زنبورهای عسل یکی از مفیدترین، مولد ترین و شگفت انگیزترین مخلوقات خداوند هستند. این حشرات کوچک از عوامل تنوع زیستی در جهان به شمار می روند. برخی معتقدند بدون زنبور عسل، حیات هستی به خطر میافتد و زندگی در کره زمین بسیار دشوار خواهد شد. به دلیل آنکه زنبورهای عسل نقش بسیار مهمی در عمل گرده افشانی دارند. عمل گرده افشانی در گیاهان و درختان به روش های مختلفی انجام می شود.
گرده افشانی به وسیله حشرات و مخصوصا زنبورعسل، مهمترین روش لقاح گیاهان است. به عنوان مثال90 درصد بارور سازی درختان میوه همچون سیب و گیلاس توسط زنبورعسل انجام صورت می شود، درحالی که در مورد درخت بادام عمل گرده افشانی فقط توسط زنبورعسل انجام می شود.
عسل به عنوان یک ماده غذایی بسیار غنی و انرژیب خش است که حدود ۸۰ درصد از قندهای ساده یا مونوساکاریدها ساخته شده و هر۱۰۰ گرم آن ۳۲۰ کالری ایجاد می کند. این مونو ساکاریدها به سرعت جذب میشوند و اثر انرژی بخش خود را آشکار می کنند و علاوه براینکه یک غذای کامل است یک اکسیر پرانرژی نیز به شمار می رود به طوری که سالیان سال به عنوان دارو برای درمان بیماری ها مورد استفاده قرارگرفته است.
به گزارش جام جم آنلاین اردبیل استان اردبیل یکی از قطب های بزرگ تولید عسل در کشور هست که دارای کارخانجاتی معتبر در زمینه بسته بندی و صادرات انواع عسل دارویی و عرضه آن به تمام سراسر کشور است.
آمارها حاکی از آن است که استان اردبیل به دنبال دارا بودن طبیعتی بکر و استعدادی بی نظیر در مراتع و ارتفاعات سبلان، امروزه به یکی از پایگاه های مهم در صنعت زنبورداری و تولید و صادرات انواع عسل ناب به بازارهای کشور تبدیل شده و سالیانه هزاران تن انواع عسل طبیعی را به تولید انبوه رسانده است.
با توجه به اینکه اردبیل شهری چهار فصل است و البته سرمای طولانی تر دارد برای زنبورداران این دغدغه همیشگی بوده است اما مشکلی که امسال برای زنبورداران پیش آمد و باعث تلفات زنبورها شد، خشکسالی غیرمعمول امسال بود که برخی از زنبورداران استان با تلفات اتفاق افتاده و نیز بالارفتن هزینه تولید عسل، فعالیت در این عرصه را رها و تعطیل کردهاند. با اینحال اردبیل با شهرت جهانی که در زمینه تولید عسل دارد همچنان در رقابت خود پیشتاز است.
رحمت پورعزیز خیاوی یکی از زنبوردارن نمونه استان اردبیل است. وی از همان دوران کودکی و در یک خانواده زنبوردار بدنیا آمده است. وی از وضعیت تولید خودشان در اردبیل می گوید: وضعیت تولید عسل ما در اردبیل حدودو 5 تا 6 تن است که به دلیل شرایط اقلیمی موجود امسال نسبت به سالهای گذشته تولیدات عسل ما کاهش یافته است.
این زنبوردار شهرت یافتن عسل سبلان را در کیفیت خوب آن دانست و گفت: کیفیت عسل اردبیل به دلیل وجود مراتع و منابع طبیعی و دامنه های پرگل و گیاه که دارای گونه های متنوع از گیاهان مختلف است در مقایسه با شهرهای همجوار از کیفیت و طعم و مرغوبیت بالایی برخوردار است و به دلیل بهره مندی از تنوع گیاهی کوهپایه های سبلان به نام عسل سبلان شهرت جهانی گرفته است.
وی در ادامه از بیمه زنبورداران گفت و افزود: بصورت آماری در حدود 30 الی 40 درصد از زنبورداران از خدمات بیمه ای برخوردار هستند که البته در گذشته زنبورداری را بیمه می کردند ولی در حال حاضرهیچ زنبورداری را بیمه نمی کنند.
وی در ادامه گفت: کندوهای مدرن در مقایسه با کندوهای بومی قابلیت تولیدات بیشتری را دارند اما از لحاظ فروش و بازاریابی عسل کندوهای بومی طرفدار بیشتری دارد.
وی درباره فراورده های عسل گفت: میزان تولید سایر فراورده های عسل به دلیل معلومات پایین و امکانات پایین زنبورداران و عدم ارایه آموزشهای لازم از طریق متولیان امر در سطح بسیار پایین قرار دارد.
این زنبوردار در ادامه گفت: به جرات می توان گفت یکی از مشاغلی که با کمترین هزینه می توان به سود بیشتری دست یافت شغل زنبورداری است که در این زمینه از مسولان مربوطه انتظار می رود آموزش های لازم را به داوطلبان در این زمینه ارایه دهند. از مسولان انتظار داریم از زنبورداران در جهت استفاده از ملکه های پرتولید حمایت شود. تخصیص در سهمیه شکر و در جهت استفاده مناسب از سایر فراورده های عسل و سایر موارد مصرفی کندوها حمایت شود.
وی افزود: با اینکه استان اردبیل یکی از قطب های اصلی تولید عسل به شمار می رود اما متولیان این امر اهمیت چندانی به این شغل نمی دهند و فقط زنبور داران بر اساس تجارب پیشینه ای اقدام به این شغل می کنند. در اداره جهاد کشاورزی واحد مجزا به بخش زنبورداران باید اختصاص داده شود و به مشکلات این قشر رسیدگی شود.
سید فردین صفوی رئیس اتحادیه صنف عسل ولبنیات و زنبوردار و صادرکننده موفق در زمینه تولید و پخش عسل و فرآورده های عسل به شهرها و کشورهای دیگراست.
وی در خصوص وضعیت عسل استان اردبیل می گوید: سالهای قبل وضعیت تولید خیلی خوب و قابل قبول بود اما امسال به دلیل خشکسالی و بالا بودن قیمت نهادها وهزینه ها تولید کم بوده و زنبورداران امسال درآمدشان کم شده که متاسفانه تعدادی از آنها در کارشان ضرر کرده اند.
وی ادامه داد: استان اردبیل به خاطر داشتن آب وهوای خاص و تنوع گیاهان دارویی و شهدزا کیفیت عسل سبلان شهرت جهانی پیدا کرده و زبان زد عام وخاص شده ومشتریان زیادی در آن سوی مرزها طالب عسل سبلان هستند.
وی علت مرغوبیت و کیفیت بالای عسل اردبیل را در دوعامل موثر، یکی مقدار تغذیه و دیگری در تعداد کوچ ها دانست و گفت: در مقایسه با کیفیت خوب عسل اردبیل، میزان تولید سایر فراوردها ی عسل دراردبیل خیلی ناچیز و درسطح پایین قرار دارد.
وی ادامه داد: درشرکت تعاونی حدود پنج هزار دفترچه زنبورداری صادر شده ولی ازاین تعداد حدود دوهزار نفر زنبوردار فعال است که اگر بطور معمول درهر زنبورستان چهار نفر مشغول باشند جمعا حدود هشت هزار نفر در زنبورستانها مشغول بکار هستند.
وی اضافه کرد: حمایت مسولان باعث رشد صنعت اشتغالزایی، همچنین باعث ارز آوری، احیای باغات وحفظ محیط زیست خواهد شد.
وی معتقد است: زنبورداران مشکلات فراوان در زمینه تامین نهاده ، بیمه زنبورداران و نبود داروهای اصلی و موثر عدم پرداخت وام کم بهره به زنبورداران و غیره دارند که امیداورم با وساطت و حمایت مسولان مربوطه حل شود.
دهقان باقری کارشناس و مسئول زنبورسازمان اردبیل، عسل تولیدی استان را بر اساس اخرین آمارگیری ۷۳۴۰ تن دانست و افزود: عسل استان اردبیل به دلیل واقع شدن در دامنه سبلان و تنوع گیاهان شهد زا و گرده زا از کیفیت بالایی برخوردار است.
وی در ادامه افزود: عسل کل استان با نام عسل سبلان تولید می شود که عسل های اردبیل، مشکین شهر و خلخال نیز از نظر کمی و کیفی مورد توجه زیادی قرار دارد.
این مسئول در ادامه با اشاره به اینکه بیش از ۹۹ درصد عسل های تولید شده از کندوهای مدرن است. ادامه داد: در دهه اخیر با اجرای زیرساخت ها و اموزش ها، تولید سایر فراورده ها جاری شده از جمله ژله رویال و برموم و زهر زنبور و گرده بیشتر شده است.
وی همچنین اضافه کرد: در حال حاضر ۴۰۰۲ نفر زنبوردار و ۲۵۰۰ نفر در زنبورستانها مشغول کارهستند که در مجموع ۶۵۰۰ نفر به صورت مستقیم در زنبورستانها مشغول به کار هستند. همچنین تعداد کندوی استان ۴۶۰ هزار کلنی یا کندو است.
سولمازنعمتی خبرنگار جام جم آنلاین