیم دوست نداریم. شاید این موضوع در سطوح اولیه مشکل چندانی برای فرد به وجود نیاورد ولی در موارد شدید، این حس رضایت‌نداشتن از شرایط فیزیکی می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود؛ تصویر بدنی منفی یا همان حس منفی نسبت به وضعیت اندامی می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت روان داشته‌ باشد و حتی منجر به اختلالات خوردن شود. تا پیش از این محققان این حس ناخوشایند را به طور کامل به عوامل روانشناختی مرتبط می‌دانستند.

اما شاید برایتان جالب باشد بدانید نتایج مطالعات جدیدی در دانشگاه آنجلا روسکین بریتانیا، نشان داده‌است گویا این چالش فقط تحت‌تأثیر عوامل روانشناختی و تأثیرات جامعه و چارچوب‌های ذهنی نیست؛ ظاهرا ارتباط میان مغز و روده بر احساسی که از ظاهر و وضعیت اندامی خود داریم، تأثیرگذار است.

به گفته محققان، این یافته‌های جدید به توسعه روش‌های درمانی جدیدی برای کمک به افرادی که حس منفی در مورد وضعیت فیزیکی‌شان دارند یا به افرادی که دچار اختلالات خوردن هستند، کمک می‌کند.

برخی سیگنال‌های روده و دیگر اندام‌های داخلی در اعصاب ناخودآگاه پردازش می‌شوند. سیستم‌عصبی آنها را تفسیر می‌کند و اطلاعات مربوط به وضعیت داخلی بدن را به مغز می‌فرستد.

گروهی از محققان دانشگاه آنجلا روسکین با بررسی این مسیر پیام‌رسانی به دنبال یافتن ارتباط احتمالی میان این پیام‌ها و تصویری که هر فرد از وضعیت اندامی‌اش دارد، تحقیقات خود را آغاز کردند.

تطابق احساس افراد با پیام‌های رد و بدل شده

این گروه تحقیقاتی برای بررسی این موضوع، گروهی از بزرگسالان بریتانیایی سالم را در یک نظرسنجی شرکت دادند.

در پرسشنامه‌هایی که در اختیار افراد قرار گرفت، از آنها خواسته شده‌بود بر اساس حسی که نسبت به وضعیت جثه‌شان دارند، خود را در یکی از چهار دسته‌بندی راضی از تناسب اندام، قابل قبول، شرمسار از وضعیت ظاهری، نیاز به اقدام برای تغییر وضعیت، دسته‌بندی کنند.

پس از این مرحله، محققان میزان قدرت پیام‌های ارتباطی میان روده و مغز هر یک از داوطلبان را با ثبت فعالیت الکتریکی در هر دو ناحیه به طور همزمان در کنار بررسی واکنش‌های مغز به تغییرات ضربان قلب اندازه‌گیری کردند.

وضعیت داخلی بدن کنترل را در دست دارد

نتایج این بررسی‌ها نشان داد شرکت‌کنندگانی که مغزشان واکنش ضعیف‌تری به سیگنال‌های روده و قلب نشان می‌دهد، سطوح بیشتری از شرمندگی از وضعیت فیزیکی بدن و مشغله ذهنی در ارتباط با وزن را گزارش کردند.

این تأثیر ممکن است به این دلیل ایجاد شود که وقتی ارتباط مغز با بخش‌های داخلی بدن ضعیف‌تر می‌شود، تمرکز بیشتری بر بخش خارجی بدن خواهدداشت و همین موضوع موجب می‌شود وضعیت ظاهری بیش از آن چیزی که باید در شکل‌گیری نظر فرد در مورد خودش اثرگذار شود.

دکتر جنیفر تاد، از محققان پسادکتری در دانشگاه آنجلا روسکین (ARU) درباره این نتایج می‌گوید: «تحقیقات ما آورده‌های جدیدی برای افرادی که حس نارضایتی از وضعیت جسمانی‌شان دارند به همراه دارد؛ آورده‌هایی که تأثیر جدی بر زندگی این دسته از افراد در جوامع مختلف خواهد داشت.»

دکتر تاد در خصوص کاربردهای احتمالی تحقیقات صورت گرفته توضیح می‌دهد: «اندازه‌گیری سیگنال روده و قلب در مطالعه ما به‌طور بالقوه به‌عنوان یک نشانگر زیستی عمل می‌کند تا به شناسایی یا حتی پیش‌بینی تصویر منفی بدن و شرایط مرتبط با آن، مانند اختلالات خوردن کمک کند. علاوه بر این، با آموزش افراد برای آگاهی بیشتر از احساسات داخلی، ممکن است بتوان این سیگنال‌های ناخودآگاه را تقویت کرد.

وی می‌افزاید: «ما باید درک کنیم چرا برخی از مغزها در تشخیص این سیگنال‌های داخلی بهتر از بقیه هستند. ما انتظار داریم این امر تا حدی به دلیل تفاوت در ارتباطات عصبی - آناتومیکی بین مغز و اندام‌های داخلی باشد و این موضوع تحقیقات آینده خواهدبود.»

منظور از تصویر بدنی چیست؟

تصویر بدن، ترکیبی از افکار و احساساتی است که در مورد وضعیت فیزیکی خود دارید. تصویر بدن ممکن است بین تجربیات مثبت و منفی متغیر باشد و یک فرد شاید در زمان‌های مختلف احساس مثبت یا منفی یا ترکیبی از هر دو را نسبت به شرایط فیزیکی‌اش داشته‌باشد. تا پیش از این عوامل شناختی و تأثیرات جامعه و الگوسازی‌های نادرست (مانند عروسک‌های باربی) مهم‌ترین علت نارضایتی از وضعیت فیزیکی شناخته می‌شدند.

اما حس نارضایتی از وضعیت فیزیکی می‌تواند مشکلات جدی‌ای را به‌دنبال داشته باشد. معمولا چنین افرادی برای رفع نارضایتی‌شان ممکن است دست به تلاش‌های ناسالم و نادرستی برای تغییر شکل بدن‌شان بزنند که در بیشتر موارد با گذشت زمان، این شیوه‌ها به نتایج مطلوبی ختم نمی‌شوند؛ این روش‌ها اغلب تله‌ای ایجاد می‌کنند که منجر به احساس شدید ناامیدی و سرخوردگی می‌شود و در نهایت، خطر ابتلا به اختلال خوردن در فرد را افزایش می‌دهند.